Dưới áp lực của chính quyền Trump, nhiều tập đoàn lớn đồng loạt hủy các chương trình DEI
- Lý Ngôn
- •
Ngay sau khi Tổng thống Trump tuyên thệ nhậm chức, ông đã ban hành sắc lệnh hành pháp nhằm xóa bỏ các dự án đa dạng hóa và chỉ đạo các nhà thầu liên bang dừng việc “phân biệt đối xử DEI bất hợp pháp”. Động thái này là một đòn giáng trực tiếp vào sáng kiến “Đa dạng, Bình đẳng và Hòa nhập” (Diversity, Equity and Inclusion – gọi tắt là DEI) của khu vực doanh nghiệp.
Do lo ngại các vụ kiện tiềm ẩn cũng như nguy cơ mất hợp đồng với chính phủ, hàng chục tập đoàn lớn của Mỹ, từ McDonald’s cho đến Meta (công ty mẹ của Facebook), đã lần lượt cắt giảm hoặc hủy bỏ các dự án DEI. Một luật sư giấu tên trả lời USA TODAY rằng các lãnh đạo doanh nghiệp đang nỗ lực hết sức để tuân thủ chỉ đạo của Tổng thống, tránh trở thành “cái gai trong mắt” ông ấy.
Ngay từ tháng Bảy, Trợ lý Bộ trưởng Tư pháp phụ trách dân quyền Harmeet Dhillon đã cảnh báo trong phiên điều trần tại Ủy ban Tư pháp Thượng viện rằng: “Hoặc DEI tự chấm dứt, hoặc chúng tôi sẽ chấm dứt nó.”
Chương trình nghị sự chính trị và làn sóng phản công văn hóa
Trái ngược với nhiệm kỳ đầu bị cản trở nhiều mặt, nhiệm kỳ hai của ông Trump chứng kiến quyền lực được tập trung và củng cố. Kể từ khi nhậm chức, ông đã mạnh tay trực diện tấn công tư tưởng cực tả từ những điểm then chốt của hệ thống, nỗ lực khôi phục quản trị dựa trên lẽ thường, phát động một cuộc phản công văn hóa, hướng tới phục hưng niềm tin và giá trị truyền thống.
Cuộc chiến hệ tư tưởng này đang chuyển hóa thành các hành động pháp lý cụ thể. Bộ Tư pháp đã thể hiện ý định điều tra các nhà thầu liên bang và các bên nhận tài trợ nếu họ “cố tình” vi phạm luật dân quyền.
USA TODAY dẫn lời luật sư Brandon Smith – đối tác tại hãng Holtzman Vogel – cho biết: “Nếu sáng kiến DEI của doanh nghiệp có dấu hiệu giống chế độ hạn ngạch, hãy chuẩn bị nhận trát hầu tòa.” Ông nhấn mạnh: “Thời kỳ chịu trách nhiệm đối với vi phạm luật dân quyền cấp tiểu bang và liên bang đã bắt đầu.”
Bộ Tư pháp khởi động “Sáng kiến phòng chống gian lận dân quyền” và đẩy mạnh răn đe
Để thúc đẩy việc trấn áp DEI, chính quyền Trump sử dụng các công cụ pháp lý có sức răn đe mạnh mẽ:
- Thành lập tổ điều tra chuyên trách: Tháng Năm năm nay, Bộ Tư pháp thành lập “Sáng kiến phòng chống gian lận dân quyền” (Civil Rights Fraud Initiative) và cảnh báo sẽ xử lý theo “Đạo luật Khiếu kiện Gian dối” (False Claims Act). Đạo luật này cho phép chính phủ thu hồi các khoản bị thất thoát do hành vi gian lận.
- Gửi yêu cầu điều tra: Bộ đã bắt đầu gửi các yêu cầu điều tra dân sự (CID) tới doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực khác nhau để thu thập thông tin về các chương trình DEI. Luật sư Al Chakravarty, đối tác tại Saul Ewing, nhận định “chắc chắn là đã có một ‘cảnh sát trưởng mới’ xuất hiện.”
- Rủi ro bị phạt rất nặng: Luật sư nhận định chi phí tranh tụng với các vụ kiện dựa trên Đạo luật Khiếu kiện Gian dối rất cao, và bên vi phạm có thể bị phạt đến ba lần giá trị hợp đồng, cộng thêm khoản tiền phạt hàng chục nghìn USD cho mỗi đơn khiếu kiện. Bộ Tư pháp cũng khuyến khích người tố giác khởi kiện thay mặt chính phủ, làm tăng thêm rủi ro pháp lý cho doanh nghiệp
Sự phối hợp của chính quyền các bang, địa phương và EEOC
Tháng này, Thượng viện đã xác nhận đề cử của ông Trump đối với bà Brittany Panuccio làm Ủy viên Ủy ban Cơ hội Việc làm Bình đẳng (EEOC), giúp cơ quan này có đa số thành viên thuộc Đảng Cộng hòa.
Quyền Chủ tịch EEOC Andrea Lucas phát biểu rằng loại bỏ “DEI bất hợp pháp” tại nơi làm việc là ưu tiên hàng đầu, bà cam kết xóa bỏ “chính trị bản sắc làm tổn hại luật dân quyền của chúng ta”.
EEOC với đa số thành viên Cộng hòa dự báo sẽ thúc đẩy mạnh mẽ các ưu tiên của chính quyền Trump, bao gồm cả việc thách thức các dự án đa dạng hóa.
Chính phủ không chỉ nhắm đến các nhà thầu tư nhân của liên bang, mà còn mở rộng sang các cấp khác. Bộ Tư pháp thông báo sẽ điều tra về khả năng phân biệt đối xử trong tuyển dụng của bang Minnesota, Cơ quan Bảo vệ Môi trường California và chính quyền thành phố Chicago. Điều này cho thấy khu vực doanh nghiệp tư nhân cần chuẩn bị cho “các động thái tương tự”.
Các Tổng chưởng lý của các bang “đỏ” (Đảng Cộng hòa) cũng đã bắt đầu điều tra hoạt động tuyển dụng của khu vực tư nhân. Ví dụ, Văn phòng Tổng chưởng lý bang Tennessee yêu cầu Deloitte – một trong những nhà cung cấp lớn nhất của bang – nộp hồ sơ liên quan tới sáng kiến DEI. Deloitte là đơn vị quản lý hệ thống Medicaid của bang với hợp đồng trị giá hàng trăm triệu USD và công ty này đã tuyên bố chấm dứt chương trình DEI từ tháng Hai.
Xem thêm
Từ khóa DEI
