Chính phủ Nhật Bản đã thành lập một lực lượng đặc nhiệm để giải quyết những lo ngại về sự gia tăng số lượng người nước ngoài sinh sống tại quốc gia này.

Thu tuong Nhat Ban Ishiba
Thủ tướng Nhật Bản Shigeru Ishiba. (Nguồn ảnh: YUICHI YAMAZAKI/AFP via Getty Images)

Thủ tướng Shigeru Ishiba và Chánh văn phòng Nội các Yoshimasa Hayashi đã công bố thành lập “Văn phòng thúc đẩy xã hội chung sống hòa hợp với người nước ngoài” vào ngày 15 tháng 7.

Động thái này diễn ra khi vấn đề về số lượng kỷ lục người nước ngoài sinh sống tại đây đã trở thành chủ đề tranh cử.

Việc thành lập lực lượng đặc nhiệm đánh dấu phản ứng rõ ràng nhất của chính phủ trước những lo ngại ngày càng tăng của công chúng khi số lượng cư dân nước ngoài đạt khoảng 3,8 triệu vào cuối năm 2024, theo trang dữ liệu Nippon của Nhật Bản.

Đây là mức cao kỷ lục thứ ba liên tiếp, tăng 10,5% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, người nước ngoài vẫn chỉ chiếm 3% trong tổng dân số 120 triệu người của Nhật Bản.

Hayashi giải thích lý do thành lập lực lượng đặc nhiệm trong cuộc họp báo ngày 15 tháng 7 rằng có “những tình huống mà người dân cảm thấy lo lắng và bất công do tội phạm và sự phiền toái do một số người nước ngoài gây ra cũng như việc sử dụng không đúng cách nhiều hệ thống khác nhau”.

Ông cho biết: “Việc thực hiện một xã hội chung sống có trật tự với người nước ngoài là một trong những vấn đề chính sách quan trọng mà chính phủ phải giải quyết”.

Nhiệm vụ sẽ bao gồm việc tạo ra một hệ thống thông tin dữ liệu chung để chính quyền trung ương và địa phương sử dụng và xem xét các quy tắc và thông lệ nhập cư hiện hành không tính đến mức độ toàn cầu hóa hiện tại của Nhật Bản.

Nhật Bản từ lâu đã áp dụng luật nhập cư nghiêm ngặt, nhưng nước này đã dần nới lỏng luật này khi dân số già đi và tỷ lệ sinh giảm.

Sự gia tăng của dòng người nước ngoài dường như là mối lo ngại đối với nhiều công dân Nhật Bản, khi các cuộc thăm dò dư luận cho thấy sự gia tăng ủng hộ cho chương trình nghị sự “Nhật Bản trước tiên”.

Một cuộc khảo sát vào tháng 2 cho thấy 71% công dân nước ngoài tại Nhật Bản đã bị cảnh sát thẩm vấn trên đường phố trong năm năm qua (cao gấp 5,6 lần so với người Nhật Bản), hãng thông tấn Kyodo News của Nhật Bản đưa tin.

Mặc dù thực tế là tỷ lệ tội phạm của người nước ngoài cũng tương đương với tỷ lệ người Nhật Bản tội phạm.

Theo sách trắng của Bộ Tư pháp, khoảng 9.736 người nước ngoài (bao gồm khách du lịch và cư dân nước ngoài) đã bị bắt vào năm 2023, chiếm 5,3% tổng số người bị bắt trong năm đó.

Vào năm 2012, sau khi Đại sứ quán Hoa Kỳ đăng tải thông tin rằng họ đã nhận được “báo cáo về việc cảnh sát Nhật Bản chặn lại và khám xét người nước ngoài vì nghi ngờ có hành vi phân biệt chủng tộc”, Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Nhật Bản đã gửi khuyến cáo tới lực lượng cảnh sát, nói rằng các sĩ quan “không nên đưa ra quyết định chỉ dựa trên ngoại hình, chẳng hạn như ngoại hình và trang phục”.

Naomi Kawahara, người sáng lập nhóm vận động Japan for Black Lives, chia sẻ với Kyodo News rằng bà nghĩ công chúng đang phản ứng với làn sóng người nước ngoài và một nhóm thiểu số nhỏ có hành vi gây vấn đề.

Chánh Văn phòng Nội các Hayashi cho biết: “Để đảm bảo Nhật Bản chuyển đổi sang nền kinh tế tăng trưởng, điều thiết yếu là chúng ta phải kết hợp sức sống từ nước ngoài, nhưng chúng ta cũng đang phải đối mặt với tình trạng người dân lo lắng do tội phạm và các hành vi quấy rối do một số người nước ngoài gây ra, cũng như việc sử dụng không đúng cách các hệ thống khác nhau. Đảm bảo an toàn và an ninh cho người dân là điều kiện tiên quyết thiết yếu cho tăng trưởng kinh tế, và việc xây dựng một xã hội trật tự, nơi chúng ta có thể chung sống với người nước ngoài là một trong những vấn đề chính sách quan trọng mà chính phủ phải giải quyết. Tôi tin rằng đây là vấn đề được công chúng rất quan tâm”.

Thủ tướng Ishiba cho biết: “Chúng tôi sẽ thành lập một ban thư ký và thông qua trung tâm chỉ huy này, chúng tôi sẽ thúc đẩy toàn diện nhiều chính sách khác nhau nhằm hiện thực hóa một xã hội có trật tự, nơi chúng tôi có thể cùng tồn tại với người nước ngoài”.

Kết quả của cuộc bầu cử Chủ Nhật có thể quyết định tốc độ và phạm vi của những thay đổi này, đặc biệt là khi các đảng đối lập tìm cách tạo sự khác biệt bằng cách tiếp cận riêng của họ về chính sách cư trú của người nước ngoài.

Lý Ngọc theo Newsweek