Tòa án Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ cho phép chính quyền Trump tạm thời thi hành chính sách yêu cầu hộ chiếu phải ghi giới tính đúng theo lúc sinh. Quyết định này đảo ngược lệnh cấm trước đó của tòa cấp dưới và gây tranh cãi vì ảnh hưởng đến người chuyển giới, không nhị phân và liên giới tính. Vụ kiện vẫn tiếp tục, và phán quyết hiện tại chỉ mang tính tạm thời, chưa quyết định vấn đề hợp hiến của chính sách.

r shutterstock 2490549701
Toà án Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ (Ảnh: Aashish Kiphayet/shutterstock)

Tòa án Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ đã cho phép chính quyền Trump thi hành chính sách yêu cầu trên hộ chiếu của Hoa Kỳ: ghi giới tính (sex) theo lúc sinh (biological sex at birth) chứ không cho phép người xin lựa chọn theo giới tính bản ngã (gender identity) hoặc ký hiệu X không phải nam/nữ.

Tòa Tối cao ghi rằng – Việc ghi giới tính lúc sinh của người xin hộ chiếu không vi phạm nguyên tắc bảo đảm bình đẳng hơn là việc ghi nơi sinh; ở cả hai trường hợp, Chính quyền chỉ xác nhận một sự thật lịch sử mà không đặt ai vào vị thế bị đối xử khác biệt.

Quyết định này được đưa ra qua một lệnh không chú giải (unsigned order) — tức Tòa không công bố tường thuật đầy đủ với các lập luận chi tiết, và không rõ chính xác từng Thẩm phán đã bỏ phiếu thế nào.

Về phương diện pháp lý, Tòa Tối cao cho rằng đơn kiện chưa cho thấy chính sách này chỉ nhằm mục đích duy nhất gây hại cho một nhóm dân chúng không được ưa thích – cái chuẩn để xác định vi hiến theo vụ án Trump v. Hawaii (2018).

Ba Thẩm phán phe tự do (liberal) đã bất đồng (dissent), lưu ý rằng chính sách này có thể gây thiệt hại thực sự cho người chuyển giới, không nhị phân và liên giới, như bị lộ danh tính, bị đối xử bất lợi hoặc gặp rủi ro an ninh.

Trong đó, bà Ketanji Brown Jackson viết rằng chính sách này mở đường cho việc gây tổn thương ngay lập tức mà chẳng có biện minh đầy đủ.

Lý do được chính quyền nêu ra: Chính phủ cho rằng hộ chiếu là tài liệu thuộc quyền quản lý của nhà nước, và việc ghi giới tính theo lúc sinh là sự thật lịch sử mà nhà nước có quyền xác nhận, tương tự như việc ghi nơi sinh, quốc tịch.

Phía những người phản đối (trong vụ kiện mang tên Orr v. Trump (số 25A319) như American Civil Liberties Union – ACLU) cho rằng chính sách này là phân biệt đối xử, vì buộc người chuyển giới, không nhị phân và liên giới phải sử dụng hộ chiếu mang giới tính lúc sinh — điều có thể dẫn tới với hộ chiếu không phù hợp với bản dạng giới thì khi đi du hành, kiểm tra an ninh, có khả năng bị hỏi han, lộ danh tính, gặp nguy hiểm. Ngoài ra, bên bất đồng cũng cho rằng chính quyền không đưa ra bằng chứng rõ ràng rằng việc cho phép người chuyển giới chọn giới trên hộ chiếu sẽ gây hại Quốc gia, trong khi người xin bị thiệt hại hiện tại nếu bị buộc chờ.

Quyết định của Toà Tối cao chỉ là cho phép tạm thời thi hành chính sách trong khi vụ kiện tiếp tục ở cấp dưới — tức không phải quyết định cuối cùng về tính hợp hiến của chính sách này.

Thiên Vân, theo Associated Press, The Washington Post, The Guardian