Nhiều tuần sau khi các cuộc đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Nga và Ukraine kết thúc mà không có tiến triển đáng kể nào hướng tới hòa bình hoặc thậm chí là ngừng bắn ngoài thỏa thuận trao đổi tù nhân, các cuộc đàm phán mới dường như lại được nhen nhóm. Sau khi Tổng thống Nga Vladimir Putin không chấp thuận lời mời của ông Zelensky về việc tổ chức một cuộc gặp mặt trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo vào đầu tháng Năm, thì tổng thống Ukraine đã đề xuất thay thế bằng cuộc họp ba bên, bao gồm cả Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump. 

250315Zelensky
Volodymyr Zelensky, Tổng thống Ukraine, 3/2025 (nguồn ảnh: chính phủ Ukraine)

Ông Zelensky phát biểu: “Nếu ông Putin cảm thấy không thoải mái với một cuộc gặp song phương, hoặc nếu mọi người đều muốn đây là một cuộc hội đàm ba bên, thì tôi [cũng] không thấy có [vấn đề gì]. Tôi sẵn sàng với bất cứ hình thức nào”.

Theo truyền thông quốc gia Ukraine, ông Zelensky nói thêm về các hình thức hội đàm cấp nguyên thủ: “Chúng tôi sẵn sàng gặp gỡ ở cấp lãnh đạo. Cả phía Mỹ và phía ‘Nga’ đều biết rõ điều này. Chúng tôi sẵn sàng cho các cuộc họp Trump–Putin–tôi, và cũng sẵn sàng họp Trump–Putin, Trump–Zelensky, rồi sau đó là ba người cùng nhau”.

Tổng thống Zelensky cũng mong muốn sự tham gia của châu Âu trong các vòng đàm phán sắp tới, bởi chính các quốc gia châu Âu đã tuyên bố sẵn lòng bảo đảm an ninh cho Ukraine trong tương lai, dĩ nhiên là với điều kiện có sự hậu thuẫn từ Hoa Kỳ.

Ông Zelensky đã tới Cộng hòa Liên bang Đức vào ngày thứ Tư (28/5) để hội đàm với tân Thủ tướng Friedrich Merz, chính trị gia đã cam kết sẽ dành sự hậu thuẫn mạnh mẽ cho Kiev trong cuộc chiến tranh với Moskva. 

Bên cạnh việc tuyên bố sẵn sàng đàm phán, ông Zelensky cũng hối thúc Washington áp đặt một gói chế tài mạnh tay lên ngành ngân hàng và năng lượng của Nga.

Chúng tôi đang trông chờ các lệnh trừng phạt từ Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ. Tổng thống Trump xác nhận rằng nếu Nga không chịu dừng lại, các lệnh trừng phạt sẽ được ban hành. Chúng tôi đã thảo luận hai lĩnh vực chính với ông ấy [Trump] – năng lượng và hệ thống ngân hàng. Liệu Hoa Kỳ có thể áp đặt lệnh trừng phạt trên hai lĩnh vực này hay không? Tôi thật sự rất mong chờ điều đó”, ông Zelensky phát biểu.

Trước đó, ông Zelensky từng bày tỏ sự thất vọng khi Hoa Kỳ không công bố các lệnh trừng phạt mới đối với Nga sau khi Moskva bác bỏ lời kêu gọi chung của phương Tây về một lệnh ngừng bắn tức thời. Chính phủ Ukraine đã cáo buộc Nga cố tình kéo dài tiến trình hòa đàm sau cuộc thương thảo trực tiếp đầu tiên giữa đại diện hai bên tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ. 

Ông Zelensky cũng cho biết Ukraine đến nay vẫn chưa nhận được bản “bản ghi nhớ” mà phía Nga đã hứa sẽ gửi liên quan đến các yêu sách về thỏa hiệp hòa bình.

Về phía Hoa Kỳ, Tổng thống Trump đã bày tỏ sự thất vọng đối với cả ông Putin lẫn ông Zelensky vì hai bên vẫn chưa thể đạt được một thỏa hiệp nhằm kết thúc chiến cuộc.

Cuối tuần qua, Tổng thống Trump đã gọi Tổng Vladimir Putin là “phát điên [rồi]” sau khi một trận oanh kích quy mô lớn của Nga khiến ít nhất 13 người thiệt mạng trên khắp lãnh thổ Ukraine.

Vào ngày thứ Ba (27/5), ông Trump cảnh báo rằng ông Putin đang “đùa với lửa” khi phát động các đợt tấn công quy mô lớn nhằm vào các trung tâm dân cư Ukraine giữa lúc các cuộc đàm phán hòa bình đang diễn ra.

Điều mà Vladimir Putin không nhận ra là: nếu không có tôi, rất nhiều điều thực sự tồi tệ đã xảy ra với Nga, và ý tôi là THỰC SỰ TỆ HẠI”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Không chỉ vậy, Tổng thống Trump cũng bày tỏ sự thất vọng đối với Tổng thống Ukraine Zelensky, chính trị gia mà ông cho rằng “không giúp ích gì cho đất nước [Ukraine] bằng cách [phát ngôn như hiện tại]”.

Mọi điều ông ấy [Zelensky thốt ra] đều gây ra vấn đề. Tôi không thích điều đó, và chuyện đó tốt hơn là nên dừng lại”, ông Trump phàn nàn.

Tổng thống Trump cũng xác định rằng cuộc hội kiến giữa ông và ông Putin là điều rất thiết yếu để kiến tạo hòa bình.

Trước đó, Tổng thống Trump từng đề xuất áp dụng “thuế quan thứ cấp”, tức là áp dụng hình phạt nhắm vào các quốc gia vẫn mua hàng hóa và năng lượng từ Nga, một ý tưởng khiến Tổng thống Zelensky tỏ ra rất hào hứng.

Về phía Nga, Ngoại trưởng Sergei Lavrov hôm thứ Tư (28/5) tuyên bố rằng “vòng đàm phán trực tiếp kế tiếp [sẽ] sớm được công bố”, song cũng không quên chỉ trích các quốc gia Âu châu vì, theo lời ông cáo buộc, đã phá hoại tiến trình hòa bình và đòi hỏi Ukraine phải khuất phục trước các yêu cầu của Nga để đổi lấy hòa bình. Đặc biệt, phía Nga yêu cầu Ukraine duy trì “tình trạng trung lập” sau chiến tranh, nghĩa là không gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) hay Liên minh châu Âu, và “[vĩnh viễn]” không sở hữu vũ khí hạt nhân. 

Các lựa chọn địa điểm cho vòng đàm phán kế tiếp gồm có Istanbul – nơi từng được chính phủ Thổ Nhĩ Kỳ đăng cai lần trước, Thành phố Vatican, và Thụy Sĩ. Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Hakan Fidan đã có mặt tại Moskva hôm thứ Ba (27/5) để thảo luận với người đồng cấp Nga, ông Sergei Lavrov, và gọi các cuộc đàm phán là “có hiệu quả”. Sau đó, ông Fidan cho biết Thổ Nhĩ Kỳ đang tiếp tục các chuẩn bị để “cung cấp hỗ trợ toàn diện cho các cuộc đàm phán hòa bình”, ám chỉ rằng họ ít nhất đang trông đợi sẽ tiếp tục đăng cai tổ chức đàm phán hòa bình Nga-Ukraine trong tương lai gần.