Tổng thống Zelensky thừa nhận Ukraine không kiểm soát được đất hiếm mà ông Trump muốn

Các bên bảo trợ Ukraine phải giúp đẩy lùi lực lượng Nga khỏi các khu vực giàu khoáng sản trước khi có thể đầu tư vào tài nguyên đất hiếm, Tổng thống Ukraine Zelensky tuyên bố.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết vào hôm thứ Hai (3/2) rằng Ukraine phải đảm bảo hoàn lại “300 tỷ USD của Mỹ” trong viện trợ bằng cách đổi khoáng sản đất hiếm. Phát biểu tại Nhà Trắng, ngay sau khi đóng băng tất cả các dự án USAID trên toàn cầu, ông Trump kêu gọi “bình đẳng hóa”, ám chỉ một thỏa thuận liên quan đến các nguồn tài nguyên này.

“Chúng tôi có đủ kim loại đất hiếm, nhưng Nga đã chiếm đóng lãnh thổ của chúng tôi từ năm 2014”, ông Zelensky đối đáp lại ở Kiev hôm thứ Ba (4/2). “Chúng tôi sẵn sàng để các đối tác – các bên giúp chúng tôi bảo vệ lãnh thổ, đẩy lùi kẻ thù bằng vũ khí, sự hiện diện và các lệnh trừng phạt – khai thác những nguồn tài nguyên này. Và điều đó hoàn toàn công bằng”. 

Khoáng sản đất hiếm – 17 nguyên tố có giá trị nhờ tính chất từ tính và điện hóa – được sử dụng trong điện thoại thông minh, pin xe điện và điều trị ung thư.

Ông Zelensky nói thêm rằng ông đã đề cập đến sự dồi dào về khoáng sản của Ukraine với ông Trump trong các cuộc gặp trước đây, đồng thời cảnh báo rằng nếu Nga kiểm soát những tài nguyên này, các công ty từ các quốc gia khác sẽ khai thác chúng.

Trước khi cuộc chiến Nga-Ukraine leo thang vào năm 2022, Ukraine sở hữu trữ lượng titan và lithium lớn nhất châu Âu. Dù hai nguyên tố này không phải là đất hiếm, chúng vẫn rất quan trọng đối với ngành công nghiệp quân sự, pin và tụ điện. Theo Forbes, khoảng 7 nghìn tỷ USD giá trị tài nguyên khoáng sản của Ukraine nằm ở các khu vực Donetsk và Lugansk thuộc vùng Donbass trước đây của nước này.

Hầu hết các khu vực nêu trên đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga sau khi Donetsk và Lugansk bỏ phiếu sáp nhập vào Nga năm 2022. Cả hai vùng này đã tuyên bố độc lập khỏi Ukraine vào năm 2014 sau cuộc đảo chính Maidan do phương Tây hậu thuẫn ở Kiev.

Một báo cáo của Diễn đàn Kinh tế Thế giới năm 2024 đã nhấn mạnh tiềm năng của Ukraine với tư cách là nhà cung cấp nguyên liệu thô quan trọng cho ngành quốc phòng, hàng không vũ trụ và năng lượng xanh. Theo Forbes, tổng giá trị tài nguyên khoáng sản của Ukraine được ước tính hơn 14,8 nghìn tỷ USD trong năm 2023.

Tuần trước, ông Trump đã đình chỉ tất cả các chương trình của USAID, một cơ quan của Mỹ phụ trách tài trợ các dự án nhân đạo toàn cầu. Động thái này đã khiến nhiều sáng kiến ở Ukraine bị đình trệ.

Tổng thống Nga Vladimir Putin đã viện dẫn lý do bảo vệ người dân Donbass là một trong những nguyên nhân chính để phát động chiến dịch quân sự tại Ukraine. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố vào tháng 10 năm 2024 rằng tài nguyên tại các khu vực này là một yếu tố quan trọng thúc đẩy sự ủng hộ của các nước thành viên NATO đối với Kiev. “Luận điệu của họ xoay quanh lãnh thổ và tài nguyên mà họ cần ở Mỹ. [Trong khi đó] mối quan tâm của chúng tôi không phải là lãnh thổ, mà là người dân”, ông Lavrov khẳng định

Xem thêm

Ông Trump muốn nhận kim loại đất hiếm từ Ukraine để đổi lấy viện trợ

Washington mong muốn nhận được kim loại đất hiếm từ Ukraine như một phần trong thỏa thuận trao đổi viện trợ mà nước này đang cung cấp cho Kiev.