Ukraine chính thức phủ nhận mọi bảo đảm an ninh nào không gồm gia nhập NATO
- Nhật Tân
- •
Công bố chính thức của Bộ Ngoại giao Ukraine hôm Thứ Ba viết: “Với kinh nghiệm cay đắng với Bản ghi nhớ Budapest, chúng tôi sẽ không chấp nhận bất kỳ lựa chọn nào khác, dù là thay thế theo cách nào đó, thay cho việc trở thành thành viên đầy đủ của NATO.”
Văn bản này được Bộ đưa ra trước thềm cuộc họp hàng tháng của các ngoại trưởng thành viên NATO, và cũng là vào cái mà văn bản gọi là kỷ niệm 30 năm ngày Bản ghi nhớ Budapest.
Bản ghi nhớ Budapest là nói về chuỗi sự kiện Ukraine trả lại vũ khí hạt nhân mà họ kế thừa từ Liên Xô, ký vào Hiệp ước Không phổ biến Vũ khí Hạt nhân, đổi lại, Kiev nhận được đền bù và hỗ trợ, kèm hứa hẹn về bảo đảm an ninh từ Nga, Mỹ, và Anh.
Trong công bố của Bộ Ngoại giao Ukraine hôm 3/12, miêu tả rằng Bản ghi nhớ Budapest là “đài kỷ niệm của quá trình ra quyết định thiển cận về an ninh chiến lược,” và đổ lỗi cuộc chiến tranh đang diễn ra hiện nay ở Ukraine là sự bội ước của Nga.
Theo một phân tích của truyền thông Ukraine thì kỳ thực Ukraine hầu như không có năng lực duy trì nhóm vũ khí nguy hiểm đó, dù họ muốn. Phía Ukraine lúc đó kỳ thực đã hiểu rằng những hứa hẹn bảo đảm an ninh từ Mỹ, Anh và Nga là các hứa hẹn suông, khi chúng không kèm bất kỳ điều khoản ràng buộc hay trừng phạt nào. Thời điểm đó, Bộ Ngoại giao Ukraine đã thảo ra các điều khoản mang tính ràng buộc các bên, trong đó gồm các điều khoản trừng phạt nếu có vi phạm. Nhưng mà, người Mỹ đã bác bỏ, và khẳng định họ sẽ không trao cho Ukraine bất kỳ nghĩa vụ pháp lý hay đảm bảo an ninh nào.
Lưu ý rằng, thời điểm đó, hệ thống vũ khí hạt nhân mà Ukraine kế thừa là nằm trong hệ thống phòng thủ trước đó của Liên Xô, nghĩa là, chúng đặt trong hệ thống điều khiển mà trung tâm của hệ thống đó là ở Nga, và chúng nhắm vào các mục tiêu nằm ở Mỹ và các đồng minh của Mỹ, NATO. Ngoài ra, quan hệ Mỹ-Nga-Ukraine những năm 1991–1994 là không hề giống với quan hệ hiện nay.
“Với kinh nghiệm cay đắng với Bản ghi nhớ Budapest, chúng tôi sẽ không chấp nhận bất kỳ lựa chọn nào khác, dù là thay thế theo cách nào đó, thay cho việc trở thành thành viên đầy đủ của NATO,” Bộ Ngoại giao Ukraine viết trong bản tuyên bố hôm Thứ Ba.
“Chúng tôi tin rằng sự đảm bảo an ninh thực sự duy nhất cho Ukraine, cũng như yếu tố ngăn chặn hành động gây hấn tiếp theo của Nga đối với Ukraine và các quốc gia khác, thì chỉ là tư cách thành viên đầy đủ của Ukraine trong NATO.”
Các hoạt động mà trong đó Kiev ‘mặc cả’ với NATO về điều khoản bảo đảm an ninh đã trở nên nổi bật trong thời gian gần đây, đặc biệt từ khi Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ và chuẩn bị tiếp quản chức vị này vào 20/1 sắp tới. Ông Trump đã nói rằng ông muốn chấm dứt chiến tranh Ukraine bằng đàm phán, như vậy, bài toán đảm bảo an ninh cho Ukraine, là sẽ đặt lên vai của ông Trump. Trừ khi có bất ngờ nào đó ngoài dự kiến xảy ra, chẳng hạn như quân Ukraine sụp đổ trước khi Tổng thống Joe Biden mãn nhiệm.
Trở thành thành viên đầy đủ của NATO đã được Ukraine xác định là mục tiêu chiến lược quốc gia kể từ năm 2019. Điều đó được Nga coi là uy hiếp đến an ninh của mình. Nga nhiều lần tỏ ý sẽ không chấp nhận điều ấy.
Nhật Tân
Từ khóa Dòng sự kiện Chiến tranh Nga - Ukraine Ukraine gia nhập NATO