Chuyên gia phân tích: Thượng đỉnh Hợp tác Thượng Hải phơi bày dã tâm toàn cầu của ĐCSTQ

Hải Chung, Lạc Á
•
Thứ Tư, 03/09/2025

Ngày 1/9, tại Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (SCO) ở Thiên Tân, lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình lần đầu tiên đề xuất cái gọi là “Sáng kiến Quản trị Toàn cầu”. Các chuyên gia cho rằng sáng kiến này, giống như “Vành đai và Con đường” và các sáng kiến tương tự, bộc lộ “tham vọng toàn cầu” của ĐCSTQ, nhưng do nền kinh tế Trung Quốc đang suy yếu, các sáng kiến này có nguy cơ chỉ là lời nói suông. Việc ĐCSTQ không phê chuẩn Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị nhưng lại nhấn mạnh tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc cũng là điều phi lý.

Screen Shot 2025 09 03 at 09.07.18 — Ông Tập Cận Bình phát biểu tại Hội nghị thượng đỉnh Tổ chức Hợp tác Thượng Hải (Ảnh cắt từ video / CCTV)

Ông Tập Cận Bình lại lộ kế hoạch tham vọng, phân tích cho rằng chỉ là lời nói suông

Theo truyền thông chính thức của ĐCSTQ, tại Hội nghị thượng đỉnh SCO ở Thiên Tân ngày 1/9, ông Tập Cận Bình lần đầu tiên đề xuất “Sáng kiến Quản trị Toàn cầu”, bao gồm các nội dung như tôn trọng bình đẳng chủ quyền, tuân thủ luật pháp quốc tế, thực hành đa phương hóa, và tuyên bố “tuân thủ đầy đủ, toàn diện các mục đích và nguyên tắc của Hiến chương Liên Hợp Quốc”.

Ông Thẩm Minh Thất, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc phòng Đài Loan, nói với tờ Epoch Times rằng cái gọi là “Sáng kiến Quản trị Toàn cầu” thực chất giống với các sáng kiến trước đây của ĐCSTQ như “Sáng kiến Vành đai và Con đường”, “Sáng kiến An ninh Toàn cầu”, “Sáng kiến Phát triển Toàn cầu” và “Sáng kiến Văn minh Toàn cầu”. Ý định là để ĐCSTQ dẫn dắt sự phát triển của thế giới hoặc thúc đẩy mô hình phát triển của Trung Quốc. Qua đó, ĐCSTQ có thể sử dụng viện trợ cho các quốc gia “phương Nam toàn cầu” để cùng đối kháng với các quốc gia dân chủ phương Tây do Mỹ dẫn đầu.

Ông Thẩm Minh Thất cho biết, các sáng kiến này nghe thì rất cao cả, nhưng đằng sau là “tham vọng toàn cầu”. Mục đích thực sự của ĐCSTQ là lôi kéo các quốc gia này thông qua việc cung cấp nguồn lực hoặc xây dựng cơ sở hạ tầng quan trọng, khiến các quốc gia đó phụ thuộc vào ĐCSTQ. Từ “Vành đai và Con đường” có thể thấy, cuối cùng các quốc gia này rơi vào bẫy nợ.

Các dự án cơ sở hạ tầng của “Vành đai và Con đường” do ĐCSTQ thực hiện liên tục bị chỉ trích vì chất lượng kém. Gần đây, nhà máy thủy điện khổng lồ Coca Codo Sinclair ở Ecuador, Nam Mỹ, do doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc Power China xây dựng, gặp khuyết tật cấu trúc nghiêm trọng, buộc doanh nghiệp này phải bồi thường 400 triệu USD cho Ecuador. Dự án cải tạo nhà ga Novi Sad ở Serbia do doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc tham gia cũng xảy ra vụ sập trần vào năm ngoái, khiến 16 người thiệt mạng, gây ra làn sóng biểu tình chống chính phủ lớn nhất tại Serbia trong nhiều thập kỷ, và đến nay vẫn chưa lắng xuống.

Ông Thẩm Minh Thất cho rằng, các sáng kiến như vậy của ĐCSTQ có lẽ chỉ là lời nói suông, bởi vì ĐCSTQ không còn đủ sức mạnh kinh tế để dẫn dắt các quốc gia này. Sau khi nhận ra thực lực thực sự của ĐCSTQ, các quốc gia này có thể chỉ đối phó bề ngoài mà không thực sự đi theo ĐCSTQ.

Giáo sư Lý Dậu Đàm của Đại học Quốc gia Chính trị Đài Loan nói với tờ Epoch Times rằng việc ông Tập Cận Bình đề xuất sáng kiến quản trị toàn cầu và nhấn mạnh tuân thủ Hiến chương Liên Hợp Quốc là điều cực kỳ phi lý và đáng cười. Ông nói: “Xin Trung Quốc trước tiên hãy tôn trọng hai công ước nhân quyền được Liên Hợp Quốc thông qua vào năm 1966, tức là Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị và Công ước Quốc tế về các Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa, rồi mới nói đến việc giáo huấn người khác.”

Năm 2001, ĐCSTQ chỉ phê chuẩn Công ước Quốc tế về các Quyền Kinh tế, Xã hội và Văn hóa, nhưng đến nay vẫn chưa phê chuẩn Công ước Quốc tế về các Quyền Dân sự và Chính trị.

Ông Lý Dậu Đàm đặt câu hỏi, ĐCSTQ không dám đối mặt với việc đàn áp nhân quyền trong nước và mở rộng ra bên ngoài, vậy làm sao có thể đưa ra sáng kiến quản trị toàn cầu?

Tập Cận Bình muốn chỉ đường cho thế giới? Chuyên gia chỉ trích chế độ độc tài chuyên chế

Hiện tại, mặc dù ĐCSTQ vẫn không ngừng theo đuổi tham vọng toàn cầu, nhưng ngày càng tỏ ra bất lực.

Trong bối cảnh đấu đá nội bộ khốc liệt ở cấp cao Bắc Kinh, nền kinh tế Trung Quốc đang nhanh chóng sụp đổ: vốn ngoại rút đi, sản lượng công nghiệp giảm, doanh nghiệp phá sản hàng loạt, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên tăng, áp lực cuộc sống của người dân ngày càng lớn, trong khi chính quyền vẫn tìm mọi cách vơ vét tài sản của dân.

Dù vậy, ngày 29/8, tại cuộc họp báo kỷ niệm chiến tranh, Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Mã Triều Húc vẫn ca ngợi cái gọi là “xây dựng cộng đồng chung vận mệnh nhân loại” do Tập Cận Bình đề xuất, tuyên bố rằng điều này là để “chỉ đường cho thế giới”.

Ông Thẩm Minh Thất nói với tờ Epoch Times rằng ĐCSTQ cổ vũ xây dựng “cộng đồng nhân loại cùng chung vận mệnh”, nhưng kết quả quản trị đất nước của họ hoàn toàn không thể trở thành mô hình để các quốc gia khác học hỏi.

Ông Lý Dậu Đàm cho biết, từ khi thành lập, ĐCSTQ chưa bao giờ thay đổi bản chất độc tài chuyên chế. Sự kiểm soát ngày càng hà khắc đã hình thành một chế độ toàn trị kỹ thuật số. Trên cơ sở này, việc nói rằng muốn xây dựng cái gọi là cộng đồng nhân loại là cực kỳ trơ trẽn.

Tại hội nghị thượng đỉnh SCO lần này, ông Tập Cận Bình tuyên bố trước khi kết thúc năm 2025, Trung Quốc sẽ cung cấp 2 tỷ nhân dân tệ viện trợ không hoàn lại cho các nước thành viên và trong 3 năm tới sẽ cấp thêm 10 tỷ nhân dân tệ khoản vay cho các thành viên của liên minh ngân hàng.

Ông Lý Dậu Đàm nói, kể từ cái gọi là cải cách và mở cửa, thành quả kinh tế từ lao động của người dân Trung Quốc đều bị ĐCSTQ độc chiếm. Vì các quốc gia đang phát triển đều có ghế tại Liên Hợp Quốc, ĐCSTQ lấy tài sản của người dân Trung Quốc để lôi kéo các quốc gia này, hình thành bá quyền tại Liên Hợp Quốc để đối kháng với thế giới phương Tây. Đây là điều mà thế giới phương Tây cần nhìn rõ.

Những năm gần đây, tâm lý phản kháng trong dân chúng Trung Quốc ngày càng gia tăng, chính người dân Trung Quốc cũng lên tiếng rằng “không cần ai chỉ đường”.

Ngày 15/4 năm nay, trên cầu vượt ngoài bến xe khách Trà Điếm Tử ở Thành Đô, Tứ Xuyên, xuất hiện ba tấm băng rôn chữ đỏ trên nền trắng, lần lượt ghi: “Không cải cách thể chế chính trị thì không có sự phục hưng dân tộc”, “Nhân dân không cần một đảng phái quyền lực không bị ràng buộc”, “Trung Quốc không cần ai chỉ đường, dân chủ mới là hướng đi”.