Cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương ĐCSTQ Hứa Kỳ Lượng qua đời đúng lúc nhạy cảm
- Lý Yến Minh
- •
Cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Hứa Kỳ Lượng qua đời vào ngày 2/6/2025, hưởng thọ 75 tuổi, trong bối cảnh làn sóng thanh trừng trong quân đội Trung Quốc tiếp tục leo thang. Truyền thông nhà nước Trung Quốc tuyên bố ông “qua đời do bệnh”.
Ngày 4/3/2023, (từ trái sang phải), vào thời điểm đó, Phó Thủ tướng Quốc vụ viện Trung Quốc Lưu Hạc, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương Hứa Kỳ Lượng và Ủy viên Bộ Chính trị Trung ương ĐCSTQ Lý Cán Kiệt tham dự lễ khai mạc Hội nghị Hiệp thương Chính trị Nhân dân Toàn quốc tại Đại lễ đường Nhân dân ở Bắc Kinh. (Ảnh: Noel Celis/AFP qua Getty Images)
Ngày 31/5, cựu nhân vật truyền thông Trung Quốc Triệu Lan Kiện tiết lộ trên mạng xã hội X rằng tin tức về cái chết của ông Hứa Kỳ Lượng (Xu Qiliang) đã xuất hiện vào rạng sáng ngày 28/5, với lý do được tuyên truyền nội bộ là “bệnh tim”. Tuy nhiên, theo tin nhắn từ một người trong quân đội mà ông Triệu nhận được, tình hình thực tế phức tạp hơn nhiều: Có khả năng do phải chịu áp lực cao trong nhiều ngày, phối hợp với nhịp độ thanh trừng trước chiến tranh ở eo biển Đài Loan, bị “gạt ra rìa” trong quá trình “thanh trừng”, tinh thần ông rơi vào trạng thái hoảng loạn cực độ và cuối cùng đột ngột ngã gục. Một người bạn trong quân đội còn thẳng thắn nói: “Hứa Kỳ Lượng bị dọa chết”.
Điều đáng chú ý là ông Hứa Kỳ Lượng từng có thời gian làm việc cùng lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) Tập Cận Bình tại Phúc Châu, Phúc Kiến. Có thông tin cho biết, mối quan hệ giữa ông Hứa với ông Tập thân thiết như người một nhà. Sau khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền, ông Hứa Kỳ Lượng từng là người cầm trịch trong các cuộc cải cách quân đội và thanh trừng nội bộ quân đội. Trong bối cảnh xuất hiện nhiều tin đồn về việc ông Tập thất thế và nhiều thân tín trong quân đội của ông lần lượt “xảy ra chuyện”, cái chết đột ngột của ông Hứa Kỳ Lượng càng khiến dư luận đặt ra nhiều nghi vấn.
Hứa Kỳ Lượng và Tập Cận Bình từng có 3 năm làm việc chung tại Phúc Châu
Ông Hứa Kỳ Lượng sinh ngày 29/3/1950, người Lâm Khúc, tỉnh Sơn Đông. Ông gia nhập quân đội vào tháng 7/1966, từng học tại Trường Dự bị Hàng không số 1 của Không quân ĐCSTQ, Trường Hàng không số 8 và Trường Hàng không số 5. Sau khi tốt nghiệp, ông lần lượt đảm nhiệm các chức vụ như Phó Đoàn trưởng, Đoàn trưởng của Đại đội bay độc lập, rồi đến Phó Sư đoàn trưởng, Sư đoàn trưởng…
Từ năm 1984 đến 1986, ông giữ chức Phó Tư lệnh Không quân Quân đoàn 4 và Tham mưu trưởng Bộ chỉ huy Không quân Thượng Hải. Tháng 10/1985, Không quân Quân đoàn 4 được tinh giản thành Bộ chỉ huy Không quân Thượng Hải – tiền thân của Căn cứ Không quân Thượng Hải.
Năm 1988, ông làm Quyền Phó Tư lệnh Không quân Quân đoàn 8, năm 1989 làm Tham mưu trưởng, từ năm 1990 đến 1993 làm Tư lệnh Không quân Quân đoàn 8.
Không quân Quân đoàn 8 là tiền thân của Căn cứ Không quân Phúc Châu, đặt tại thành phố Phúc Châu, tỉnh Phúc Kiến, trực thuộc Không quân Quân khu Nam Kinh thời bấy giờ.
Ông làm việc tại đây trong 5 năm (1988–1993). Trong khoảng thời gian đó, ông Tập Cận Bình từ năm 1988 đến 1990 là Bí thư Địa ủy Ninh Đức, Bí thư thứ nhất Đảng ủy Quân phân khu (thuộc Lực lượng Dự bị và Dân quân) Ninh Đức; từ 1990 đến 1996 làm Bí thư Thành ủy Phúc Châu, Bí thư thứ nhất Đảng ủy Quân phân khu Phúc Châu.
Khi ông Tập làm Bí thư Phúc Châu, ông Hứa là Tư lệnh Không quân Quân đoàn 8. Hai người từng chụp ảnh chung cùng các tướng lĩnh khác.
Hứa Kỳ Lượng từng dẫn đầu thanh trừng Từ Tài Hậu, Quách Bá Hùng, Trương Dương, Phòng Phong Huy
Từ năm 1993 đến 2012, ông Hứa Kỳ Lượng lần lượt giữ các chức vụ như Phó Tham mưu trưởng Không quân, Tham mưu trưởng, Tư lệnh Không quân Quân khu Thẩm Dương, Phó Tổng Tham mưu trưởng, Ủy viên Quân ủy Trung ương, Tư lệnh Không quân.
Sau khi ông Tập Cận Bình lên nắm quyền tại Đại hội 18 vào tháng 11/2012, ông Hứa Kỳ Lượng được thăng chức Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương, phụ trách công tác chính trị toàn quân.
Ngày 11/7/2014, với vai trò là Tổ trưởng Tổ công tác kiểm tra của Quân ủy Trung ương, ông yêu cầu các tổ kiểm tra “học hỏi tổ kiểm tra trung ương” và “xử lý một loạt người”.
Chỉ trong ba năm rưỡi sau đó, các vụ án lớn lần lượt xảy ra: cựu Phó Chủ tịch Quân ủy Từ Tài Hậu bị điều tra ngày 15/3/2014, Quách Bá Hùng ngày 9/4/2015, các Ủy viên Quân ủy Trương Dương và Phòng Phong Huy bị “ngã ngựa” 28/8/2017.
Ngày 2/7/2018, ông Bill Gertz, biên tập viên cấp cao của tờ Washington Free Beacon, đã đăng một bài viết dài tiết lộ: Ông Hứa Kỳ Lượng là cánh tay phải giúp ông Tập Cận Bình củng cố quyền lực. Trong hệ thống bí mật của ĐCSTQ, từ 2012 đến 2018, ông là người trực tiếp kiểm soát và chỉnh đốn quân đội thay ông Tập.
Bài viết cho biết, mối quan hệ thân thiết tại Phúc Kiến giữa ông Tập và ông Hứa khiến họ trở thành đồng minh thân tín như người một nhà. Trước khi ông Tập chính thức nắm toàn quyền năm 2012, hai người đã âm thầm phối hợp để chuẩn bị cuộc “chống tham nhũng” quy mô toàn quốc nhằm loại bỏ đối thủ. Trong các đợt thanh trừng sau đó, những tướng lĩnh cấp cao nhạy cảm đều do ông Hứa trực tiếp xử lý. Một chuyên gia về Trung Quốc nhận định: “Hứa là người mà Tập tin tưởng nhất. Mọi vụ bắt giữ tướng lĩnh cấp cao đều do ông đề xuất.”
Bài viết còn nói rằng liên minh Tập – Hứa giúp ông Tập củng cố quyền lực trong quân đội, nhờ vào mạng lưới tình báo quân sự để tìm ra các đối tượng có thể đe dọa quyền lực của Tập.
Đồng thời, bài viết cũng chỉ ra rằng nội bộ quân đội ngày càng bất đồng về việc gây áp lực lên Đài Loan, và các đợt thanh trừng khiến quân đội bất ổn, bất mãn dâng cao.
Hứa Kỳ Lượng từng là Phó Tổ trưởng Thường trực của nhóm lãnh đạo cải cách quân đội, chủ trì cải cách
Từ ngày 24–26/11/2015, Hội nghị công tác cải cách quân ủy Trung ương được tổ chức tại Bắc Kinh. Ông Tập Cận Bình làm Tổ trưởng, hai Phó Tổ trưởng là Phạm Trường Long và Hứa Kỳ Lượng đều phát biểu.
Điều đáng chú ý là ông Phạm Trường Long là Phó Chủ tịch Quân ủy xếp trên, nhưng lại chỉ là Phó Tổ trưởng thứ hai, trong khi ông Hứa Kỳ Lượng xếp dưới nhưng lại là “Phó Tổ trưởng Thường trực”, một chức danh chưa từng thấy trong các nhóm lãnh đạo cải cách thời Tập. Điều này cho thấy vai trò trung tâm của ông Hứa trong việc điều hành cải cách quân đội.
Lần này, thông tin chính thức tiết lộ rằng ông Hứa Kỳ Lượng giữ vai trò “Phó trưởng nhóm thường trực”, một chức vụ chưa từng xuất hiện trong các nhóm lãnh đạo và điều phối cải cách được thành lập sau khi ông Tập Cận Bình nhậm chức, qua đó nhấn mạnh vai trò của ông Hứa như một nhà điều hành chính trong cải cách quân sự. Là Phó Chủ tịch Quân ủy Trung ương và “Phó trưởng nhóm thường trực” của Nhóm lãnh đạo cải cách quân sự, Hứa Kỳ Lượng đã nhiều lần viết bài bày tỏ sự ủng hộ mạnh mẽ đối với kế hoạch cải cách quân sự của Tập Cận Bình.
Với tư cách Phó Chủ tịch Quân ủy và Phó Tổ trưởng Thường trực, ông Hứa nhiều lần viết bài ủng hộ phương án cải cách quân đội của Tập.
Nội dung cải cách gồm: chuyển mô hình 4 tổng bộ sang mô hình đa cơ quan, giải thể 7 quân khu để thành lập 5 chiến khu, giảm từ 18 xuống 13 quân đoàn, thành lập lực lượng lục quân, lực lượng tên lửa (hỏa tiễn), và lực lượng hỗ trợ chiến lược.
Trong quá trình cải cách quân đội, chế độ 4 Tổng bộ của Quân ủy (Tổng cục Hậu cần, Bộ Tổng Tham mưu, Tổng cục Chính trị và Tổng cục Trang bị) đã được chuyển đổi thành hệ thống đa bộ phận. 7 đại quân khu bị bãi bỏ và thay bằng 5 chiến khu, 18 tập đoàn quân được điều chỉnh thành 13 tập đoàn quân, các quân binh chủng được tái cơ cấu, đồng thời thành lập mới Cơ quan lãnh đạo Lục quân, Quân chủng Tên lửa và Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược.
Đáng chú ý, trong 2 năm qua, những đơn vị được thành lập trong cải cách như Quân chủng Tên lửa và Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược lại là mục tiêu chính của các đợt thanh trừng, cho thấy cải cách quân đội của ông Tập đã thất bại. Ba Tư lệnh Quân chủng Tên lửa là Lý Ngọc Siêu, Chu Á Ninh, Ngụy Phượng Hòa đều đã “xảy ra chuyện”. Ngày 19/4/2024, Lực lượng Hỗ trợ Chiến lược bị giải tán và chia tách thành ba đơn vị: Lực lượng Hỗ trợ Thông tin, Lực lượng Không gian Quân sự, và Lực lượng Không gian Mạng.
Lời kết
Vụ việc của thân tín của ông Tập trong quân đội là Miêu Hoa, Hà Vệ Đông đang tiếp tục lan rộng. Gần đây, vụ ông Miêu Hoa bị định tính là “vi phạm kỷ luật, pháp luật nghiêm trọng”; có tin nói Phó Chủ tịch Quân ủy Hà Vệ Đông đã tự sát. Nhiều nguồn tin cho biết vụ “chính trị bè phái Miêu – Hà” đã được thông báo toàn quân, quân đội bước vào giai đoạn đại thanh trừng nghiêm ngặt nhất.
Hứa Kỳ Lượng, Miêu Hoa, Hà Vệ Đông đều từng có thời gian làm việc với Tập tại Phúc Kiến, và đều xuất thân từ Quân khu Nam Kinh. Trong thời gian Hứa giữ chức Phó Chủ tịch Quân ủy, Miêu và Hà đều thăng tiến nhanh chóng. Cái chết đột ngột của Hứa vào thời điểm nhạy cảm khiến dư luận nghi ngờ liệu có liên quan đến vụ án của “chính trị bè phái Miêu – Hà”.
Gần đây, Epoch Times dẫn nguồn từ người có thẩm quyền cho biết, tuy Tập Cận Bình vẫn còn tại vị trên danh nghĩa, nhưng thực tế đã thất thế. Các nhân vật như Ôn Gia Bảo, Phó Chủ tịch Quân ủy Trương Hựu Hiệp đã trở thành những người ảnh hưởng lớn đến cục diện chính trị Trung Quốc.
Trước thềm Hội nghị Trung ương 4, vụ án ông Miêu Hoa được định tính, ông Hứa Kỳ Lượng đột ngột qua đời, ông Hà Vệ Đông được cho là tự sát. Các dấu hiệu cho thấy ông Tập Cận Bình đang mất quyền lực, tình thế nguy hiểm. Liệu những tin đồn về việc ông Tập bị buộc phải rút lui, thậm chí từ chức tại Hội nghị Trung ương 4 có trở thành sự thật hay không? Điều này đang được dư luận theo dõi sát sao.
Lý Yến Minh
(Bài viết thể hiện lập trường và quan điểm của cá nhân tác giả, bản gốc được đăng trên Epoch Times)
Xem thêm
Từ khóa Hứa Kỳ Lượng Tập Cận Bình Chính trị Trung Quốc
