Hiện tượng Na Tra: Sự nổi loạn về mặt tâm lý của người dân Trung Quốc

Triệu Lan Kiện
•
Thứ Bảy, 15/02/2025

Bộ phim hoạt hình Trung Quốc “Na Tra: Ma đồng giáng thế“ phát hành năm 2019 đã thu về hơn 700 triệu USD trên bảng xếp hạng phòng vé toàn cầu, đứng thứ 18 trên bảng xếp hạng phòng vé toàn cầu và trở thành phim hoạt hình có doanh thu cao nhất trong lịch sử điện ảnh Trung Quốc. Bộ phim phản ánh sự nổi loạn về mặt tâm lý của người dân Trung Quốc dưới sự áp bức của Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ).

Thành tựu đáng kinh ngạc này không chỉ phản ánh quá trình sản xuất xuất sắc của bộ phim, mà còn phản ánh một hiện tượng tâm lý đặc biệt trong xã hội Trung Quốc đương đại ở cấp độ sâu hơn: Dưới sự áp bức, người dân Trung Quốc luôn khao khát “nổi loạn”.

Ở một đất nước mà các tác phẩm điện ảnh và truyền hình từ lâu đã bị kiểm duyệt và quyền tự do ngôn luận bị đàn áp, tại sao một bộ phim hoạt hình về những thiếu niên nổi loạn lại có thể vượt qua được sự kiểm duyệt và phá vỡ kỷ lục phòng vé?

Câu trả lời có thể không nằm ở chính bộ phim, mà nằm ở tình thế tiến thoái lưỡng nan thực sự của xã hội Trung Quốc và ý thức phản kháng sâu sắc của công chúng.

Na Tra: Từ một kẻ nổi loạn huyền thoại đến biểu tượng của những cảm xúc thực sự

Na Tra đại diện cho tinh thần thách thức quyền lực và từ chối chấp nhận số phận từ thời xa xưa. Cậu sinh ra là một tiểu yêu tinh và không được công nhận. Nhưng cuối cùng cậu đã dựa vào sức mạnh của chính mình để thay đổi số phận và phá vỡ xiềng xích của số phận. Xã hội Trung Quốc ngày nay chẳng phải cũng như vậy sao?

Trong 3 năm qua, lệnh phong tỏa vì dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19) đã khiến vô số người dân mất việc làm, gia đình tan vỡ, nhân phẩm và tự do của họ bị chà đạp một cách tùy tiện. Sau khi dịch bệnh kết thúc, thị trường nhà ở sụp đổ, tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt, cuộc sống ngày càng trở nên khó khăn hơn.

Tuy nhiên, người dân Trung Quốc không thể thực sự lên tiếng, bất kỳ sự bất mãn nào với xã hội cũng sẽ nhanh chóng bị dập tắt. Những người không thể chống trả trong hiện thực chỉ có thể tìm lối thoát cho cảm xúc của mình trong các sản phẩm văn hóa, và Na Tra chính là phương tiện đó.

“Sự nổi loạn về mặt tâm lý” của người Trung Quốc: Vì sao Na Tra phù hợp với thời đại này?

“Na Tra: Ma đồng giáng thế“ xếp thứ 18 trên bảng xếp hạng doanh thu phòng vé toàn cầu, nhưng ý nghĩa thực sự đằng sau dữ liệu này là người Trung Quốc đang tham gia vào cuộc kháng cự tâm linh theo một cách bí mật nào đó.

“Số phận của tôi nằm trong tay tôi, không phải trong tay Thiên Đình (ĐCSTQ).”

Câu thoại cốt lõi của Na Tra, “Số phận của tôi nằm trong tay tôi, không phải trong tay Thiên Đình (ĐCSTQ)”, gần như có thể được hiểu là một “Tuyên bố nổi loạn” trong môi trường xã hội Trung Quốc.

Từ lâu, người dân Trung Quốc đã bị số phận ràng buộc: Họ không đủ khả năng mua nhà, không đủ khả năng chi trả cho việc điều trị y tế, không có nơi nương tựa khi thất nghiệp và chi phí giáo dục con cái cao…

Thế hệ “Thanh niên 10 không” của Trung Quốc tuyên bố “nằm ườn” phó mặc

Mọi thứ dường như đã được sắp đặt, mọi người buộc phải chấp nhận số phận bi thảm của mình. Hình ảnh Na Tra tượng trưng cho sự phản kháng lại tất cả những sự sắp đặt này.

“Sinh ra là yêu tinh” và những nhãn mác mà người Trung Quốc bị gán cho

Trong phim, Na Tra được định mệnh coi là một tiểu yêu tinh, bị cả thế giới hiểu lầm và chối bỏ. Trên thực tế, người Trung Quốc cũng bị gắn mác bởi vô số quy tắc và hệ thống xã hội.

Nếu không tuân thủ, họ chính là nhân tố bất ổn; nếu chất vấn xã hội, họ chính là kẻ bất đồng chính kiến; nếu muốn thay đổi hiện trạng, họ chính là lực lượng bất ổn. Sự kìm hãm quyền tự do cá nhân này khiến hình ảnh Na Tra trở nên thực tế hơn. Cuộc đấu tranh của cậu với “Thiên Đình” chính là cuộc đấu tranh của nhân dân Trung Quốc trước ĐCSTQ.

“Phá vỡ định kiến” và tiếng nói bị kìm nén

Cuối cùng Na Tra đã chứng minh rằng mình không phải là yêu quái, mà là một anh hùng có khả năng kiểm soát vận mệnh của chính mình. Điều này tương ứng với thực tế là nhiều người dân Trung Quốc đang bị ĐCSTQ đàn áp và bị bịt miệng.

Trong thực tế, mọi người không dám phản kháng. Nhưng trước màn hình, họ có thể cảm thấy rạo rực vì sự đấu tranh của Na Tra, cảm nhận được lòng dũng cảm và hy vọng đã bị tước đoạt từ lâu.

Nhân vật “Thiên Đình” thực chất là ai?

Trong câu chuyện của Na Tra, đối thủ chính của cậu là “Thiên Đình” – một thế lực toàn năng quyết định số phận của mọi người. Trên thực tế, biểu tượng này rất rõ ràng. Hệ thống chính trị của Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) giống như một phiên bản hiện đại của “Thiên Đình”.

Họ có quyền kiểm soát tuyệt đối và cố gắng thống trị mọi thứ về người dân. Na Tra đã phản nghịch “Thiên Đình” và được nhân dân Trung Quốc ủng hộ. Điều đó có nghĩa là hàng trăm triệu người dân Trung Quốc quyết tâm chống lại ĐCSTQ trong thâm tâm họ.

Nhưng thành công của Na Tra cho mọi người thấy rằng “Thiên Đình” (ĐCSTQ) không phải là bất khả chiến bại, số phận cũng không phải là bất biến. Đây cũng là lý do vì sao bộ phim này lại được ưa chuộng ở Trung Quốc đến vậy.

Nó mang đến cho mọi người một tia hy vọng, khiến họ tin rằng dưới sự cai trị tàn bạo của ĐCSTQ, bất kể thực tế có bị áp bức đến đâu, mọi người vẫn có thể kiểm soát được vận mệnh của mình. Dám thách thức ĐCSTQ cũng giống như dám thách thức “Thiên Đình” (ĐCSTQ).

Doanh thu phòng vé của Na Tra phản ánh chân thực tình cảm xã hội

Khi một bộ phim hoạt hình Trung Quốc xếp thứ 18 trên bảng xếp hạng doanh thu phòng vé toàn cầu, thành công của nó không chỉ nhờ vào khâu sản xuất xuất sắc và hiệu ứng đặc biệt ấn tượng, mà còn vì nó chạm đến những nỗi đau của xã hội Trung Quốc.

Ở một đất nước mà sự phản đối không thể được thể hiện, người dân chỉ có thể “nổi loạn” về mặt tâm lý bằng cách xem phim và bình luận về hình thức thể hiện của bộ phim.

Sự đảo ngược số phận của Na Tra tượng trưng cho tiếng kêu sâu thẳm nhất trong trái tim của vô số người dân Trung Quốc đang bị ĐCSTQ áp bức.

Họ không dám nói thẳng rằng “Số phận của tôi nằm trong tay tôi” (chứ không phải trong tay ĐCSTQ), nhưng họ có thể cổ vũ cho sự phản kháng của Na Tra trên phim ảnh và âm thầm đồng cảm với tinh thần của cậu trong trái tim mình. Sự thành công của bộ phim này không chỉ là chiến thắng về doanh thu phòng vé, mà còn phản ánh cuộc đấu tranh vô hình trong xã hội Trung Quốc.

Có lẽ, đây chính là ý nghĩa thực sự của bộ phim Na Tra: Tiếng hét trong im lặng và tìm thấy hy vọng trong sự tuyệt vọng.

Triệu Lan Kiện
(Bài viết chỉ thể hiện quan điểm cá nhân của tác giả, được đăng trên Vision Times.)