Chi tiết 5 điểm quan trọng trong kế hoạch thuế quan đối ứng toàn diện của Tổng thống Trump

Thứ Năm, 20/02/2025

Mới đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố “vì để sự công bằng hơn”, ông sẽ áp đặt mức thuế bình đẳng đối với tất cả các đối tác thương mại của Mỹ. Thuế quan này nhiều khả năng ảnh hưởng đến các nền kinh tế thị trường mới nổi như Brazil, Ấn Độ, Việt Nam và một số nước Đông Nam Á và Châu Phi. Sau đây là năm điểm quan trọng nhất của hệ thống thuế quan đối ứng này sẽ được Mỹ áp dụng từ ngày 2/4.

Vào ngày 13/2, trong bài phát biểu tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng, Tổng thống Trump xác nhận rằng, bất kể các quốc gia áp đặt bao nhiêu mức thuế đối với Mỹ, ông sẽ thực hiện các mức thuế tương ứng.

Tổng thống Trump nói với các phóng viên: “Hiệu quả của thuế quan đối đẳng (đối ứng) là rất tốt. Đó là một hệ thống đẹp và đơn giản, nơi chúng ta không phải lo lắng về việc tính phí quá cao nhiều hoặc quá thấp”.

Ông Howard Lutnick, người được ông Trump đề cử cho chức Bộ trưởng Thương mại, đã chỉ ra khi tháp tùng tổng thống gặp gỡ các phóng viên tại Phòng Bầu dục rằng, sau khi nghiên cứu liên quan hoàn tất, thuế quan có thể có hiệu lực sớm nhất là từ ngày 2/4.

Dưới đây là năm điểm quan trọng cần lưu ý đối với kế hoạch thuế quan mới nhất của Tổng thống Trump.

1. Các quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất

Thuế quan có đối đẳng có nhiều khả năng ảnh hưởng đến các nền kinh tế thị trường mới nổi như Brazil, Ấn Độ, Việt Nam và một số nước Đông Nam Á và Châu Phi, vì nhiều nền kinh tế trong số này hiện đang duy trì khoảng cách thuế quan lớn với Mỹ.

Theo dữ liệu do Ngân hàng Thế giới (World Bank), có trụ sở tại Washington, D.C., công bố vào năm 2022 về “Tỷ lệ thuế quan áp dụng trung bình có trọng số cho tất cả các sản phẩm” (Tariff rate, applied, weighted mean, all products), mức thuế quan trung bình có trọng số mà Ấn Độ áp dụng đối với hàng hóa từ Mỹ khoảng 9,5%, trong khi mức thuế trung bình của Mỹ đối với hàng nhập khẩu từ Ấn Độ vào khoảng 3%.

Tổng thống Trump nói với các phòng viên: “Theo truyền thống, Ấn Độ có mức thuế cao nhất”. Ông chỉ ra rằng các sản phẩm của nhà sản xuất xe máy lớn của Mỹ Harley-Davidson không thể bán được ở Ấn Độ vì mức thuế cao.

Ông đưa ra nhận xét này trước khi gặp Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi tại Phòng Bầu dục của Nhà Trắng vào ngày 13/2.

Tổng thống Trump nói: “Họ tính thuế cao hơn bất kỳ quốc gia nào khác”, “Chúng tôi sẽ thảo luận về vấn đề này.”

Tổng thống Trump cũng đặc biệt đề cập đến Đài Loan, nói rằng toàn bộ hoạt động sản xuất chip đã được chuyển từ Mỹ sang Đài Loan và ông hy vọng sẽ đưa hoạt động sản xuất trở lại Mỹ.

Năm 2023, thuế suất danh nghĩa chung của Đài Loan đối với hàng hóa nhập khẩu là 6,34%, trong đó thấp nhất là 4,13% đối với sản phẩm công nghiệp và cao nhất là 15,06% đối với sản phẩm nông nghiệp.

Cơ quan Quản lý Thương mại Quốc tế (ITA) thuộc Bộ Thương mại Mỹ nêu trong một báo cáo vào tháng 1/2024: “Ngành công nghiệp Mỹ tiếp tục yêu cầu Đài Loan giảm thuế nhập khẩu đối với nhiều sản phẩm”.

Embed from Getty Images

Vào ngày 18/5/2022, các công nhân đang chuyển lúa mì lên một con tàu tại cảng biển Deendayal Port Authority ở Kandla, Ấn Độ. (Ảnh: Sam Panthaky/AFP qua Getty Images)

2. Các nước BRICS sẽ phải đối mặt với mức thuế 100% nếu “chơi đùa” với đồng đô la Mỹ

Tổng thống Trump cảnh báo các nước BRICS có thể phải đối mặt với mức thuế 100%.

Trong vài năm qua, BRICS, một nhóm thị trường mới nổi do Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi dẫn đầu, đã ủng hộ sáng kiến chống đồng đô la Mỹ và thúc đẩy thanh toán thương mại song phương bằng tiền địa phương.

Ngày 13/2, Tổng thống Trump tuyên bố “BRICS đã chết”.

Tổng thống đã nhiều lần tuyên bố sẽ áp thuế đối với các quốc gia tham gia nỗ lực phi đô la hóa. Ngay sau cuộc bầu cử tháng 11/2024, ông đe dọa sẽ áp thuế đối với các nước BRICS đang tìm cách thay thế đồng đô la Mỹ làm tiền tệ dự trữ của họ.

Ông nói với các phóng viên rằng, việc thành lập BRICS có “mục đích không đơn thuần”. Tuy nhiên, các thành viên của nhóm BRICS hiện không muốn thảo luận về liên minh chống đồng đô la Mỹ này.

“Họ ngại nói về điều đó vì tôi nói với họ rằng nếu họ cố chơi đùa với đồng đô la Mỹ, họ sẽ phải chịu mức thuế 100%”, ông Trump nói.

“Họ không còn nhiều lựa chọn vào thời điểm này.”

Tuy nhiên, một số nhà quan sát cho biết họ tin rằng chiến lược thuế quan của ông Trump có thể thúc đẩy các quốc gia khác đa dạng hóa khỏi đồng đô la.

Ông Chris Mancini, nhà quản lý danh mục đầu tư tại Gabelli Gold Fund có trụ sở tại tiểu bang Connecticut, Mỹ, đã viết trong một báo cáo gần đây: “Tôi cho rằng những quốc gia bị áp thuế quan và thuế trừng phạt tiềm tàng sẽ tìm cách giảm sự phụ thuộc vào đồng đô la Mỹ và chuyển sang đầu tư vào một loại tài sản khác để làm đồng tiền dự trữ của họ.”

Embed from Getty Images

Vào ngày 23/10/2024, tại Kazan, Nga, Tổng thống Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất Sheikh Mohamed bin Zayed Al Nahyan, Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, Tổng thống Nga Vladimir Putin, Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah el-Sisi, Tổng thống Iran Masoud Pezashkin và Ngoại trưởng Brazil Mauro Vieira đã tham dự Hội nghị các nhà lãnh đạo BRICS. (Ảnh: Alexander Nemenov/POOL/AFP qua Getty Images)

3. Ông Trump nhắm tới thuế VAT của EU

Thuế quan đối đẳng của chính quyền Trump cũng nhắm vào thuế giá trị gia tăng hay VAT của EU, một loại thuế tiêu dùng áp dụng ở mọi giai đoạn của quá trình sản xuất và phân phối đối với tất cả hàng hóa và dịch vụ trong nước và nhập khẩu được mua và bán trong khối thương mại.

Thuế giá trị gia tăng khác với thuế bán hàng (sales tax), vì thuế bán hàng được thu trực tiếp tại khâu bán hàng.

Nhà Trắng cho biết mức thuế VAT tiêu chuẩn trung bình của EU là 21,8%, do đó hàng xuất khẩu của Mỹ vào khu vực sẽ phải chịu mức thuế gần gấp ba lần mức đó.

Ông Howard Lutnick gọi đây là “trợ cấp xuất khẩu” vì EU sẽ miễn thuế giá trị gia tăng khi bán sản phẩm sang Mỹ.

Ông Howard Lutnick nói với các phóng viên: “Vì vậy, chúng tôi sẽ giải quyết các vấn đề của từng quốc gia trong từng trường hợp cụ thể, nhưng điểm mấu chốt là: Họ sẽ nhận được lời mời thương mại với nền kinh tế tiêu dùng lớn nhất thế giới”.

“Điều kiện để thực hiện thương mại với nền kinh tế tiêu dùng lớn nhất thế giới, các bạn phải đối xử với chúng tôi giống như cách chúng tôi đối xử với các bạn.”

Ô tô Mỹ xuất khẩu sang EU phải chịu mức thuế 10%. Trong khi đó, ô tô châu Âu vào Mỹ chỉ phải trả mức thuế 2,5%.

Theo phân tích của Deutsche Bank có trụ sở tại Frankfurt, Đức, nếu tính thuế giá trị gia tăng, các quốc gia phải đối mặt với việc Mỹ tăng thuế đột ngột sẽ là Ấn Độ, Argentina, Nam Phi và các nước châu Âu.

4. Sản phẩm bị ảnh hưởng nhiều nhất

Kế hoạch Công bằng và Đối đẳng (Fair and Reciprocal Plan) của Chính phủ Mỹ có thể ảnh hưởng đến nhiều loại sản phẩm.

Nhà Trắng đưa ra ví dụ về các sản phẩm mà Mỹ có thể áp dụng thuế quan đối ứng.

“EU có thể xuất khẩu tất cả các loại động vật có vỏ mà họ muốn sang Mỹ,” một tờ thông tin do Nhà Trắng công bố vào ngày 13/2. “Tuy nhiên, bất chấp cam kết của EU vào năm 2020 nhằm đẩy nhanh việc phê duyệt nhập khẩu động vật có vỏ từ Mỹ, EU hiện cấm nhập khẩu động vật có vỏ từ 48 tiểu bang của Mỹ. Kết quả là vào năm 2023, Mỹ đã nhập khẩu 274 triệu USD động vật có vỏ từ EU, trong khi xuất khẩu động vật có vỏ của Mỹ sang EU chỉ đạt 38 USD. triệu.”

Ở Nam Mỹ, thuế xuất khẩu ethanol của Brazil là 2,5%, nhưng quốc gia lớn nhất khu vực này lại áp dụng mức thuế 18% đối với xuất khẩu ethanol từ Mỹ. Năm ngoái, Mỹ nhập khẩu hơn 200 triệu USD ethanol từ Brazil, trong khi nền kinh tế lớn nhất thế giới chỉ xuất khẩu 52 triệu USD ethanol sang Brazil.

Tổng thống Trump cho biết dược phẩm và chất bán dẫn cũng có thể bị ảnh hưởng bởi mức thuế mới nhất.

Ông Trump chỉ ra rằng, Đài Loan đã lấy đi các công ty chip của Mỹ và ĐCSTQ đã lấy đi ngành dược phẩm của Mỹ.

Ông nói với các phóng viên: “Chúng tôi muốn những ngành này quay trở lại nước Mỹ. Chúng tôi sẽ không vui nếu không đưa được chúng trở về”.

Trong những năm gần đây, dược phẩm là mặt hàng được Mỹ nhập khẩu số một từ EU, với tổng trị giá hơn 90 tỷ USD vào năm 2022. Do đó, các mức thuế này có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến ngành công nghiệp dược phẩm và y tế, bao gồm thuốc giảm cân và thiết bị phẫu thuật, v.v.

Embed from Getty Images

Vào ngày 21/11/2024, tại Tân Trúc, Đài Loan, hình ảnh các con chip điện tử được trưng bày trong Bảo tàng Đổi mới của công ty sản xuất chất bán dẫn Đài Loan TSMC. (Ảnh: AI-Hwa Cheng/AFP qua Getty Images)

5. Giá sẽ tăng trong ngắn hạn và cuối cùng giảm

Nhiều nhà kinh tế cho rằng kế hoạch thuế quan mới của tổng thống Mỹ có thể gây ra áp lực tăng giá. Ông Trump không đồng ý, ông nói với các phóng viên rằng kế hoạch thuế của ông sẽ ít ảnh hưởng đến lạm phát.

Ông nói: “Giá có thể tăng trong thời gian ngắn, nhưng giá cũng sẽ giảm. “Vì vậy, người Mỹ nên chuẩn bị tinh thần cho những khó khăn tạm thời.”

“Cuối cùng, giá sẽ giữ nguyên hoặc giảm.”

Trong khi Tổng thống Trump tin rằng có thể có một số “can nhiễu ngắn hạn”, nhưng ông cho biết, ông nói rằng Mỹ sẽ được hưởng lợi về lâu dài.

Tổng thống Trump cho biết ông tin rằng thuế quan sẽ tạo ra nhiều việc làm hơn ở Mỹ.

“Chúng tôi biết rằng việc làm sẽ được tạo ra ở mức độ chưa từng có”, ông Trump nói.

Tổng thống cũng hy vọng chương trình nghị sự kinh tế của ông sẽ giúp giảm lãi suất.

Tháng trước, Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữ nguyên lãi suất, trong khi báo cáo lạm phát mới nhất đã khiến các nhà đầu tư xem xét lại kỳ vọng của họ về chính sách tiền tệ. Thị trường hợp đồng tương lai hiện dự đoán sẽ có đợt cắt giảm lãi suất tiếp theo ở mức 0,25 điểm phần trăm vào tháng 9 năm nay.

Chủ tịch Cục Dự trữ Liên bang Jerome Powell cho biết trong lời phát biểu trước Quốc hội trong tuần này rằng, Fed sẽ không vội hạ lãi suất cho đến khi đạt được tiến triển trong vấn đề lạm phát.

Tổng thống Trump kêu gọi hạ lãi suất trong bài đăng ngày 12/2 trên mạng xã hội Truth Social.

“Lãi suất nên được hạ xuống, điều này sẽ đi đôi với các mức thuế sắp tới!”, Tổng thống Trump viết trên tài khoản mạng xã hội của mình “Chúng ta hãy bắt đầu hành động, Hoa Kỳ!”

Khi được hỏi về doanh thu từ thuế quan của chính phủ, ông Trump cho biết đây sẽ là “một con số đáng kinh ngạc”.

Theo dữ liệu do Ủy ban Ngân sách Liên bang có trách nhiệm, một tổ chức chính sách độc lập có trụ sở tại Washington, DC công bố, mức thuế 25% của Tổng thống Trump đối với Canada và Mexico và mức thuế 10% đối với Trung Quốc có thể tạo ra doanh thu khoảng 1,3 nghìn tỷ USD trong 10 năm tới.