Theo kết luận thanh tra, Bộ Công thương đã quản lý “lỏng lẻo” khiến Quỹ bình ổn trị giá hàng nghìn tỷ đồng bị chiếm dụng và dẫn tới các vi phạm trong cấp phép, dự trữ xăng dầu.

Petrolimex cay xang xang dau Quy binh on doanh nghiep xang dau 562108747
Theo Bộ Tài chính, Petrolimex là doanh nghiệp giữ quỹ bình ổn lớn nhất, chiếm 35% tổng quỹ. (Ảnh minh họa: TK Kurikawa/Shutterstock)

Chiều ngày 4/1, Thanh tra Chính phủ công bố kết luận thanh tra xăng dầu, trong đó nêu nhiều vi phạm của Bộ Công thương, một số doanh nghiệp đầu mối kinh doanh mặt hàng này.

Cụ thể, vi phạm được xác định liên quan đến Quỹ bình ổn. Cơ quan thanh tra xác định Bộ Công thương chưa kịp thời xem xét, xử lý đình chỉ hoạt động kinh doanh hoặc thu hồi giấy phép kinh doanh với thương nhân đầu mối theo quy định.

Ngoài ra là một số vi phạm trong hoạt động sản xuất, nhập khẩu xăng dầu. Việc thực hiện tổng nguồn xăng dầu tối thiểu và hạn mức có bất cập khi giai đoạn từ  năm 2017 – 2021 có 27 thương nhân đầu mối với 48 đơn vị nhập khẩu không đạt được hạn mức.

Việc quản lý lỏng lẻo của Bộ Công thương dẫn tới nhiều hành vi mua bán trái quy định. Chẳng hạn, Công ty cổ phần thương mại và Dầu khí Đồng Tháp ủy quyền việc mua bán xăng dầu cho các doanh nghiệp không phải công ty con, không đủ điều kiện làm thương nhân phân phối.

Hay Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) ủy quyền cho các công ty con ký hợp đồng mua, bán xăng dầu với thương nhân dầu mối khác và bán tái xuất xăng dầu, sản lượng hơn 4,46 triệu m3.

Bên cạnh đó, trong hơn 5 năm, liên Bộ Công thương – Tài chính quyết định chi từ Quỹ bình ổn giá khi giá nhiên liệu chưa tăng, số tiền gần 1.143 tỷ đồng, và chi bình ổn cao hơn mức tăng giá, hơn 318 tỷ.

Trong kỳ điều hành từ ngày 1/1/2017 đến 23/4/2018, văn bản điều hành giá của cơ quan quản lý không rõ ràng, dẫn tới 19 doanh nghiệp đầu mối trích lập sai Quỹ bình ổn xăng dầu với xăng RON95 hơn 1.013 tỷ đồng. Các doanh nghiệp này cũng chi sai từ quỹ gần 680 tỷ.

Với Bộ Tài chính, Thanh tra Chính phủ đề nghị có chỉ thị với Tổng cục Thuế, Cục Thuế các tỉnh kiểm tra, rà soát thu ngân sách nhà nước tiền thuế bảo vệ môi trường các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu còn nợ, chậm nộp trên 6.320 tỷ đồng và tính lãi chậm nộp theo quy định.

Thanh tra Chính phủ kiến nghị Bộ Tài chính yêu cầu các thương nhân đầu mối phải hoàn trả Quỹ bình ổn toàn bộ số tiền chưa kết chuyển mà để lại tài khoản thanh toán của doanh nghiệp, sử dụng sai mục đích Quỹ với số tiền trên 7.920 tỷ đồng và tiền lãi phát sinh.

Đức Minh