Trả lời phỏng vấn Fox News, Tổng thống Mỹ Trump bày tỏ tin tưởng ông có thể đạt được thỏa thuận với Bắc Kinh thông qua đàm phán nhằm ngăn chặn Đài Loan bị Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) xâm lược. Truyền thông Anh đưa tin, ông Tập Cận Bình coi việc thống nhất Đài Loan là một phần của “Trung Quốc mộng” và ông sẽ dùng mọi cách để đối phó với ông Trump, người có tính cách đàm phán. Một số học giả chỉ ra rằng, ĐCSTQ chưa sẵn sàng tấn công Đài Loan, hơn nữa Quốc hội Mỹ ủng hộ Đài Loan một cách áp đảo, nếu ĐCSTQ hy vọng ông Trump không can thiệp giúp đỡ Đài Loan, từ đó xâm lược Đài Loan thì là việc liều lĩnh.

r shutterstock 2566591335
Tổng thống Donald Trump phát biểu với các nhà báo trong khi tiếp đón Thủ tướng Ireland Leo Varadkar tại Phòng Bầu dục ở Nhà Trắng ngày 12/3/2020 (Ảnh: Chip Somodevilla / SHutterstock)

Tờ New York Post đưa tin, trong phần thứ hai của cuộc phỏng vấn của người dẫn chương trình Fox News Sean Hannity với ông Donald Trump được phát sóng hôm 23/1, nhà lãnh đạo 78 tuổi của Mỹ đã mô tả Trung Quốc là một “một quốc gia đầy tham vọng” và nói rằng nhà lãnh đạo nước này –  ông Tập Cận Bình – là một “người rất tham vọng”.

Ông Trump cũng cho biết trong cuộc phỏng vấn rằng Mỹ đang ở địa vị có lợi để ngăn chặn ĐCSTQ mở rộng lãnh thổ. Khi được hỏi liệu ông có đạt được thỏa thuận với ông Tập Cận Bình về vấn đề Đài Loan và thương mại hay không, ông Trump nói: “Tôi có thể làm được, bởi vì chúng ta sở hữu thứ mà họ muốn. Chúng ta có ‘một thùng vàng’ (a pot of gold).”

Ông Trump nói rằng thuế quan sẽ là chìa khóa cho thỏa thuận của ông với Trung Quốc, “Đối mặt với Trung Quốc, chúng tôi có một lực lượng rất lớn mạnh, đó là thuế quan và họ không muốn bị áp thuế cao. Tôi thà không sử dụng những phương tiện này, nhưng những phương tiện này là một lực lượng mạnh mẽ trong việc đối phó với Trung Quốc.”

Sau khi ông Trump nhậm chức, quốc tế tiếp tục chú ý đến các vấn đề như ý đồ của ông Tập Cận Bình đối với Đài Loan và lập trường của ông Trump về vấn đề eo biển Đài Loan.

Một báo cáo gần đây của tờ Daily Telegraph của Anh đề cập đến sự cố cáp ngầm giữa Đài Loan và quần đảo Mã Tổ, điều này một lần nữa gióng lên hồi chuông cảnh báo về tình hình ở eo biển Đài Loan. Vào đầu tháng 1 năm nay, một tàu của Trung Quốc đã phá hủy một tuyến cáp điện ngầm dưới biển ở phía đông bắc Đài Loan, bên cạnh đó, các máy bay và tàu chiến của Bắc Kinh vẫn tiếp tục hoạt động xung quanh hòn đảo với 23 triệu dân này.

Báo cáo cũng dẫn lời một cựu giám đốc CIA Mỹ nói rằng, tình báo Mỹ cho thấy ông Tập Cận Bình đã chỉ đạo quân đội ĐCSTQ chuẩn bị hành động đối với Đài Loan vào năm 2027. Nhiều nhà quan sát cho rằng vấn đề eo biển Đài Loan là vấn đề “khi nào” ông Tập Cận Bình sẽ hành động chứ không phải “liệu có hành động hay không”. 

Tờ Daily Telegraph cũng liệt kê 5 dấu hiệu để quan sát khả năng quân đội ĐCSTQ xâm chiếm Đài Loan, bao gồm: chiến tranh vùng xám, chiến lược cưỡng ép, sự trì hoãn trong việc tích hợp vũ khí của Đài Loan, chiến tranh dư luận và tuyên truyền chính trị của ĐCSTQ đối với Đài Loan, ngoại giao.

Một số chuyên gia cho rằng, ông Tập Cận Bình có thể coi ông Trump là cơ hội để tăng áp lực lên Đài Loan sau khi nhậm chức. Ông Rex Li, giáo sư quan hệ quốc tế tại King’s College London, tin rằng sau khi ông Trump lên nắm quyền, ĐCSTQ đã nhìn thấy cơ hội. So với ông Biden, người nói rằng ông sẽ bảo vệ nền dân chủ và bảo vệ Đài Loan, thì thái độ của ông Trump là tương đối mơ hồ, không có ý thức hệ, tính thực tế tương đối mạnh và thuộc về tính cách đàm phán. Khi ông Tập Cận Bình gia tăng áp lực bằng cách phô trương sức mạnh quân sự, ông cũng hy vọng ông Trump sẽ nghĩ rằng Đài Loan không đáng được bảo vệ vì cái giá phải trả quá cao.

Giáo sư Li tin rằng, có nhiều thỏa thuận ngầm đang diễn ra giữa chính quyền Trump và Bắc Kinh, ông Tập Cận Bình hy vọng sẽ biểu hiện ra ý tứ rằng nếu Mỹ không hỗ trợ quân sự cho Đài Loan, ông sẵn sàng hợp tác với Mỹ trong vấn đề Trung Đông, Ukraine và các khu vực khác.

Daily Telegraph cho rằng ông Tập Cận Bình coi việc thống nhất Đài Loan là cốt lõi của giấc mơ “sự phục hưng vĩ đại của dân tộc Trung Hoa” nên sẽ dùng mọi biện pháp ngoại giao và kinh tế để đối phó với ông Trump, người có tính cách đàm phán.

Tuy nhiên, các chuyên gia khác tin rằng, việc Trung Quốc xâm chiếm Đài Loan hoặc phong tỏa toàn bộ hòn đảo sẽ gây ra rủi ro rất lớn cho Trung Quốc, Mỹ và các quốc gia khác, do đó có thể vẫn sẽ duy trì hiện trạng hiện nay.

Ông Eric Tsang, nhà sử học và giám đốc Viện Trung Quốc tại Trường Nghiên cứu Phương Đông và Châu Phi thuộc Đại học London, tin rằng ông Tập Cận Bình sẽ không xâm chiếm Đài Loan trong 4 năm tới chỉ vì ông Trump nắm quyền. Ông chỉ ra rằng, Quốc hội Mỹ ủng hộ Đài Loan một cách áp đảo, nếu ĐCSTQ vẫn hy vọng rằng ông Trump sẽ không can thiệp để giúp đỡ Đài Loan dưới tiền đề như vậy, thì việc chọn xâm lược Đài Loan sẽ là khá liều lĩnh, đặc biệt là khi quân đội của ĐCSTQ rõ ràng là chưa sẵn sàng.