Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ giữ nguyên đạo luật cấm TikTok

Thiên Vân
•
Thứ Bảy, 18/01/2025

Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ vào ngày thứ Sáu (17/1) đã giữ nguyên một đạo luật ngăn cấm ứng dụng TikTok hoạt động tại Hoa Kỳ vì lý do an ninh quốc gia, trừ khi công ty mẹ của ứng dụng TikTok, ByteDance, thuộc sở hữu của Trung Quốc, bán ứng dụng chia sẻ video ngắn này trước ngày Chủ Nhật (19/1). Phán quyết được đưa ra với tỷ lệ đồng thuận 9-0, bác bỏ mọi nỗ lực nhằm cứu vãn nền tảng được sử dụng bởi gần một nửa dân số Hoa Kỳ.

Các thẩm phán Tối cao Pháp viện phán quyết rằng đạo luật, được Quốc hội thông qua với sự đồng thuận lớn từ cả lưỡng đảng vào năm ngoái và được Tổng thống Đảng Dân chủ Joe Biden ký kết ban hành thành luật, cũng không vi phạm quyền tự do ngôn luận được bảo vệ bởi Tu chính án Thứ nhất trong Hiến pháp Hoa Kỳ. Quyết định này cũng tái khẳng định phán quyết của tòa án cấp dưới, vốn đã ủng hộ đạo luật sau khi TikTok, ByteDance, và một số người dùng của ứng dụng này đệ đơn kháng cáo.

“Tuy không thể phủ nhận rằng TikTok đã tạo ra một nền tảng độc đáo và phong phú cho hơn 170 triệu công dân Hoa Kỳ bày tỏ ý kiến, giao lưu và xây dựng cộng đồng, nhưng Quốc hội đã xác định rằng việc thoái vốn là cần thiết để giải quyết các lo ngại về an ninh quốc gia đối với phương thức thu thập dữ liệu của TikTok và mối quan hệ của nó với một đối thủ nước ngoài”, Tối cao Pháp viện nêu rõ trong phán quyết nhưng không ghi tên cụ thể của thẩm phán nào đã viết ra.

Một tuyên bố từ Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Biden, trong những ngày cuối cùng của nhiệm kỳ, sẽ không thực hiện bất kỳ hành động nào nhằm giải cứu ứng dụng TikTok trước thời hạn thoái vốn vào Chủ Nhật (19/1). Trong khi đó, Tổng thống đắc cử Donald Trump, người phản đối việc cấm ứng dụng TikTok, sẽ kế nhiệm ông Biden vào ngày thứ Hai (20/1).

“Phán quyết của Tối Cao Pháp Viện là điều đã được dự đoán trước, và tất cả chúng ta cần tôn trọng nó. Quyết định của tôi về TikTok sẽ được đưa ra trong tương lai gần, nhưng tôi cần thời gian để xem xét tình hình. Hãy đợi nhé!”, ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Ông Trump cũng tiết lộ rằng ông và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã thảo luận các vấn đề liên quan đến TikTok trong một cuộc điện đàm vào ngày thứ Sáu (17/1).

Tính đồng thuận của Tối cao Pháp viện Hoa Kỳ cho thấy các thẩm phán đã chấp nhận các lý do về rủi ro an ninh quốc gia mà chính quyền Biden nêu ra liên quan đến nguy cơ Trung Quốc kiểm soát ứng dụng này, làm giảm bớt những lo ngại về việc vi phạm quyền tự do ngôn luận.

“Quy mô của TikTok và khả năng bị kiểm soát bởi một đối thủ nước ngoài, cùng với lượng lớn dữ liệu nhạy cảm mà nền tảng này thu thập, biện minh cho việc áp dụng các biện pháp đặc biệt để giải quyết các lo ngại về an ninh quốc gia của chính phủ”, Tối cao Pháp viện kết luận.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karine Jean-Pierre tái khẳng định lập trường của ông Biden rằng: “TikTok nên tiếp tục được sử dụng tại Hoa Kỳ, nhưng chỉ khi [ứng dụng này] thuộc quyền sở hữu của người Mỹ hoặc một bên nào đó đáp ứng các yêu cầu an ninh quốc gia mà Quốc hội đã xác định khi xây dựng đạo luật này”.

Do yếu tố thời gian, bà Jean-Pierre bổ sung rằng việc thực thi đạo luật “sẽ thuộc [trách nhiệm] của chính quyền kế tiếp”.

Ứng dụng TikTok dự định đóng cửa hoạt động tại Hoa Kỳ vào Chủ Nhật (19/1) nếu không có bất kỳ can thiệp nào vào phút chót, theo các nguồn tin thân cận với vấn đề này tiết lộ với Reuters vào ngày thứ Tư (15/1). Giám đốc điều hành TikTok, ông Shou Zi Chew, sẽ tham dự lễ nhậm chức của ông Trump vào ngày thứ Hai (20/1), tham gia cùng các khách mời cao cấp khác. Ứng dụng TikTok chưa đưa ra phản hồi ngay lập tức khi được yêu cầu bình luận.

Nếu Tổng thống Biden không chính thức kích hoạt quyền trì hoãn thời hạn thêm 90 ngày như luật pháp cho phép, các công ty cung cấp dịch vụ cho TikTok hoặc lưu trữ ứng dụng này có thể phải đối mặt với trách nhiệm pháp lý. Hiện vẫn chưa rõ liệu các đối tác kinh doanh của TikTok, bao gồm Apple, Google của Alphabet, và Oracle, có tiếp tục hợp tác với ứng dụng này trước khi ông Trump nhậm chức hay không. Sự không chắc chắn này để ngỏ khả năng ứng dụng TikTok có thể phải tạm dừng hoạt động vào Chủ Nhật (19/1).

Đạo luật cấm cung cấp các dịch vụ nhất định cho TikTok và các ứng dụng khác do đối thủ nước ngoài kiểm soát, bao gồm cả việc phân phối thông qua các kho ứng dụng như App Store của Apple và Play Store của Google.

Hành động nhanh chóng

Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ đã xử lý nhanh vụ việc, tổ chức phiên điều trần vào ngày 10 tháng 1, chỉ chín ngày trước thời hạn thoái vốn theo quy định của luật pháp.

TikTok là một trong những nền tảng mạng xã hội phổ biến nhất tại Hoa Kỳ được khoảng 170 triệu công dân Hoa Kỳ sử dụng, trong đó có rất nhiều thanh niên trẻ. Thuật toán mạnh mẽ của TikTok, vốn là tài sản lớn nhất của nền tảng, cung cấp nội dung video ngắn được cá nhân hóa theo sở thích của từng người dùng. Nền tảng này cũng sở hữu một kho dữ liệu khổng lồ về các video do người dùng đăng tải, thường có thời lượng dưới một phút, có thể xem trên ứng dụng di động hoặc trên Internet.

Căng thẳng kinh tế và địa chính trị giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ đã kéo dài nhiều năm, và quyền sở hữu của Trung Quốc đối với TikTok đã làm dấy lên lo ngại từ các nhà lãnh đạo Hoa Kỳ. Cuộc chiến xung quanh ứng dụng TikTok diễn ra trong bối cảnh căng thẳng thương mại gia tăng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Chính quyền Biden nhấn mạnh rằng ứng dụng TikTok có thể tiếp tục hoạt động như hiện tại nếu nó thoát khỏi quyền kiểm soát của Trung Quốc.

Tổng Chưởng lý Hoa Kỳ Merrick Garland tuyên bố rằng phán quyết này khẳng định rằng đạo luật này “bảo vệ an ninh quốc gia của Hoa Kỳ một cách phù hợp trong [khuôn khổ] Hiến pháp”.

“Phán quyết của Tòa án cho phép Bộ Tư pháp ngăn chặn chính phủ Trung Quốc vũ khí hóa TikTok [như một công cụ] để làm suy yếu an ninh quốc gia của Hoa Kỳ. Các chế độ độc tài không nên có quyền tiếp cận không hạn chế vào dữ liệu nhạy cảm của hàng triệu người dân Hoa Kỳ”, ông Garland nói.

Phó Tổng Chưởng lý Hoa Kỳ Lisa Monaco bổ sung rằng, “giai đoạn tiếp theo của nỗ lực [cấm TikTok] – thực thi và bảo đảm tuân thủ đạo luật sau khi nó có hiệu lực vào ngày 19 tháng 1 – sẽ là một quá trình lâu dài [cần thời gian để đảm bảo luật được áp dụng đầy đủ và hiệu quả]”. Bà Monaco lưu ý rằng Bộ Tư pháp “từ lâu đã cảnh báo về những nguy hại an ninh quốc gia [Hoa Kỳ] từ quyền kiểm soát TikTok của Trung Quốc”.

Đạo luật cấm TikTok tại Hoa Kỳ được thông qua vào tháng Tư năm ngoái. TikTok, ByteDance, cùng một số người dùng đăng tải nội dung trên ứng dụng đã thách thức luật này và kháng cáo lên Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ sau khi thất bại vào ngày 6 tháng 12 tại Tòa phúc thẩm khu vực Columbia.

Sự phản đối của ông Trump đối với lệnh cấm này thể hiện quan điểm trái ngược so với nhiệm kỳ Trump đầu tiên khi ông từng tìm cách cấm ứng dụng TikTok. Ông Trump từng nói rằng ông “có thiện cảm đặc biệt với TikTok”, và cho rằng ứng dụng này đã giúp ông thu hút cử tri trẻ tuổi trong cuộc bầu cử năm 2024. Dù ông Trump cam kết sẽ “giải cứu” TikTok, nhiều đồng minh Đảng Cộng hòa của ông lại ủng hộ lệnh cấm.

Quyền tự do ngôn luận

TikTok khẳng định rằng đạo luật cấm ứng dụng này xâm phạm quyền được Tu chính án Thứ nhất bảo vệ không chỉ của chính ứng dụng và người dùng, mà còn của tất cả người dân Hoa Kỳ. TikTok cho rằng lệnh cấm sẽ gây thiệt hại đến người dùng, nhà quảng cáo, nhà sáng tạo nội dung, và lực lượng lao động tài năng của công ty. TikTok sở hữu 7.000 nhân viên tại Hoa Kỳ.

Luật sư Noel Francisco, đại diện cho TikTok và ByteDance, lập luận trước Tối Cao Pháp Viện Hoa Kỳ rằng ứng dụng này là “một trong những nền tảng ngôn luận phổ biến nhất tại Hoa Kỳ”, và rằng đạo luật sẽ buộc nó “phải ngừng hoạt động” trừ khi ByteDance thực hiện một quá trình thoái vốn đúng quy định.

Ông Francisco cho rằng mục tiêu thực sự của chính phủ Hoa Kỳ với đạo luật này là nhằm kiểm soát ngôn luận – đặc biệt là những quan ngại cho rằng người dân Hoa Kỳ có thể bị “thuyết phục bởi thông tin sai lệch từ Trung Quốc”. Nhưng Tu chính án Thứ nhất trao quyền tự quyết định và đánh giá các thông tin mà họ nhận được, kể cả những thông tin có thể sai lệch cho người dân Hoa Kỳ, chứ không phải cho chính phủ, ông Francisco nói.