TQ: Đội quân thất nghiệp gây bão hòa nghề chạy xe công nghệ

Lý Tịnh
•
Thứ Hai, 22/05/2023

Thực trạng không ngừng suy thoái của nền kinh tế Trung Quốc những năm gần đây đã khiến nhiều công ty phải giảm nhân sự. Dưới làn sóng thất nghiệp hiện nay, số lượng người tham gia vào thị trường gọi xe trực tuyến tại Trung Quốc cũng đã trở nên quá tải.

shutterstock 1449929384 — Cảnh nhân viên giao hàng của Meituan trên đường phố Bắc Kinh ngày 15/4/2019 (Ảnh: 4H4 PH / Shutterstock).

Mới đây Ban Giao thông vận tải thành phố Trường Sa tỉnh Hồ Nam Trung Quốc đã ra thông báo cho biết, bắt đầu từ ngày 16/5 thành phố này sẽ tạm dừng tiếp nhận mới đối với dịch vụ chứng nhận vận tải gọi xe trực tuyến.

Trước đó ngày 4/5, thành phố Tam Á tỉnh Hải Nam cũng đình chỉ việc nhận giấy phép kinh doanh dịch vụ gọi xe trực tuyến và cấp giấy chứng nhận vận tải. Ban Giao thông vận tải thành phố Tam Á cho biết trong một thông báo liên quan, rằng số lượng nền tảng gọi xe trực tuyến đang phát triển gây bão hòa, do đó đã quyết định tạm dừng tiếp nhận các doanh nghiệp liên quan.

Không chỉ Trường Sa và Tam Á đưa ra cảnh báo, gần đây còn nhiều thành phố khác của Trung Quốc như Tế Nam, Toại Ninh, Đông Quản… cũng đưa ra cảnh báo rủi ro đối với ngành đặt xe trực tuyến, nhắc nhở những người hành nghề thận trọng khi tham gia thị trường.

Theo các nguồn tin, chỉ một năm trước nghề dịch vụ chạy xe trực tuyến tương đối tự do đi làm đã được nhiều người Trung Quốc coi là một trong những lựa chọn cho những người có việc làm linh hoạt, nhưng hiện nay không ít đô thị Trung Quốc đã ngừng tiếp nhận doanh nghiệp liên quan lĩnh vực này.

Theo thống kê từ Nền tảng tương tác thông tin giám sát dịch vụ gọi xe trực tuyến quốc gia Trung Quốc (Footston), tính đến ngày 30/4/2023, Trung Quốc có tổng cộng 309 công ty nền tảng gọi xe trực tuyến được cấp giấy phép kinh doanh, có 5,406 triệu giấy phép lái xe gọi xe trực tuyến và 2,3 triệu giấy phép xe vận tải. Chỉ trong 2,5 năm, số lượng nền tảng gọi xe trực tuyến được cấp giấy phép kinh doanh trên toàn Trung Quốc đã tăng thêm 102 nền tảng (tăng 49%), còn số lượng giấy phép lái xe gọi xe trực tuyến được cấp tăng thêm 2,861 triệu (tăng 112,4%), thế nhưng tổng số đơn hàng trên toàn Trung Quốc không tăng mấy.

Thu nhập của lái xe công nghệ giảm mạnh

Trước đây, giao đồ ăn, chuyển phát nhanh, gọi xe trực tuyến từng được nhiều người Trung Quốc coi là lối thoát sinh kế. Đặc biệt là trong 2 năm trở lại đây khi tình hình việc làm của Trung Quốc trở nên trầm trọng sau khi nhiều công ty lớn nhỏ lần lượt sa thải nhân sự, khiến nhiều người coi việc giao hàng/đồ ăn, lái xe là lối thoát trong cuộc sống. Nhưng giờ đây, ngành lái xe công nghệ cũng đang nhanh chóng bão hòa.

Sau khi bị ảnh hưởng nặng nề bởi giám sát của nhà chức trách Trung Quốc, nhiều ‘gã khổng lồ’ gọi xe trực tuyến của Trung Quốc (như Didi Chuxing…) gần đây đã công bố kết quả hoạt động của mình trong năm ngoái. Theo đó năm 2022, Didi Chuxing thu nhập hoạt động là 140,8 tỷ nhân dân tệ (RMB), giảm 19% so với cùng kỳ năm trước; khoản lỗ ròng là 23,8 tỷ RMB. Thực trạng đó khiến Didi Chuxing phải cắt giảm việc làm trên quy mô lớn. Còn dữ liệu tài chính của Meituan cho thấy vào năm 2021 công ty này lỗ tới 23,5 tỷ RMB, trong khi khoản lỗ sau khi đã điều chỉnh vẫn cao tới 15,6 tỷ RMB, năm ngoái cũng có tin đồn khiến nhiều người lo ngại liên quan sa thải nhân sự trên diện rộng của ‘gã khổng lồ’ giao đồ ăn này.

Vào tháng 4 năm nay, các nam nhân viên xe công nghệ của Meituan ở thành phố Sán Vĩ tỉnh Quảng Đông đã đình công tập thể vì không hài lòng với đơn giá và tiền công bị giảm. Tuy nhiên Meituan đã huy động các tài xế vùng xung quanh trợ giúp với giá cao, khiến các tài xế ở thành phố Sán Vĩ bất mãn, sự kiện từng lên đầu bảng xếp hạng tìm kiếm nóng trực tuyến.

Tháng trước tờ “Nhân vật Hàng ngày” thuộc Jiemian News đưa tin về hoạt động phỏng vấn một số người lái xe công nghệ giao đồ ăn, cho thấy có nhiều lý do khác nhau khi họ chọn công việc này, nhưng nhiều người trong số họ là do thất nghiệp. Ví dụ, một nhân viên giao hàng tên Luo Song (28 tuổi) mới làm việc được 2 tháng, anh cho biết nhận thấy có quá nhiều người mới như mình, 500.000 vị trí ở Meituan Bắc Kinh đã sớm bão hòa và cạnh tranh việc làm ngày càng gay gắt hơn. Địa điểm anh này phụ trách là khu thương mại sầm uất phía Bắc Vành đai 4, nhưng mỗi ngày chỉ có khoảng 2300 đơn hàng, trung bình thường mỗi người chỉ chạy được 30 đơn hàng một ngày, tập trung vào cao điểm ăn uống buổi trưa và buổi tối, còn vào thời điểm khác hầu như không có đơn đặt hàng. Vấn đề thu nhập hàng tháng 18.000 RMB trong quảng cáo việc làm chỉ là đánh bóng, hiện tại anh có thể nhận được nhiều nhất không quá 8.000 RMB (khoảng 26,7 triệu Việt Nam đồng) một tháng. Nhưng đây là một trường hợp rất tốt.

Một trường hợp khác là cô gái 20 tuổi làm công việc giao đồ ăn chỉ thực hiện được 17 đơn hàng trong 2 ngày. Cũng có người một ngày chạy 18 đơn hàng, thu nhập mức này chỉ hơn 100 RMB (khoảng hơn 300.000 VNĐ).

Có trường hợp người cố gắng hết sức chạy hơn 50 đơn hàng mỗi ngày và kiếm được hơn 400 RMB (khoảng 1,2 triệu Việt Nam đồng), nhưng người này gửi sai 2 đơn hàng và bị phạt 1.000 RMB vì bị đánh giá xấu, buộc phải ngoại tuyến (bị khóa ứng dụng) trong 7 ngày.