Ngày 4/10 Freedom House công bố Báo cáo Tự do Internet (Freedom on the Net) toàn cầu năm 2023, theo đó Đài Loan xếp hạng đầu châu Á và thứ 6 thế giới với số điểm 78 trong thang điểm 100, trong khi Trung Quốc chỉ được 9 điểm năm thứ 9 liên tiếp duy trì vị trí đáy bảng xếp hạng. Việt Nam tiếp tục đạt 22 điểm như năm 2022, bị xếp hạng là “không tự do.” 

Tu do Internet
(Ảnh: Rawpixel.com/ Shutterstock)

Đây là năm thứ 13 liên tiếp Freedom House công bố báo cáo đánh giá quyền tự do Internet ở 70 quốc gia, bao quát 88% lượng người dùng Internet trên toàn cầu.

Freedom House chỉ ra rằng quyền tự do Internet toàn cầu đã suy giảm trong 13 năm liên tiếp, trong đó đặc biệt kém là Iran, Myanmar và Trung Quốc.

Iceland là nước có mức độ tự do Internet tốt nhất năm thứ 5 liên tiếp, với số điểm 94, tiếp theo là Estonia (93 điểm), Canada (88 điểm), Costa Rica (85 điểm), Vương quốc Anh (79 điểm), và Đài Loan (78 điểm).

Trung Quốc, Myanmar, Iran, Cuba, Nga, Việt Nam là 6 nước có tự do Internet kém nhất, trong đó Trung Quốc chỉ 9 điểm, Myanmar 10 điểm, Iran 11 điểm, Cuba 20 điểm, Nga 21 điểm và Việt Nam 22 điểm.

Báo cáo chỉ ra rằng mặc dù công nghệ trí tuệ nhân tạo (AI) đã mang lại lợi ích cho toàn bộ khoa học, giáo dục và xã hội, nhưng các công cụ AI đã làm tăng đáng kể quy mô, tốc độ và hiệu quả của “đàn áp kỹ thuật số”, cho phép những nhà cầm quyền độc tài tiến hành kiểm duyệt trực tuyến chính xác hơn. Ngoài ra, những kẻ làm hàng giả có ác ý sử dụng hình ảnh, âm thanh và văn bản do AI tạo ra với mức tinh vi dễ gây lẫn lộn thật và giả, khiến việc bóp méo sự thật dễ dàng hơn và khó phân biệt.

Screenshot 2023 10 06 at 7.48.32 AM
Các phương thức kiểm soát Internet ở các nước. (Chụp màn hình báo cáo Tự do Internet 2023)

Xâm phạm nghiêm trọng quyền tự do cá nhân tại Trung Quốc

Chính quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc cũng khét tiếng vì xâm phạm quyền tự do cá nhân. Vài tháng trước, nhóm vận động Freedom House của Mỹ đã công bố Báo cáo Tự do Toàn cầu năm 2023, theo đó Trung Quốc tiếp tục duy trì là nước tồi tệ nhất thế giới xâm phạm quyền tự do cá nhân, Đài Loan tiếp tục được xếp hạng là nước tự do hàng đầu châu Á khi đứng thứ hai sau Nhật Bản.

Freedom House đánh giá 210 nước và vùng lãnh thổ về “quyền chính trị” và “quyền tự do dân sự”. Trung Quốc duy trì điểm số năm ngoái với âm 2 điểm cho “quyền chính trị” (trên thang điểm 40) và chỉ 11 điểm cho “quyền tự do dân sự” (trên thang điểm 60), tổng cộng là 9 điểm xếp vào nhóm nước “không tự do”.

Báo cáo chỉ ra rằng kể từ khi Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình phá thông lệ khi duy trì nhiệm kỳ thứ 3 là lãnh đạo cao nhất, Chính phủ Bắc Kinh đã thắt chặt kiểm soát Internet và truyền thông. Nối theo chính sách trong 3 năm phòng chống dịch bệnh COVID-19, quyền tự do đi lại của người dân Trung Quốc đã bị hạn chế và chính quyền đã tăng cường giám sát kỹ thuật số đối với người dân. Chính quyền Trung Quốc cũng tiếp tục đàn áp tự do tôn giáo và đàn áp người Duy Ngô Nhĩ cũng như các nhóm thiểu số Hồi giáo khác ở Tân Cương.

Đồng tác giả báo cáo Yana Gorokhovskaia cho biết: “Trung Quốc là một trong 21 khu vực và quốc gia mà chính quyền đã thực hiện cưỡng bức chuyển đổi sắc tộc, bao gồm cả việc buộc trẻ em Duy Ngô Nhĩ phải theo học tại các trường nội trú chỉ giảng dạy bằng tiếng phổ thông Trung Quốc, buộc người dân tộc thiểu số phải rời khỏi nhà của họ”.

Mộc Vệ (t/h)