Đan Mạch: Greenland có thể giành độc lập, nhưng khó có thể gia nhập Hoa Kỳ

Thiên Vân
•
Thứ Năm, 09/01/2025

Ngoại trưởng Đan Mạch Lokke Rasmussenphát biểu vào thứ Tư (8/1) rằng Greenland, nếu cư dân đồng lòng, hoàn toàn có thể giành được độc lập, nhưng triển vọng trở thành một tiểu bang của Hoa Kỳ lại là điều khó xảy ra. Phát biểu này được đưa ra sau khi Tổng thống đắc cử Hoa Kỳ Donald Trump dấy lên việc Washington cần kiểm soát hòn đảo Bắc Cực này.

Lãnh đạo Greenland đã có cuộc gặp mặt với Quốc vương Đan Mạch tại Copenhagen vào thứ Tư (8/1), chỉ một ngày sau tuyên bố của ông Trump bất ngờ đưa số phận của hòn đảo giàu tài nguyên và chiến lược, vốn nằm dưới quyền quản lý của Đan Mạch, trở thành tâm điểm của tin tức toàn cầu.

Vào thứ Ba (7/1), ông Trump, chính trị gia sẽ chính thức nhậm chức tổng thống thứ 47 của Hợp Chúng Quốc Hoa Kỳ vào ngày 20 tháng 1, tuyên bố rằng ông không loại trừ việc sử dụng sức mạnh quân sự hay kinh tế để đưa Greenland trở thành một phần của Hoa Kỳ. Cùng ngày, con trai cả của ông, Donald Trump Jr., đã có chuyến viếng thăm riêng tư đến Greenland.

Greenland, với tư cách là một phần của NATO thông qua tư cách thành viên của Đan Mạch, mang ý nghĩa chiến lược quan trọng đối với quân đội Hoa Kỳ và hệ thống cảnh báo tên lửa đạn đạo sớm, bởi lẽ tuyến đường ngắn nhất từ châu Âu đến Bắc Mỹ đi qua hòn đảo Bắc Cực này.

Greenland, hòn đảo lớn nhất thế giới, đã được Đan Mạch quản lý trong hơn 600 năm qua. Tuy nhiên, 57.000 cư dân của đảo hiện nay đã tự quản lý các vấn đề nội bộ. Chính phủ Greenland, dưới sự lãnh đạo của Thủ tướng Mute Egede, luôn ấp ủ ý muốn độc lập trong tương lai.

“Chúng tôi hoàn toàn công nhận Greenland có những tham vọng riêng. Nếu những điều đó trở thành hiện thực, Greenland sẽ giành được độc lập, nhưng khó có khả năng trở thành một tiểu bang của Hoa Kỳ”, Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Lokke Rasmussen nhận định.

Ngoại trưởng Lokke Rasmussen nhấn mạnh rằng những mối quan ngại ngày càng gia tăng của Hoa Kỳ về an ninh tại Bắc Cực là điều hoàn toàn chính đáng, đặc biệt trong bối cảnh Nga và Trung Quốc đang gia tăng hoạt động tại khu vực này.

“Tôi không nghĩ rằng chúng ta đang ở trong một cuộc khủng hoảng chính sách đối ngoại. Chúng tôi luôn sẵn sàng đối thoại với người Mỹ về cách chúng ta có thể hợp tác chặt chẽ hơn, nhằm bảo đảm những tham vọng của họ được hiện thực hóa”, ông Lokke Rasmussen nhấn mạnh.

Tuy nhiên, mặc dù chính quyền Đan Mạch đã cố gắng hạ thấp mức độ nghiêm trọng của những lời đe dọa từ ông Trump, tham vọng công khai của vị tổng thống đắc cử nhằm mở rộng biên giới Hoa Kỳ đã khiến các đồng minh châu Âu bất ngờ, trong khi chỉ còn chưa đầy hai tuần trước khi ông Trump nhậm chức.

Ngoại trưởng Pháp Jean-Noel Barrot khẳng định rằng châu Âu sẽ không cho phép bất kỳ quốc gia nào xâm phạm biên giới chủ quyền của mình, mặc dù ông không tin rằng Hoa Kỳ sẽ thực sự tiến hành xâm lược.

Thủ tướng Đức Olaf Scholz bày tỏ sự ngạc nhiên trước những phát biểu của ông Trump liên quan đến Greenland và Canada, đồng thời nhấn mạnh rằng các đối tác châu Âu luôn kiên định bảo vệ biên giới bất khả xâm phạm.

“Greenland không phải để bán”

Mối quan hệ giữa Greenland và Đan Mạch trong thời gian gần đây đã trở nên căng thẳng bởi những cáo buộc đối xử bất công đối với người dân Greenland. Thủ tướng Egede của Greenland đã tuyên bố rằng hòn đảo này không phải để buôn bán, đồng thời trong bài phát biểu đầu năm mới, ông đã mạnh mẽ thúc đẩy mục tiêu giành độc lập của Greenland. Đan Mạch khẳng định rằng số phận của vùng lãnh thổ này chỉ có thể được quyết định bởi chính người dân Greenland.

Bộ trưởng Tài chính Greenland Erik Jensen cũng lặp lại quan điểm cho rằng Greenland không phải để buôn bán. “Chúng tôi mong muốn trở thành quốc gia độc lập một ngày nào đó. Nhưng tham vọng của chúng tôi không phải là chuyển từ việc bị cai trị bởi một quốc gia này sang một quốc gia khác”.

Thủ tướng Đan Mạch Mette Frederiksen hôm thứ Ba (7/1) khẳng định rằng bà không thể tưởng tượng rằng tham vọng của ông Trump sẽ dẫn đến một động thái can thiệp quân sự của Hoa Kỳ tại Greenland. Khả năng quân sự của Đan Mạch tại đây chỉ giới hạn ở bốn tàu tuần tra, một máy bay giám sát Challenger và các đội tuần tra bằng xe trượt tuyết.

Phản ứng trước lời đe dọa áp thuế từ ông Trump đối với Đan Mạch – một hành động mà theo các chuyên gia tại Danske Bank có thể “gây thiệt hại cho các công ty Đan Mạch” – bà Frederiksen nhấn mạnh rằng bà không nghĩ rằng một cuộc chiến thương mại với Hoa Kỳ là hướng đi tốt đẹp.

Đan Mạch là quê hương của Novo Nordisk, công ty giá trị nhất châu Âu, chuyên sản xuất thuốc giảm cân Wegovy, hiện đang rất được ưa chuộng tại Hoa Kỳ. Hoa Kỳ đang là đối tác thương mại lớn nhất của Đan Mạch.

Hoàng gia Đan Mạch không tiết lộ chi tiết về cuộc gặp giữa Quốc vương Frederik và Thủ tướng Egede của Greenland.

Dù rằng nhiều người dân Greenland luôn khao khát độc lập khỏi Đan Mạch, Quốc vương vẫn là một nhân vật được yêu mến trên hòn đảo này, bởi ông đã dành nhiều thời gian tại đây, bao gồm một chuyến thám hiểm kéo dài bốn tháng trên băng. Vào tháng trước, hoàng gia đã sửa đổi huy hiệu của mình, phóng lớn hình ảnh chú gấu Bắc Cực – biểu tượng của Greenland.

“Ông ấy [Quốc vương] rất được yêu thích tại Greenland. Vì vậy, ông rõ ràng có thể đóng góp tích cực cho mối quan hệ giữa Đan Mạch và Greenland”, ông Damien Degeorges, một cố vấn tại Reykjavik chuyên về Greenland, chia sẻ với Reuters.

Ông Trump cũng đã từng đưa ra vấn đề Hoa Kỳ tiếp quản Greenland trong nhiệm kỳ Trump đầu tiên.