Mỹ, Nhật đồng ý khởi động đàm phán hiệp định thương mại song phương

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe hôm 26/9 đã đồng ý bắt đầu các cuộc đàm phán về thỏa thuận thương mại tự do song phương, nhấn mạnh rằng đây là điều cần thiết cho mối quan hệ kinh tế và thương mại mạnh mẽ, ổn định và hai bên cùng có lợi.

Embed from Getty Images

Phát biểu trong cuộc họp thượng đỉnh với ông Abe tại New York, bên lề phiên họp Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc, ông Trump cho hay: “Hôm nay chúng tôi đã đồng ý khởi động các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Nhật Bản. Đây là điều mà nhiều năm qua với nhiều lý do khác nhau, Nhật Bản đã không sẵn sàng thực hiện, và bây giờ họ đã sẵn sàng [đàm phán]”.

Thủ tướng Shinzo Abe trước đây phản đối các cuộc đối thoại song phương, ưu tiên mối quan hệ thương mại đa phương với Mỹ trong khuôn khổ Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP).

Tuy nhiên, hiện nay Tokyo được cho là đã sẵn sàng từ bỏ lập trường cũ và tiến hành nhượng bộ Mỹ với hy vọng tránh được thuế quan bổ sung của Washington. Các quan chức Nhật Bản đã lo lắng về việc ông Trump đe dọa sẽ áp đặt thuế nhập khẩu cao lên ô tô và phụ tùng ô tô trên cơ sở đảm bảo an ninh quốc gia Mỹ.

Theo Reuters, hôm 25/9, Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer đã gặp Bộ trưởng phục hồi kinh tế Nhật Bản Toshimitsu Motegi tại New York.  Đây là cuộc đối thoại thứ hai sau khi hai bên đã gặp nhau lần đầu tại Washington hồi tháng Tám nhưng cuối cùng không đạt được hiểu biết chung.

Sau cuộc gặp lần hai với Đại diện Thương mại Mỹ, ông Motegi nói với báo giới rằng bây giờ hai bên đã có ý tưởng chung về cách thức thúc đẩy thương mại song phương.

“Chúng tôi đã có thể đạt được hiểu biết chung về định hướng rộng lớn mà mọi thứ nên diễn ra”, hãng tin Nhật Bản Kyodo dẫn lời ông Motegi.

Trước đó, Tổng thống Trump đã dấy lên quan ngại về thâm hụt thương mại của Mỹ với Nhật Bản và yêu cầu thiết lập một thỏa thuận song phương để giải quyết tình huống này. Thâm hụt thương mại hàng hóa của Mỹ với Nhật Bản trong năm 2017 là gần 69 tỷ USD, trong đó 2/3 là từ ngành ô tô.

Hãng tin Kyodo, dẫn theo nguồn tin giấu tên, cho biết Tokyo sẽ sẵn sàng bước vào đàm phán về hiệp định song phương nếu chính phủ Trump hứa loại trừ các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản khỏi thuế nhập khẩu đánh vào ngành ô tô sắp tới.

Từ tháng Năm, ông Trump đã lệnh cho Bộ thương mại Mỹ thực hiện cuộc điều tra theo Điều 232, Đạo luật Thương mại Mỹ đánh giá xem ô tô và phụ tùng ô tô xuất vào Mỹ có đe dọa tới an ninh quốc gia Mỹ hay không. Cuộc điều tra này có thể dẫn tới Washington sẽ đánh thuế 25% lên ô tô nhập vào Mỹ, gây tổn hại cho các nhà sản xuất ô tô nước ngoài, trong đó có Nhật Bản.

Hiện tại không rõ liệu Nhật Bản có được miễn trừ thuế ô tô hay không, nhưng trong tuyên bố chung giữa ông Trump và ông Abe hôm 26/9 nói rằng hai nước “sẽ nỗ lực cho giải pháp sớm về các vấn đề liên quan tới thuế quan khác”.

Tại cuộc gặp với lãnh đạo Nhật Bản, ông Trump cũng nói: “Chúng tôi có thể sẽ đi đến kết luận. Tôi nghĩ đó là một điều rất tuyệt vời”.

Cũng theo tuyên bố chung, Mỹ và Nhật sẽ tôn trọng lập trường của nhau, vạch ra các giới hạn trong ngành ô tô và thị trường nông nghiệp Nhật Bản.

“Đối với Mỹ, các kết quả tiếp cận thị trường trong lĩnh vực xe có động cơ sẽ được thiết kế để tăng sản lượng và việc làm tại Mỹ trong các ngành công nghiệp xe có động cơ. Với Nhật Bản, về các sản phẩm nông nghiệp, lâm nghiệp và ngư nghiệp, các kết quả liên quan tới tiếp cận thị trường như được phản ánh trong các thỏa thuận đối tác kinh tế trước đây của Nhật Bản đẩy lên mức độ tối đa”, tuyên bố chung nói.

Các chuyên gia thương mại đồn đoán rằng Tokyo có thể nhượng bộ Washington cho phép các nhà xuất khẩu nông sản của Mỹ tiếp cận thị trường Nhật lớn hơn, đổi lại tránh bị Mỹ đánh thuế lên ô tô.

Theo Reuters, Nhật Bản là nhà nhập khẩu nông sản lớn thứ tư thế giới và đang có mức thâm hụt trong thương mại nông nghiệp với Mỹ hàng năm khoảng 12 tỷ USD. Với việc chiếm 25% thị phần nông sản xuất vào Nhật Bản trong năm 2017, Mỹ đang là nhà cung cấp hàng hóa nông nghiệp hàng đầu của nền kinh tế lớn thứ ba thế giới.

Hùng Cường

Xem thêm: