Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết hôm thứ Năm (5/2) rằng Gaza hiện “không thể ở được” do những nguy hiểm như vũ khí chưa nổ và người dân sẽ phải sống ở nơi khác trong khi khu vực này được tái thiết.

250117Rubio
Marco Rubio trong phiên điều trần xác nhận trở thành Ngoại trưởng Mỹ, 15/1/2025 (nguồn C-SPAN)

Trả lời câu hỏi của một phóng viên trong chuyến thăm Cộng hòa Dominica, ông Rubio đã khuyến khích các quốc gia khác bước ra và xung phong giúp đỡ tái thiết Gaza, nhưng không nói liệu người Palestine có thể quay trở lại khu vực này theo đề xuất của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc tiếp quản và phát triển Dải Gaza hay không.

Tôi nghĩ đó chỉ là một thực tế hiện thực rằng để sửa chữa một nơi như vậy, người dân sẽ phải sống ở một nơi khác trong thời gian tạm thời“, ông Rubio cho biết.

Trước đó, Tổng Thống Donald Trump, trong một cuộc họp báo với Thủ Tướng Israel Benjamin Netanyahu tại Nhà Trắng vào thứ Ba (4/2), đã đưa ra một đề xuất Hoa Kỳ sẽ tiếp quản Dải Gaza, tiến hành tháo gỡ bom mìn còn sót lại, san bằng những công trình đổ nát và xây dựng lại khu vực này thành một vùng đất “tráng lệ”, mà ông Trump ví như một “Riviera của Trung Đông”. 

Tôi không muốn tỏ ra lém lỉnh. Tôi [cũng] không muốn trở thành một người ba hoa, nhưng – Dải Gaza hoàn toàn có thể trở thành Riviera của Trung Đông. Điều đó có thể rất tuyệt vời”, ông Trump tuyên bố.

Ông Trump nhấn mạnh rằng khoảng 2 triệu người Palestine hiện sinh sống tại Gaza sẽ được tái định cư tại một nơi khác—tuy nhiên, ông Trump không nói rõ địa điểm cụ thể.

Thủ Tướng Netanyahu bày tỏ sự tán đồng, gọi đây là một động thái có thể làm thay đổi lịch sử, giúp “bảo đảm rằng Dải Gaza sẽ không còn là mối đe dọa đối với Israel một lần nữa”.

Thủ Tướng Netanyahu phát biểu: “Tôi tin rằng đây là một kế hoạch có thể thay đổi lịch sử, và chúng ta cần theo đuổi nó [kế hoạch này] đến cùng”.

Ông Netanyahu ca ngợi ông Trump là “người bạn tuyệt vời nhất mà Israel từng có trong Nhà Trắng” với “tư duy đột phá”, không bị ràng buộc bởi những tư duy khuôn khổ cũ kỹ đã thất bại hết lần này đến lần khác.

Tổng Thống Palestine Mahmoud Abbas  lên án đề xuất này của ông Trump, nhận định rằng kế hoạch của tổng thống Hoa Kỳ vi phạm luật pháp quốc tế và quyền lợi của người dân Palestine.

Ả Rập Saudi, Ai Cập, và Jordan đã bác bỏ kế hoạch này, gọi đây là một hình thức thanh lọc sắc tộc và nhấn mạnh giải pháp hai quốc gia là điều kiện tiên quyết để giải quyết cuộc chiến tranh Israel-Hamas mà không cần phải tái định cư người dân Palestine tại Dải Gaza. 

Nga, thông qua phát ngôn viên Điện Kremlin Dmitry Peskov, tái khẳng định lập trường rằng bất kỳ giải pháp hòa bình nào cho Trung Đông đều phải dựa trên sự chung sống cùng nhau giữa Israel và Palestine.

Nhiều nhà lãnh đạo trong Liên minh châu Âu (EU), Trung Quốc, Brazil, Úc, cùng với Liên Hiệp Quốc cũng lên tiếng chỉ trích đề xuất Gaza của Tổng thống Trump.

Phạm Duy (T/h)