Top 10 danh sách những người giàu nhất Trung Quốc Hurun năm nay lần đầu tiên không bao gồm các đại gia bất động sản. Theo giới bình luận, điều này thể hiện sự suy giảm của ngành bất động sản Trung Quốc, đồng thời cho thấy Viện nghiên cứu Hurun hẳn là chuyên gia về chính trị, am hiểu tư tưởng của ông Tập Cận Bình và cũng biết ông Tập không thích các nhà phát triển bất động sản.

Tập Cận Bình
Ông Tập Cận Bình phát biểu tại lễ kỷ niệm 100 năm thành lập ĐCSTQ (Nguồn: Ảnh cắt từ video
Bloomberg Politics)

Trong danh sách 100 người giàu Trung Quốc mới nhất do Viện nghiên cứu Hurun công bố hôm thứ Tư, với dữ liệu tính đến ngày 15/1 năm nay, chủ tịch Chung Thiểm Thiểm của công ty nước khoáng Nongfu Spring lần đầu tiên trở thành người giàu nhất Trung Quốc. Ông Chung nắm trong tay khối tài sản lên tới 390 tỷ NDT (tương đương 60,93 tỷ USD). 

Nhà sáng lập kiêm CEO Bytedance, công ty mẹ của Douyin (TikTok), ông Trương Nhất Minh (Zhang Yiming) đứng ở vị trí thứ hai. Giá trị tài sản ròng của ông Trương đã tăng gần gấp ba so với năm ngoái, lên 340 tỷ NTD (tương đương 53,19 tỷ USD). 

Ông Trương nắm vị trí quyền lực thứ ba trên thị trường Internet Trung Quốc, vốn vẫn chưa đủ lực để thách thức hai ‘gã khổng lồ’ Jack Ma và Mã Hóa Đằng. Vì vậy, việc ông Trương nhảy lên vị trí thứ hai trong Danh sách Hurun, vượt mặt qua cả hai đại gia này, đã gây bất ngờ. Các nhà bình luận cho rằng điều này thực sự phản ánh mức độ đả kích từ chính quyền Tập Cận Bình mà hai tỷ phú Jack Ma và Mã Hóa Đằng phải hứng chịu.

Ông Tằng Dục Quần (Zeng Yuqun), người sáng lập Ningde Times, nhà cung cấp pin cho xe năng lượng mới với khối tài sản 320 tỷ NDT (tương đương 50,06 tỷ USD, tăng gấp 1,7 lần), lần đầu tiên lọt vào top 3.

Người sáng lập Tencent Mã Hóa Đằng với khối tài sản còn 317 tỷ NDT (tương đương 49,59 tỷ USD, giảm 11,42 tỷ USD so với năm ngoái) xếp ở vị trí thứ tư. Ông Jack Ma, vốn là người giàu nhất năm ngoái, sang năm nay đã tuột xuống thứ 5 với khối tài sản 255 tỷ NDT (tương đương 39,89 tỷ USD). 

Rớt hạng thê thảm nhất là ông Hứa Gia Ấn (Xu Jiayin), người sáng lập Tập đoàn Bất động sản Evergrande đang chìm trong nợ nần. Vốn là người giàu nhất năm 2017 nhưng với giá trị tài sản ròng năm nay đã giảm 162 tỷ NTD (tương đương 50,06 tỷ USD) so với năm ngoái, thứ hạng của ông Hứa Gia Ấn đã bị tụt xuống ở vị trí thứ 70.

Evergrand
Ngày 10/9, các nhân viên của Evergrande đã tập trung trước trụ sở công ty đòi lại tiền lương “mồ hôi nước mắt” của mình. (Nguồn: Ảnh chụp màn hình video)

Mức tăng tài sản lớn nhất trong danh sách Hurun năm nay là Great Wall Motors. Vợ chồng ông Ngụy Kiến Quân (Wei Jianjun) và bà Hàn Tuyết Quyên (Han Xuejuan), chủ sở hữu của Great Wall Motors, có khối tài sản tăng gấp 5 lần so với năm ngoái, đạt 218 tỷ NDT (tương đương 34,033 tỷ USD), xếp hạng thứ 7. 

Hai trùm bất động sản hàng đầu trong danh sách năm nay là bà Dương Huệ Nghiên (Yang Huiyan) của Country Garden và ông Lý Triệu Cơ (Lee Shau Kee), nhà sáng lập tập đoàn bất động sản Henderson Land của Hồng Kông. Theo các nhà bình luận, việc đưa những người giàu nhất Hồng Kông vào danh sách những người giàu nhất Trung Quốc đã phản ánh rõ sự am hiểu của Viện nghiên cứu Hurun về khái niệm “Trung Quốc vĩ đại” và lập trường “chính trị đúng đắn” của họ.

Thảm hại nhất trong danh sách người giàu năm nay là ngành giáo dục. Với sự mất mát của 90 tỷ NDT tài sản ròng (tương đương 14,05 tỷ USD), ông Trương Bang Hâm (Zhang Bangxin), nhà sáng lập TAL Education Group, chỉ còn nắm trong tay 5,7 tỷ NDT (tương đương 0,89 tỷ USD). Giá trị tài sản ròng của ông Du Mẫn Hồng, người sáng lập và chủ tịch của New Oriental Education & Technology Group, đã giảm từ 26 tỷ NDT xuống còn 7,5 tỷ NDT (tương đương 1,17 tỷ USD). Ông Trần Hướng Đông (Chen Xiangdong), người sáng lập, chủ tịch kiêm giám đốc điều hành của thương hiệu giáo dục trực tuyến Gaotu, vốn nắm khối tài sản ròng 80 tỷ NDT (tương đương 12,49 tỷ USD) vào năm ngoái, nhưng năm nay ông thậm chí còn không lọt vào danh sách 100.

Ở góc độ ngành, ngành sản xuất có số lượng người giàu chiếm nhiều nhất trong danh sách Hurun năm nay. Các nhà bình luận chỉ ra rằng điều này phản ánh tư tưởng “thoát hư tựu thực” (thoát khỏi hư ảo và hiện thực hóa mục tiêu) của ông Tập Cận Bình. Viện nghiên cứu Hurun xếp ngành sản xuất lên hàng đầu với 27% số người giàu và 24% tài sản, ngành y tế xếp thứ hai với 10% số người giàu. Số người trong danh sách năm nay thuộc ngành bất động sản đã giảm xuống còn 9,4%, đứng thứ ba. Tiếp theo là ngành công nghiệp hóa chất, chiếm 6,4%.

Danh sách Hurun thường bị gọi đùa là “danh sách mổ heo” của Đảng Cộng sản Trung Quốc, nếu không may lọt vào danh sách thì hãy chuẩn bị tinh thần để “lên thớt”. Trước đây, những người giàu nhất Trung Quốc thường chỉ đứng “tạm thời” trong danh sách người giàu, nhưng ông Lý Gia Thành (Li Ka-shing) là một ngoại lệ. Ông Lý đã bắt đầu bán tài sản ở Trung Quốc vào năm 2013 và phải mất 5 năm để chuyển tài sản sang Anh. Các nhà bình luận nói rằng ông Lý Gia Thành thực sự có tầm nhìn xa, sớm đã hiểu được suy nghĩ của ông Tập và bỏ chạy nhanh chóng.

Khi xem qua thông tin của Hurun và Forbes về danh sách người giàu của Trung Quốc, sẽ thấy rằng những người giàu mà họ công bố chỉ là tư bản tư nhân, còn những người giàu và quyền lực ẩn trong các doanh nghiệp nhà nước và doanh nghiệp trung ương hoàn toàn không bị động chạm đến. Tất nhiên, Hurun và Forbes sẽ không bao giờ đưa con cái của các lãnh đạo trung ương và cán bộ cấp cao vào danh sách 100 người giàu. Đây là điều tối kỵ và vi phạm “bí mật nhà nước”.

Ngoài ra, cũng có thể thấy rằng đã diễn một sự thay đổi đáng kể trong danh sách người giàu Hurun năm nay sau khi chính quyền Tập Cận Bình thúc đẩy kế hoạch “thịnh vượng chung” và thanh trừng nhiều ngành nghề.

Tuy nhiên, ông Trương Duy Nghênh (Zhang Weiying), giáo sư kinh tế tại Đại học Bắc Kinh, Trung Quốc, vào ngày 1/9, đã công bố một bài báo tại Diễn đàn Kinh tế Trung Quốc, chỉ ra: Nếu chúng ta củng cố niềm tin vào nền kinh tế thị trường và tiếp tục thúc đẩy các cải cách theo định hướng thị trường, Trung Quốc sẽ tiến tới thịnh vượng chung. Nếu chúng ta mất niềm tin vào thị trường, đưa vào ngày càng nhiều sự can thiệp của chính phủ, thì Trung Quốc chỉ có thể tiến tới đói nghèo chung. Bài báo đã thu hút sự chú ý của truyền thông và trên mạng internet trong và ngoài Trung Quốc. 

Mộc Lan (t/h)

Xem thêm: