NASA tìm thấy bằng chứng mới cho thấy sao Hỏa có thể đã từng có sự sống
- Lý Ngọc
- •
Một nghiên cứu vừa công bố trên tạp chí Nature ngày 10 tháng 9 cho thấy những bằng chứng đáng chú ý về khả năng sao Hỏa từng tồn tại sự sống. Dữ liệu đến từ tàu thám hiểm Perseverance của NASA – phương tiện robot sáu bánh đã hoạt động trên sao Hỏa từ năm 2021, với nhiệm vụ tìm kiếm dấu hiệu của vi sinh vật cổ đại trong môi trường hành tinh đỏ.
Kể từ khi hạ cánh xuống miệng núi lửa Jezero – một địa điểm được cho là từng là lòng hồ cổ đại – Perseverance đã thu thập và phân tích nhiều mẫu đá và vật liệu rời (regolith). Đây là khu vực đặc biệt tiềm năng vì hơn 3,5 tỷ năm trước, nơi này có thể đã từng có nước chảy từ các con sông vào hồ, tạo điều kiện phù hợp cho sự sống.
Phát hiện quan trọng từ mẫu Sapphire Canyon
Trong số các mẫu được thu thập, mẫu mới nhất mang tên Sapphire Canyon, lấy vào tháng 7 năm 2024, đã gây chú ý đặc biệt. Mẫu vật này đến từ khu vực Neretva Vallis, thuộc hệ tầng Bright Angel – nơi chứa các loại đá bùn hạt mịn và đá cuội hạt thô, vốn là sản phẩm trầm tích của lòng sông cổ đại.
Theo ông Joel Hurowitz, nhà khoa học hành tinh tại Đại học Stony Brook và là người đứng đầu nghiên cứu, mẫu Sapphire Canyon chứa hai khoáng chất quan trọng: vivianite (sắt photphat) và pyrrhotite (sắt sunfua). Các khoáng chất này dường như được hình thành từ các phản ứng giữa bùn và vật chất hữu cơ – một quá trình rất giống với các phản ứng sinh học xảy ra trên Trái Đất do vi sinh vật thực hiện.
“Trên Trái Đất, những phản ứng tương tự thường do các vi sinh vật tiêu thụ chất hữu cơ và tạo ra các khoáng chất mới này dưới dạng sản phẩm phụ của quá trình trao đổi chất”, ông Hurowitz giải thích.
Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo rằng các quá trình tương tự có thể xảy ra mà không có sự sống, chỉ thông qua các phản ứng hóa học tự nhiên. Thiết bị trên Perseverance không đủ khả năng xác định chắc chắn nguồn gốc sinh học hay phi sinh học của các dấu hiệu này. “Dữ liệu từ tàu thám hiểm không đủ để loại trừ hoàn toàn những khả năng phi sinh học”, ông nhấn mạnh.
Hy vọng từ các sứ mệnh trong tương lai
Dù chưa thể kết luận rằng có sự sống từng tồn tại trên sao Hỏa, phát hiện này vẫn được đánh giá là một trong những bằng chứng mạnh mẽ nhất từ trước đến nay. Đặc biệt, mẫu Sapphire Canyon cung cấp một ví dụ mới và quan trọng về dấu hiệu sinh học tiềm năng (potential biosignature).
Ông Hurowitz và các nhà khoa học khác kỳ vọng rằng các mẫu vật thu thập được sẽ sớm được đưa về Trái Đất trong các sứ mệnh tương lai, như sứ mệnh Mars Sample Return của NASA và ESA.
“Nếu chúng ta có thể mang mẫu vật trở lại Trái Đất, chúng ta có thể xác định chính xác hơn liệu chúng có thực sự liên quan đến các quá trình sinh học hay không”, ông Hurowitz nói.
Lý Ngọc
Xem thêm
Từ khóa sao Hỏa NASA xe tự hành
