Đàm phán Mỹ – Trung kết thúc, ông Trump sẽ quyết định có tiếp tục đình chiến hay không

Bảo Minh
•
Thứ Tư, 30/07/2025

Quan chức Mỹ – Trung hôm thứ Ba (ngày 29/7) đã kết thúc vòng đàm phán thương mại thứ ba kéo dài 2 ngày tại thủ đô Stockholm của Thụy Điển. Hai bên không công bố bất kỳ đột phá lớn nào, nhưng đồng ý sẽ tiếp tục thảo luận về khả năng gia hạn giai đoạn đình chiến thuế quan. Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Bessent cho biết, việc có gia hạn giai đoạn đình chiến hay không sẽ do Tổng thống Trump quyết định.

Ông Bessent nói với các phóng viên tại Stockholm rằng việc gia hạn thêm 90 ngày đình chiến là một lựa chọn. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh Mỹ và Trung Quốc sẽ tiếp tục thảo luận các điều khoản gia hạn đình chiến thuế quan, và Tổng thống Trump sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc gia hạn.

Bessent còn cho biết ông sẽ báo cáo với Tổng thống Trump vào thứ Tư về các vấn đề còn lại.

“Vẫn còn một số chi tiết kỹ thuật cần được giải quyết.” Ông nói và bổ sung rằng nếu không đạt được thỏa thuận gia hạn trước thời hạn đình chiến thuế quan (ngày 12/8), thì mức thuế của Mỹ đối với Trung Quốc sẽ trở lại mức của tháng Tư.

Ông Trump vào ngày 2/4 đã công bố mức thuế tương ứng đối với Trung Quốc là 34%, nhưng một tuần sau đó đã tăng thuế đối với Trung Quốc lên 145% để đáp trả các biện pháp trả đũa của ĐCSTQ.

Trưởng đoàn đàm phán thương mại của ĐCSTQ, ông Lý Thành Cương, không công bố bất kỳ đột phá nào trong đàm phán, nhưng cho biết hai bên đã đồng ý thúc đẩy việc gia hạn giai đoạn đình chiến thuế quan 90 ngày đạt được vào giữa tháng Năm.

Ông Lý Thành Cương cho biết, cuộc đàm phán lần này thẳng thắn, sâu sắc, hai bên sẽ tiếp tục duy trì liên lạc chặt chẽ.

Phía Mỹ giới thiệu một phần nội dung đàm phán Mỹ – Trung

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Jamieson Greer và Bộ trưởng Tài chính Bessent nói với các phóng viên rằng hai bên Mỹ – Trung đã tiến hành các cuộc đàm phán mang tính xây dựng. Ông Bessent cho biết, phía Mỹ đã thảo luận với Trung Quốc về các thỏa thuận thương mại mà Hoa Kỳ đã đạt được với các quốc gia khác.

“Tôi cho rằng phía Trung Quốc cảm thấy bất ngờ về quy mô và điều khoản của thỏa thuận thương mại mà Mỹ đạt được với Nhật Bản, cũng như thỏa thuận thương mại với châu Âu,” ông nói.

Bộ trưởng Tài chính còn đề cập đến các chủ đề khác trong cuộc đàm phán lần này.

“Chúng tôi bày tỏ lo ngại về tình trạng dư thừa năng lực sản xuất của Trung Quốc trên phạm vi toàn cầu, và ảnh hưởng của điều này đối với năm nay và những năm tới.” Ông nói, “Chúng tôi lo ngại việc họ mua dầu của Iran hoặc dầu bị trừng phạt của Iran, họ đã mua khoảng 90% dầu của Iran.”

Ông Bessent còn nói rằng phía Mỹ cũng rất lấy làm tiếc về việc Trung Quốc bán các công nghệ lưỡng dụng quân – dân trị giá khoảng 15 tỷ USD cho Nga.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ Greer cho biết, phía Mỹ cũng tái khẳng định rằng kế hoạch và chính sách thương mại của Tổng thống Trump dựa trên mục tiêu giảm thâm hụt của Mỹ, tăng cường ngành sản xuất và phục hưng nền kinh tế Hoa Kỳ.

“Chúng tôi đảm bảo rằng họ hiểu rõ đây chính là mục tiêu mà Tổng thống đang nỗ lực thực hiện.” Ông nói, “Mục tiêu hàng đầu của chúng tôi khi đến đây là xác nhận việc thực thi thỏa thuận đạt được tại London, tức là đẩy nhanh dòng chảy nam châm đất hiếm của Trung Quốc đến các công ty Mỹ. Sau đó, chúng tôi mới có thể tiếp tục thảo luận cách bảo đảm toàn bộ chuỗi cung ứng của Mỹ (bao gồm cả chuỗi cung ứng qua nước thứ ba) có thể được đẩy nhanh.”

Ông Bessent cho biết, nhóm đàm phán thương mại Mỹ – Trung có thể sẽ gặp lại trong vòng 90 ngày tới.

Ông Greer nói việc nối lại xuất khẩu đất hiếm là sự nhượng bộ lớn nhất từ phía Bắc Kinh cho đến nay.

Khi được hỏi liệu Hoa Kỳ có cam kết gì với phía Trung Quốc về cuộc điều tra 232 chưa hoàn tất hay không, ông Greer cho biết phía Trung Quốc yêu cầu được biết tiến triển mới nhất của cuộc điều tra, nhưng ông nhấn mạnh rằng mức thuế cuối cùng sẽ được thực hiện trên phạm vi toàn cầu, không có miễn trừ cho bất kỳ quốc gia cụ thể nào.

Ông Greer cũng cho biết phía Trung Quốc đã hỏi về cuộc điều tra 232 mà chính quyền Trump tiến hành trong các lĩnh vực như đồng, chất bán dẫn và dược phẩm. Phía Mỹ giải thích rằng những cuộc điều tra này liên quan đến thuế quan toàn cầu, không có ngoại lệ cho từng quốc gia cụ thể.

Ông Trump lên tiếng về đàm phán Mỹ – Trung

Hôm thứ Ba, khi đang trên chuyên cơ Air Force One, Trump đã nói với các phóng viên rằng ông vừa nói chuyện điện thoại với ông Bessent, “Họ đã có một cuộc đàm phán rất tốt với phía Trung Quốc, có vẻ như họ sẽ báo cáo lại với tôi vào ngày mai.”

“Chúng tôi sẽ hoặc là phê chuẩn, hoặc là không phê chuẩn. Nhưng hôm nay, ông ấy có cảm giác rất tốt về cuộc họp này, cảm giác còn tốt hơn hôm qua,” ông Trump nói.

Bộ trưởng Thương mại Hoa Kỳ Lutnick vào thứ Ba trong chương trình “Squawk Box” của CNBC cho biết, Tổng thống Trump sẽ hoàn tất mức thuế suất đối với các quốc gia khác vào ngày 1/8 và bắt đầu có hiệu lực, nhưng các cuộc đàm phán về thỏa thuận với Trung Quốc sẽ kéo dài lâu hơn.

Nhóm Mỹ – Trung đã tổ chức hai vòng đàm phán vào tháng Năm và tháng Sáu tại Geneva và London, tập trung vào việc giảm thuế quan, phía Trung Quốc đồng ý nối lại nguồn cung đất hiếm, phía Mỹ đồng ý nối lại nguồn cung các mặt hàng như chip H20 của Nvidia.

Trước đó, giới quan sát dự đoán rằng cuộc hội đàm lần này tại Stockholm sẽ tìm cách kéo dài thêm 90 ngày đình chiến thuế quan, liên quan đến các biện pháp kiểm soát xuất khẩu liên quan đến buôn bán fentanyl và thuế quan của Mỹ, cũng như việc ĐCSTQ mua dầu bị trừng phạt từ Nga và Iran.

So sánh đàm phán Mỹ – Trung và Mỹ – Châu Âu

Cuộc hội đàm lần này tại Stockholm diễn ra ngay sau khi ông Trump ký kết thỏa thuận thương mại có quy mô lớn nhất từ trước đến nay với Liên minh châu Âu (EU). Theo thỏa thuận này, Mỹ áp thuế 15% đối với phần lớn hàng xuất khẩu của EU, đồng thời đạt được một thỏa thuận với Nhật Bản. Mặc dù thỏa thuận tạm thời làm dịu căng thẳng thương mại giữa Mỹ và châu Âu, nhưng cũng đã gây ra phản ứng mạnh mẽ từ các quốc gia thành viên EU như Pháp và Đức.

Các nhà phân tích cho rằng khác với EU, Trung Quốc sở hữu nguồn tài nguyên đất hiếm phong phú, kiểm soát thị trường đất hiếm và nam châm toàn cầu — những tài nguyên này được ứng dụng rộng rãi trong thiết bị quân sự, ô tô và nhiều lĩnh vực khác. Do đó, phía Trung Quốc có không gian chiến lược rộng lớn hơn trong các cuộc đàm phán.

Ông Cyrus de la Rubia, Kinh tế trưởng của Ngân hàng Thương mại Hamburg (Hamburg Commercial Bank), nói với Reuters: “Trung Quốc rất rõ ràng về vị thế mạnh mẽ của mình trong đàm phán, điều này đã được thể hiện rõ ràng trong giai đoạn leo thang ngắn vào tháng Tư năm nay của các cuộc đàm phán thương mại.”

Ông de la Rubia cũng chỉ ra rằng châu Âu phụ thuộc nhiều hơn vào sự bảo đảm an ninh từ Hoa Kỳ, mối quan hệ đặc biệt này khiến EU dễ bị Mỹ gây áp lực hơn trong các vấn đề thương mại, điều này tạo ra sự tương phản rõ rệt so với Trung Quốc.

Trước đó, trong các cuộc đàm phán thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc diễn ra vào tháng Năm và tháng Sáu tại Geneva và London, hai bên chủ yếu tập trung vào việc giảm mức thuế ba chữ số đã áp đặt, và đàm phán về việc nối lại xuất khẩu tài nguyên đất hiếm của Trung Quốc từng bị tạm ngừng, cũng như các mặt hàng như chip trí tuệ nhân tạo H20 của Nvidia do Mỹ tạm ngưng xuất khẩu.

Mỹ từ lâu đã chỉ trích mô hình kinh tế do nhà nước chỉ đạo và định hướng xuất khẩu của Trung Quốc, cho rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc làm ảnh hưởng đến thị trường toàn cầu thông qua việc bán phá giá hàng hóa giá rẻ.

Ngoài ra, Bộ trưởng Công nghiệp và Công nghệ Thông tin Trung Quốc vào thứ Ba cũng đã gặp gỡ đại diện các doanh nghiệp Mỹ, bao gồm cả Apple, tại Bắc Kinh, và cam kết sẽ kiên trì theo nguyên tắc cạnh tranh thị trường công bằng và cởi mở, đồng thời cung cấp sự hỗ trợ và dịch vụ cần thiết cho các doanh nghiệp nước ngoài.