Chính phủ Mỹ mới đây quyết định áp mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp cao đối với các loại dụng cụ, bao bì thực phẩm dùng một lần giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc và Việt Nam. Cơ quan quản lý Mỹ xác định các sản phẩm này đã gây thiệt hại đáng kể cho ngành sản xuất trong nước, do đó sẽ áp dụng biện pháp thuế để bảo vệ ngành nội địa.

Chính phủ Mỹ mới đây quyết định áp mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp cao đối với các loại dụng cụ, bao bì thực phẩm dùng một lần giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc và Việt Nam. (Ảnh: Shutterstock)

Trong phán quyết mới nhất, Ủy ban Thương mại Quốc tế Mỹ (USITC) cho rằng các sản phẩm sợi đúc tạo hình bằng nhiệt (thermoformed molded fiber products) do Trung Quốc và Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ được bán với giá thấp hơn mức công bằng và có nhận trợ cấp của chính phủ, qua đó gây ra “thiệt hại thực chất” cho ngành công nghiệp liên quan của Mỹ.

Nhóm sản phẩm này bao gồm bát, đĩa, cốc dùng một lần và hộp đựng thức ăn mang đi, chủ yếu được sản xuất từ bột gỗ và các vật liệu tái chế, được sử dụng rộng rãi trong lĩnh vực dịch vụ ăn uống.

Chủ tịch USITC Amy A. Karpel cùng các ủy viên David S. Johanson và Jason E. Kearns đã nhất trí bỏ phiếu ủng hộ, mở đường cho phía Mỹ chính thức khởi động quy trình áp thuế.

Doanh nghiệp Trung Quốc bị xác định bán phá giá cao, thuế toàn quốc gần 500%

Theo kết quả điều tra cuối cùng do Bộ Thương mại Mỹ công bố vào tháng 9 năm nay, các doanh nghiệp Trung Quốc nhìn chung có hành vi bán phá giá. Trong đó, Công ty Công nghệ Môi trường Guangxi Firstpak bị xác định có biên độ bán phá giá 49,08%; Tập đoàn Zhejiang Zhongxin cùng nhiều doanh nghiệp khác bị áp mức lên tới 214,73%. Những doanh nghiệp Trung Quốc không hợp tác điều tra phải chịu mức thuế bán phá giá toàn quốc đối với pháp nhân Trung Quốc (China-wide entity) lên tới 477,97%.

Về thuế chống trợ cấp, mức trợ cấp đối với doanh nghiệp Trung Quốc cao nhất lên tới 319,92%, chủ yếu liên quan đến các hình thức hỗ trợ của chính phủ, cho vay ưu đãi và trợ cấp địa phương.

So với Trung Quốc, biên độ bán phá giá đối với các nhà xuất khẩu Việt Nam thấp hơn, ở mức 4,58%. Tuy nhiên, các doanh nghiệp không hợp tác điều tra vẫn phải đối mặt với mức thuế bán phá giá lên tới 260,56%. Mức trợ cấp đối với doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu là 5,06%, nhưng với các trường hợp không hợp tác, thuế chống trợ cấp có thể lên tới 200,70%.

Mức thuế cao nhất có thể vượt 540%

Sau khi USITC đưa ra phán quyết cuối cùng, Bộ Thương mại Mỹ dự kiến sẽ ban hành chính thức lệnh áp thuế chống bán phá giá (AD) và chống trợ cấp (CVD) trong vài tuần tới, với báo cáo liên quan dự kiến công bố vào ngày 23/1 năm sau.

Theo các số liệu hiện nay, một số nhà sản xuất Trung Quốc có thể phải đối mặt với mức thuế tổng hợp vượt quá 540%, trong đó riêng thuế bán phá giá đã lên tới hơn 477%. Đối với các sản phẩm liên quan từ Việt Nam, mức thuế cũng có thể vượt 260%. Khi có hiệu lực, các mức thuế này sẽ được áp dụng ít nhất trong vòng 5 năm và là biện pháp cứu trợ thương mại theo luật định, không thuộc quyền tùy nghi hành pháp của tổng thống.

Ngoài ra, USITC cũng hiếm hoi phê chuẩn việc truy thu thuế đối với một số sản phẩm nhập khẩu từ Việt Nam, nhằm cảnh báo các nhà nhập khẩu không được tăng tốc giao hàng trước thời điểm ra phán quyết cuối cùng để né tránh các mức thuế sắp áp dụng.

Theo số liệu của Bộ Thương mại Mỹ, trong năm 2024, Mỹ nhập khẩu các sản phẩm này từ Trung Quốc với trị giá khoảng 345 triệu USD, và từ Việt Nam khoảng 24,02 triệu USD, với xu hướng tăng dần qua từng năm.

Bối cảnh: Liên minh doanh nghiệp Mỹ đệ đơn khiếu nại

Vụ việc được khởi xướng bởi “Liên minh Sợi đúc Mỹ” (American Molded Fiber Coalition), gồm các doanh nghiệp nội địa như Genera và Tellus Products, phối hợp với Liên đoàn Công nhân Thép Mỹ (United Steelworkers), đệ đơn khiếu nại lên các cơ quan quản lý Mỹ vào năm 2024. Phía nguyên đơn cáo buộc các doanh nghiệp Trung Quốc và Việt Nam dựa vào trợ cấp chính phủ và xuất khẩu giá rẻ để bóp méo giá thị trường, gây tác động nghiêm trọng đến năng lực sản xuất trong nước của Mỹ.

Luật sư đại diện của liên minh, Yohai Baisburd, trong cuộc trả lời phỏng vấn với Fox News cho biết các doanh nghiệp Mỹ hoàn toàn có khả năng cạnh tranh trong điều kiện công bằng, nhưng không thể chống đỡ trước các khoản trợ cấp của chính phủ nước ngoài vốn vi phạm quy tắc thương mại, đồng thời nhấn mạnh Washington đang tích cực sử dụng các công cụ pháp luật thương mại để bảo vệ cạnh tranh công bằng.

Theo Bộ Thương mại Mỹ, tính đến nay nước này đã áp dụng các biện pháp chống bán phá giá hoặc chống trợ cấp đối với 781 mặt hàng nước ngoài, nhằm bảo vệ doanh nghiệp Mỹ trước những tác động của “thương mại không công bằng”.