Đài Loan hôm thứ Hai (27/5) thông báo, trong 24 giờ trước đó họ đã phát hiện 21 máy bay quân sự Trung Quốc (ĐCSTQ) bay quanh Đài Loan. Cùng ngày, người phát ngôn Chính phủ Nhật Bản tuyên bố, liên tiếp trong 158 ngày Nhật Bản quan sát thấy tàu Trung Quốc tuần tra gần quần đảo tranh chấp.

Trung Quoc Dai Loan 1
(Ảnh tổng hợp từ Shutterstock)

Chỉ vài ngày sau khi ĐCSTQ kết thúc cuộc tập trận quân sự quy mô lớn quanh Đài Loan, Đài Loan đã phát hiện xung quanh đảo có 21 máy bay quân sự Trung Quốc và 15 tàu hải quân hoặc tàu cảnh sát biển.

Bộ Quốc phòng Đài Loan cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Hai rằng trong số 21 máy bay quân sự Trung Quốc bay quanh trong 24 giờ qua đó, có 10 chiếc đã bay qua vùng nhận dạng phòng không (ADIZ) của Đài Loan, đồng thời cho biết thêm rằng họ đã phản ứng thích hợp.

AFP lưu ý ĐCSTQ trong những năm gần đây đã gia tăng áp lực quân sự đối với Đài Loan với việc máy bay chiến đấu, máy bay không người lái và tàu xuất hiện quanh Đài Loan hầu như hàng ngày. Các hoạt động mà các chuyên gia gọi là “vùng xám” là chiến thuật thù địch nhưng chưa đến mức tuyên chiến. Tân Tổng thống Đài Loan Lại Thanh Đức hôm Chủ nhật (26/5) cho biết ông vẫn sẵn sàng hợp tác với Trung Quốc bất chấp các cuộc tập trận quân sự. Nhưng trước đó phía ĐCSTQ cho biết bài phát biểu nhậm chức của tân tổng thống Đài Loan đẩy “đồng bào Đài Loan của ông vào tình thế chiến tranh và nguy hiểm”.

Ngoài ra, cảnh sát biển Nhật Bản hôm thứ Hai đã phát hiện 4 tàu của cảnh sát biển Trung Quốc đi vào “vùng tiếp giáp” gần Quần đảo Senkaku (gọi theo Trung Quốc là quần đảo Điếu Ngư) – là dải biển rộng 12 hải lý nằm ngoài lãnh hải của Nhật Bản.

Người phát ngôn Chính phủ Nhật Bản Yoshimasa Hayashi cho biết đây là ngày thứ 158 liên tiếp tàu Trung Quốc được phát hiện ở vùng biển này, vượt kỷ lục 157 ngày trước đó vào năm 2021. Ông nói với các phóng viên: “Chính phủ chúng tôi coi loạt hoạt động hàng hải trong vùng tiếp giáp và xâm phạm lãnh hải là sự cố cực kỳ nghiêm trọng”. Ông cho biết thêm rằng Thủ tướng Fumio Kishida đã bày tỏ quan ngại về vấn đề này trong cuộc gặp song phương với Thủ tướng Trung Quốc Lý Cường ở Seoul vào Chủ Nhật (11/11).

Thủ tướng Nhật Bản, Thủ tướng Trung Quốc và Tổng thống Hàn Quốc hiện đang ở Seoul – Hàn Quốc để tham dự hội nghị thượng đỉnh ba bên đầu tiên trong 5 năm qua, hội nghị diễn ra sáng ngày 27/5.

AFP chỉ ra việc ĐCSTQ vào năm 2012 “quốc hữu hóa” một số đảo thuộc Quần đảo Senkaku của Nhật Bản đã khiến quan hệ Nhật Bản – Trung Quốc xấu đi rõ rệt. Kể từ sau đó, các tàu cảnh sát biển Trung Quốc thường xuyên di chuyển gần các đảo này, gây căng thẳng ngoại giao giữa hai ‘gã khổng lồ’ châu Á.

Bắc Kinh vào tháng trước đã phản đối sau khi một phái đoàn Quốc hội Nhật Bản tiến hành kiểm tra hàng hải xung quanh Quần đảo Senkaku, và Đại sứ quán Trung Quốc tại Nhật Bản tố cáo đây là “hành động khiêu khích”.

Sau nhiều năm đàm phán, Tokyo và Bắc Kinh vào năm ngoái đã thiết lập đường dây liên lạc quân sự trực tiếp để ngăn chặn các cuộc đụng độ vô tình ở vùng biển tranh chấp.