Họp kín Đài Loan-Mỹ, bà Thái Anh Văn sắp công du nước Mỹ?
- Trạch Húc
- •
Hôm 21/1, buổi họp kín giữa các quan chức cấp cao Mỹ – Đài Loan đã diễn ra tại Mỹ. Có dư luận cho rằng Tổng thống Thái Anh Văn có thể sẽ công du nước Mỹ vào mùa hè năm nay.
Theo Đài Á châu Tự do (RFA), vào sáng ngày 21/2 (theo giờ miền Đông Mỹ) phía Đài Loan gồm Ngoại trưởng Ngô Chiêu Nhiếp (Joseph Wu) và Tổng thư ký Hội đồng An ninh Quốc gia Cố Lập hùng (Wellington Koo), đã có cuộc họp kín với các quan chức an ninh quốc gia hàng đầu của Mỹ tại trụ sở của Hiệp hội Đài Loan tại Mỹ nằm ở Virginia.
Quan chức Mỹ tham dự có Chủ tịch James Moriarty của Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT), Giám đốc Sandra Oudkirk của Viện Mỹ tại Đài Loan (AIT) cùng nhiều quan chức cấp cao của Bộ Quốc phòng và Bộ Ngoại giao Mỹ: Phó Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Michael Chase, Trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách các vấn đề Ấn Độ Dương – Thái Bình Dương Ely Ratner, và Trợ lý Ngoại trưởng Mỹ phụ trách Châu Á – Thái Bình Dương Daniel Kritenbrink.
Theo thông tin, lần này địa điểm của cuộc đàm phán kín nằm khá gần Washington (chỉ cách con sông Potomac), do đó có ý nghĩa biểu tượng rất quan trọng. Lý do vì thông lệ hoạt động đối ngoại của Mỹ với Đài Loan trên bình diện quan hệ quốc tế giữa Mỹ và Trung Quốc đã tuân thủ “chính sách một Trung Quốc”, “Ba thông cáo chung”, “Đạo luật Quan hệ Đài Loan” và “Sáu đảm bảo”; Chính phủ Mỹ lâu nay có chính sách không cho phép 5 quan chức hàng đầu của Chính phủ Đài Loan là Tổng thống, Phó tổng thống, Viện trưởng Hành chính, Bộ trưởng Quốc phòng, và Ngoại trưởng được đến thăm Washington.
Đồng thời, xu thế chính giới và quan sát quốc tế bên ngoài cũng khá quan tâm về việc các quan chức cấp cao của Mỹ và Đài Loan gần đây thường xuyên có thăm hỏi trao đổi qua lại, hay việc các cuộc gặp cấp cao phổ biến giữa giới chức Mỹ và Đài Loan đang dần trở nên bình thường hóa.
Theo thông tin, cuộc họp lần này có thời gian diễn ra khá dài và không bên nào trong số ba bên Mỹ, Trung Quốc và Đài Loan đưa ra phản hồi: gồm Bộ Ngoại giao Mỹ, Đại sứ quán Trung Quốc tại Mỹ, và Văn phòng Đại diện của Đài Loan tại Mỹ. Dựa trên tính chất bí mật của cuộc họp, giới quan sát ước tính rằng Mỹ và Đài Loan có thể không đưa ra tuyên bố chung sau cuộc họp.
Theo tin từ Đài VOA Mỹ, trước những tin đồn rằng Tổng thống Đài Loan, bà Thái Anh Văn, có thể đến thăm Mỹ vào tháng 5 hay tháng 6 năm nay và có bài phát biểu tại trường cũ của bà là Đại học Cornell, ngày 21/2 người phát ngôn Bộ Ngoại giao Đài Loan là Lưu Vĩnh Kiên (Jeff Y.J. Liu) đã trả lời rằng, “Theo thông lệ của Đài Loan thì việc sắp xếp các chuyến thăm cấp cao luôn thuộc trách nhiệm của Bộ Ngoại giao, trong trường hợp có kế hoạch cụ thể thì Bộ Ngoại giao sẽ phối hợp Phủ Tổng thống để ra công báo”.
Nguồn tin chỉ ra, liên quan đến những tin đồn về chuyến thăm sắp tới của bà Thái Anh Văn tới Mỹ, mặc dù Phủ tổng thống Đài Loan chưa xác nhận rằng họ đang lên kế hoạch và sắp xếp vấn đề này, nhưng một số nhà lập pháp của Đảng Dân Tiến (DPP) Đài Loan tiết lộ rằng bà Thái Anh Văn sẽ thăm Mỹ vào nửa đầu năm nay, vì từ nửa cuối năm nay Đài Loan sẽ bước vào giai đoạn vận động tranh cử cho bầu cử tổng thống Đài Loan vào đầu năm sau.
Vì bà Thái Anh Văn đã có hai nhiệm kỳ tổng thống nên không thể tham gia cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới, nhưng nếu bà có thể thăm Mỹ trong nửa đầu năm nay và đạt được bước đột phá trong chính sách ngoại giao của Đài Loan, sẽ không chỉ giúp xác lập địa vị lịch sử và danh vọng đối với cá nhân bà, còn trợ giúp cho vị thế của ông Lại Thanh Đức (Lai Ching-te) trong tương lai đại diện cho DPP tranh cử Tổng thống (ông Lại Thanh Đức hiện đang là Chủ tịch DPP và Phó Tổng thống Đài Loan).
Thông tin chỉ ra rằng Mỹ và Đài Loan không có quan hệ ngoại giao chính thức, nhưng quan hệ song phương phi chính thức vẫn rất chặt chẽ với các hoạt động trao đổi thường xuyên trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, văn hóa, nhân văn cho đến an ninh và quân sự. Mỹ cũng là nhà cung cấp vũ khí lớn nhất và quan trọng nhất của Đài Loan. Những năm gần đây khi nhà cầm quyền Đảng Cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) không ngừng gia tăng uy hiếp và áp lực quân sự đối với Đài Loan, thì xu thế hỗ trợ và hợp tác quân sự của Mỹ vì an ninh của Đài Loan cũng không ngừng được mở rộng và ngày càng vững chắc hơn.
Kể từ năm 1979, khi Mỹ cắt đứt quan hệ ngoại giao với Chính phủ Đài Loan để chuyển qua thiết lập quan hệ ngoại giao với nhà cầm quyền Bắc Kinh (ĐCSTQ), Tổng thống Đài Loan thường chỉ có thể quá cảnh Mỹ trên đường đi thăm nước có bang giao ở khu vực khác, từ đó ‘nhân tiện’ thúc đẩy những hoạt động nhất định chứ không thể thực hiện chuyến thăm chính thức nước Mỹ. Ngoại lệ duy nhất là vào năm 1995 thời Tổng thống Lý Đăng Huy (Lee Teng-hui), khi đó ông đã có bài phát biểu tại Đại học Cornell (trường cũ của ông) – động thái đã làm dấy lên sự tức giận từ phía nhà cầm quyền Bắc Kinh.
Liệu diễn biến sự kiện chuyến công du Mỹ có thể của bà Thái Anh Văn lần này và đọc diễn văn tại Đại học Cornell (nơi bà lấy bằng thạc sĩ luật năm 1980) có giống sự kiện ông Lý Đăng Huy năm xưa không là điều đáng lưu ý.
Xem thêm
Từ khóa Đài Loan Thái Anh Văn quan hệ Mỹ - Đài Loan
