Theo USA Today, gần đây Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố rằng các chính sách tăng cường an ninh biên giới và chống nhập cư bất hợp pháp hiện hành đang gây áp lực nhân lực nhất định cho các ngành nông nghiệp, khách sạn và giải trí. Ông dự kiến sẽ nới lỏng chính sách trục xuất với các đối tượng này.

Screen Shot 2025 05 26 at 3.13.04 PM
Tổng thống Trump trả lời phỏng vấn trước khi lên Không lực 1 tại New Jersey hôm 25/5/2025. Ảnh từ video C-SPan.

Ngày 12/6, ông Trump viết trên nền tảng “Truth Social” rằng: Những người nông dân vĩ đại của chúng ta và những người trong ngành khách sạn và giải trí đã tuyên bố chính sách nhập cư rất quyết liệt của chúng ta đang lấy đi những người lao động giỏi và lâu năm của họ, và những công việc đó gần như không thể thay thế được.”

Ông Trump nhấn mạnh rằng mặc dù nhiều lao động trong các lĩnh vực này không phải công dân Mỹ, nhưng thực tế cho thấy họ rất xuất sắc.

Ông cam kết sẽ ban hành các sắc lệnh hành pháp hợp lý để giải quyết vấn đề thiếu hụt lao động, đồng thời tuyên bố Hoa Kỳ phải bảo vệ nông dân của mình, nhưng cần trục xuất tội phạm ra khỏi nước Mỹ. “Sự thay đổi đang đến!”, ông nói.

Dữ liệu cho thấy từ năm 2020 – 2022, khoảng 42% lao động nông trại tại Mỹ không có tình trạng pháp lý hợp lệ. Theo Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ, trong số hơn 850.000 lao động nông nghiệp, gần một nửa là người nhập cư không có giấy tờ. 

Chiến dịch truy quét của ICE lan rộng, gây lo ngại trong doanh nghiệp

Trong lúc đó, Cơ quan Thực thi Di trú và Hải quan Hoa Kỳ (ICE) tăng cường các chiến dịch truy quét, số người bị bắt trung bình mỗi ngày tăng từ 1.000 lên 3.000 người. Dù Nhà Trắng biện hộ cho chính sách này, rằng sự hiện diện của người nhập cư không giấy tờ đã đủ là lý do trục xuất, nhưng làn sóng chỉ trích ngày càng gia tăng.

Theo Bloomberg, chính sách này đã gây ảnh hưởng rõ rệt đến các doanh nghiệp. Ông Aaron Jagdfeld, CEO của Generac Holdings Inc. tại bang Wisconsin cho biết, mọi người ngày càng lo lắng về chính sách nhập cư của chính phủ hiện tại, và những phản ứng dây chuyền mà nó gây ra cho toàn bộ thị trường lao động.

Các cuộc truy quét của ICE diễn ra từ những cánh đồng ở hạt Ventura, bang California, đến một nhà hàng Ý tại San Diego, nhà máy chế biến thịt tại thành phố Omaha, bang Nebraska, xưởng dệt may và tiệm rửa xe.

Tại khu vực Oxnard, California, các cuộc truy quét khiến lao động vắng mặt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thu hoạch dâu tây. Liên minh Công nhân Nông trại Hoa Kỳ cho biết, gần đây ICE cũng thực hiện các hành động tương tự tại nhiều khu vực nông nghiệp khác ở California.

Trong khi đó, tại khu vực Los Angeles, các cuộc biểu tình đang leo thang, ông Trump đã triển khai Vệ binh Quốc gia và Thủy quân Lục chiến để duy trì trật tự. Hiện đã có hơn 600 người bị bắt giữ. Làn sóng biểu tình cũng lan đến các thành phố Austin, Chicago và New York.

Thiếu hụt lao động có thể trở thành cơ hội để ông Trump điều chỉnh chính sách

Nhiều tổ chức ngành nghề đã kêu gọi chính phủ cung cấp lộ trình hợp pháp hóa cho những người lao động không giấy tờ đang làm việc. Hiệp hội Thịt Hoa Kỳ yêu cầu cấp thị thực có thể gia hạn. Hiệp hội Bò thịt Quốc gia đề xuất cải cách nhập cư, nhằm cấp tình trạng làm việc hợp pháp cho những lao động không giấy tờ nhưng tuân thủ pháp luật.

Chính quyền Trump từng có kế hoạch cải cách chương trình visa nông nghiệp H-2A và visa dịch vụ H-2B để giảm áp lực thiếu lao động. Đây được xem là lần hiếm hoi ông Trump thừa nhận rằng chính sách nhập cư của mình có thể gây rủi ro kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh ông đang thúc đẩy chiến dịch trục xuất lớn nhất lịch sử.

Sau đại dịch viêm phổi Vũ Hán (COVID-19), hoạt động kinh tế phục hồi đã làm tăng nhu cầu lao động, trong khi số lượng người nhập cư giảm khiến tình trạng thiếu hụt nhân lực ngày càng nghiêm trọng. Theo Bộ Lao động Hoa Kỳ, số lượng lao động sinh ra ở nước ngoài tại Mỹ trong tháng Năm đã giảm liên tiếp, ghi nhận mức giảm lớn nhất kể từ năm 2020.

Trong một báo cáo, các nhà kinh tế của ngân hàng Wells Fargo, bà Sarah House và bà Nicole Cervi, cảnh báo người lao động sinh ra ở nước ngoài là yếu tố then chốt trong tăng trưởng lao động những năm gần đây. Việc nhập cư ròng giảm mạnh sẽ gây ra cú sốc lớn cho nguồn cung lao động tương lai của Mỹ.

Theo dữ liệu của tổ chức FWD.us, nếu chấm dứt các chính sách bảo vệ tạm thời và tị nạn cho người nhập cư từ Venezuela và các quốc gia khác, sẽ ảnh hưởng đến khoảng 330.000 lao động, bao gồm 125.000 lao động trong ngành dịch vụ và 120.000 lao động trong ngành xây dựng.

Ngân hàng Morgan Stanley dự báo, nếu các chính sách thay đổi, dân số nhập cư ròng tại Mỹ năm 2025 sẽ giảm xuống còn 300.000 người, và đến năm 2026 chỉ còn 200.000 người, thấp hơn rất nhiều so với 2,9 triệu người năm 2024. Xu hướng này có thể làm trầm trọng thêm các thách thức kinh tế dài hạn do dân số già tại Mỹ gây ra.

Những người chỉ trích chương trình trục xuất hàng loạt của ông Trump từ lâu luôn nhấn mạnh người di cư, những người có xu hướng cung cấp lao động giá rẻ khi làm việc với mức lương thấp, là một phần thiết yếu của lực lượng lao động nông nghiệp của xứ Cờ Hoa.

Theo Bộ An ninh Nội địa Mỹ, khoảng 42% công nhân nông trại tại nước này trong giai đoạn 2020-2022 không có tư cách pháp lý.

Trước đó vào ngày 30/5, Tòa án Tối cao Mỹ đã cho phép chính quyền Tổng thống Donald Trump thu hồi tình trạng pháp lý tạm thời của hơn 500.000 người nhập cư được chính quyền tiền nhiệm cấp.

Bộ An ninh Nội địa Mỹ (DHS) tuyên bố sẽ trả 1.000 USD và hỗ trợ đi lại cho những người nhập cư bất hợp pháp tự nguyện hồi hương, như một phần của chương trình trục xuất hàng loạt mà Tổng thống Mỹ Donald Trump thúc đẩy.

Trong một phát biểu, Bộ trưởng DHS Kristi Noem nhấn mạnh tự trục xuất là cách tốt nhất, an toàn nhất và tiết kiệm nhất để rời khỏi Mỹ mà không bị bắt.

Chi phí trung bình để bắt giữ, giam giữ và trục xuất một người không có tư cách pháp lý tại Mỹ hiện lên tới 17.000 USD. Cơ quan này đánh giá khoản trợ cấp và chi phí đi lại cho những người tự nguyện hồi hương sẽ thấp hơn nhiều so với việc cưỡng bức trục xuất.

Bình Minh (t/h)