Trong một cuộc phỏng vấn với Reuters hôm thứ Sáu (7/2), Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã công khai một tấm bản đồ từng được phân loại là tài liệu mật về các mỏ đất hiếm và các khoáng sản quan trọng khác. Đây là một phần trong nỗ lực thu hút sự quan tâm của tổng thống Donald Trump để tìm kiếm một thỏa thuận cho cuộc chiến tranh Nga-Ukraine. 

241117Zelensky02
Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky trong phỏng vấn với truyền thông nội địa Suspilne, công bố 16/11/2024 (ảnh lấy từ mạng xã hội)

Tổng thống Trump trước đó vào hôm thứ Hai (3/2) cho biết ông muốn Ukraine cung cấp đất hiếm và các khoáng sản khác cho Hoa Kỳ để đổi lấy việc hỗ trợ tài chính cho cuộc chiến tranh của nước này với Nga. 

“Nếu chúng ta đang nói về một thỏa thuận, thì hãy thực hiện một thỏa thuận, chúng ta chỉ vì nó”, ông Zelensky nói, nhấn mạnh nhu cầu của Ukraine về sự đảm bảo an ninh từ các đồng minh phải là một phần của bất kỳ giải pháp nào.

Mùa thu năm ngoái [2024], Ukraine đã đưa ra ý tưởng mở cửa các mỏ khoáng sản quan trọng của mình cho các đồng minh đầu tư khi trình bày “kế hoạch chiến thắng” nhằm đưa nước này vào vị thế mạnh nhất trong các cuộc đàm phán và buộc Moskva phải ngồi vào bàn đàm phán.

Ông Zelensky cho biết chưa đến 20% tài nguyên khoáng sản của Ukraine, bao gồm khoảng một nửa trữ lượng đất hiếm, đang nằm dưới sự chiếm đóng của Nga.

Đất hiếm đóng vai trò quan trọng trong sản xuất nam châm hiệu suất cao, động cơ điện và thiết bị điện tử tiêu dùng.

Ông Zelensky cho biết Moskva có thể mở các nguồn tài nguyên đó cho các đồng minh của họ là Triều Tiên và Iran, cả hai vốn đều là kẻ thù không đội trời chung của Hoa Kỳ.

“Chúng ta cần ngăn chặn ông Putin và bảo vệ những gì chúng ta có – một vùng Dnipro rất giàu có, miền trung Ukraine”, ông Zelensky nói.

Quân đội Nga đã giành được nhiều vùng đất ở phía đông trong nhiều tháng, dồn nguồn lực khổng lồ vào một cuộc tấn công liên tục trong khi quân đội nhỏ hơn nhiều của Kiev đang phải vật lộn với tình trạng thiếu hụt binh lính và lo lắng về nguồn cung cấp vũ khí từ nước ngoài trong tương lai.

Ông Zelensky trải một tấm bản đồ trên bàn trong văn phòng tổng thống được bảo vệ nghiêm ngặt ở Kiev. Bản đồ này cho thấy nhiều mỏ khoáng sản, bao gồm một dải đất rộng ở phía đông được đánh dấu là có chứa đất hiếm. Khoảng một nửa trong số đó dường như nằm ở phía Nga trên các chiến tuyến hiện tại. 

Ông Zelensky cho biết Ukraine có trữ lượng titan lớn nhất châu Âu, rất cần thiết cho ngành hàng không và vũ trụ, và uranium, được sử dụng cho năng lượng hạt nhân và vũ khí.

Trên tấm bản đồ đó, nhiều mỏ titan được đánh dấu ở phía tây bắc Ukraine, cách xa nơi giao tranh.

Ukraine đã nhanh chóng điều chỉnh lại cách tiếp cận chính sách đối ngoại của mình để phù hợp với quan điểm ngoại giao của ông chủ mới vào Nhà Trắng, đồng minh quan trọng nhất của Ukraine.

Nhưng ông Zelensky nhấn mạnh rằng Kiev không đề xuất “cho đi” các nguồn lực của mình, mà đề xuất một quan hệ đối tác cùng có lợi để cùng phát triển chúng. Ông nói: “Người Mỹ giúp đỡ nhiều nhất, và do đó người Mỹ nên được hưởng nhiều nhất. Và họ nên có ưu tiên này, và họ sẽ được hưởng. Tôi cũng muốn nói về điều này với Tổng thống Trump”. 

Ông Zelensky cho biết Nga biết chi tiết về nơi có các nguồn tài nguyên quan trọng của Ukraine thông qua các cuộc khảo sát địa chất thời Liên Xô đã được đưa về Moskva khi Kiev giành được độc lập vào năm 1991.

Ngoài ra, ông Zelensky nói rằng Kiev và Washington đang thảo luận về ý tưởng sử dụng các kho chứa khí đốt ngầm rộng lớn của Ukraine để lưu trữ khí đốt tự nhiên hóa lỏng (LNG) của Hoa Kỳ.

“Tôi biết chính quyền Trump rất quan tâm đến vấn đề này… Chúng tôi sẵn sàng và mong muốn có các hợp đồng cung cấp LNG cho Ukraine. Và tất nhiên, chúng tôi sẽ là trung tâm của toàn bộ châu Âu”, ông Zelensky nói.