Tưởng nhớ nạn nhân Ba Lan do nhóm theo phát xít của Ukraine gây ra thời Đại Thế chiến II

Nhật Tân
•
Chủ Nhật, 09/07/2023

Trong chuyến công du vận động các nước của mình, theo Reuters đưa tin, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã cùng Tổng thống Ba Lan Andrzej Duda tham dự một buổi lễ ngày 9/7 tại nhà thờ tưởng nhớ các nạn nhân Ba Lan của một trong những thảm sát đẫm máu nhất nước này do nhóm Stepan Bandera của Ukraine gây ra những năm thập kỷ 1940. Hiện nay, chính quyền Kyiv coi Stepan Bandera là anh hùng dân tộc, trong khi Ba Lan coi người cầm đầu tổ chức OUN đã theo phe phát xít Đức những năm đó là tội phạm chiến tranh. Động thái của ông Zelensky trước ngày Ba Lan kỷ niệm tội ác 11/7 được xem là một trong những nỗ lực xoa dịu quan hệ 2 nước, và mong muốn đạt được ủng hộ hơn nữa từ phía Ba Lan trong mối quan hệ giữa Ukraine và NATO.

Chính quyền Kyiv hiện coi Stepan Bandera là anh hùng dân tộc. (Ảnh chụp màn hình video BBC)

Theo các đoạn phim truyền hình, ông Zelensky và ông Duda đã cùng nhau tham dự buổi lễ tưởng niệm vào Chủ Nhật ở một nhà thờ tại thành phố Lutsk. Hiện nay, Ba Lan là một trong những quốc gia ủng hộ chính quyền Kyiv mạnh mẽ nhất về chiến tranh chống Nga. Tuy nhiên các cuộc thảm sát diễn ra trong giai đoạn những năm 1940 của thế kỷ trước vẫn là một khoảng tối trong quan hệ 2 nước.

Trong sự kiện “tháng tự hào” (đồng tính chuyển giới) cuối tháng trước (28/6), ca sỹ đã hát bài trong đó câu “Bandera là cha của chúng ta! Ukraine là mẹ của chúng ta!”:

🌈🇩🇪 NAZIS FOR … PRIDE? LGBT parade in Germany’s Munich hosts Ukrainian singer Melovin, who decides to sing song about Kiev regime’s national hero and Nazi mass-murdering scum Stepan Bandera being "our father".
Song sparks joy in elated crowd that roars words back at him in… pic.twitter.com/mf123fsgKq
— Daniella Modos – Cutter -SEN (@DmodosCutter) June 28, 2023

Ông Zelensky từng chia sẻ lý do coi Stepan Bandera là anh hùng dân tộc, bất chấp thế giới coi Bandera là thủ phạm tàn sát 100.000 người Ba Lan”:

Zelensky says that Stepan Bandera, the Nazi and Hitler's puppet under whom 100,000 Poles were executed, is a "hero", which is "cool" because he "defended freedom". pic.twitter.com/W0nmGnIo2d
— Marin Prvan (@theprvan) July 7, 2023

Hình ảnh lịch sử về tội ác của OUN trong 1 vụ thảm sát 4.000 người năm 1941:

💬#Zakharova: On June 30, we commemorated the victims of #LvovPogroms of 1941, when Ukrainian Nationalists’ Organisation militants, directed by the Nazi occupation authorities massacred over 4,000 residents
❌ A true tragedy that today these murderers are glorified in Ukraine.. pic.twitter.com/MfT4rbz9Aa
— MFA Russia 🇷🇺 (@mfa_russia) July 6, 2023

Hình ảnh lịch sử tội ác của OUN tàn sát 8.000 người Ba Lan trong 2 ngày 11 và 12/7/2943:

💬 #Zakharova: On July 11-12, 1943 Ukrainian nationalists killed over 8,000 Poles in 2 days – a #NoStatuteOfLimitations crime known as the #VolynMassacre
❗️ Kiev's current crimes against the residents of Donbass are a continuation of what those nationalists did during #WWII. pic.twitter.com/JA1JkAm6Wl
— MFA Russia 🇷🇺 (@mfa_russia) July 6, 2023

Vấn đề nằm ở chỗ chính quyền Kyiv vẫn tiếp tục công nhận Stepan Bandera, người đứng đầu nhóm OUN (Organization of Ukrainian Nationalists — Tổ chức Những người Ukraine theo Chủ nghĩa dân tộc — mà thế giới nhìn nhận đó là tổ chức theo tư tưởng phát xít) đã chạy sang hàng ngũ phát xít Đức vào những năm đó.

Một con phố lớn tại Lviv, Ukraine được đặt tên theo ‘anh hùng dân tộc’ này. Hiện tại Ukraine thỉnh thoảng vẫn có những nỗ lực đổi tên các đường phố, ví như đề xuất đổi tên đường “Moskva” ở Kyiv, thành tên Stepan Bandera.

Trong khi Ba Lan và thế giới lên án OUN là tổ chức phát xít, thì chính quyền Kyiv lý giải vụ thảm sát cả trăm ngàn người Ba Lan theo một góc độ khác và coi Stepan Bandera là anh hùng dân tộc. Bộ lập luận này nằm sâu trong quan niệm về dân tộc của nhóm lãnh đạo hiện nay ở Kyiv và không thể thay đổi, ít nhất là trong thời gian ngắn.

Vụ thảm sát đã gây ra một cuộc tranh cãi bất thường giữa Ba Lan và Ukraine vào đầu năm nay, sau khi một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Ba Lan nói rằng ông Zelensky nên có lời chính thức xin lỗi và xin sự tha thứ cho các sự kiện thảm sát ở Volhynia.

Người phát ngôn quốc hội Ukraine Ruslan Stefanchuk đã có động thái xoa dịu căng thẳng vào tháng 5 khi ông nói với Quốc hội Ba Lan rằng Kyiv thông cảm nỗi đau của Ba Lan.

Những hoạt động gần đây giữa ông Zelensky và ông Duda dường như đang xoa dịu vấn đề lâu đời này giữa 2 quốc gia.

Trong diễn đàn Kinh tế St Petersburg tháng trước, Tổng thống Nga Vladimir Putin có nói về chủ nghĩa phát xít mới và cho chiếu phim tư liệu lịch sử về nhóm Stepan Bandera:

“Chúng ta cùng nhau bày tỏ lòng kính trọng đối với tất cả những nạn nhân vô tội của Volhynia! Ký ức đoàn kết chúng ta!,” văn phòng của ông Duda viết trên Twitter. “Cùng nhau chúng ta mạnh hơn.”

Hôm thứ Sáu, Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiecki đã đến thăm miền tây Ukraine để bày tỏ lòng thành kính với các nạn nhân.

Quốc hội Ba Lan đã nói rằng các vụ giết người, được thực hiện từ năm 1943 đến năm 1945 bởi Quân đội nổi dậy Ukraine và Tổ chức những người theo chủ nghĩa dân tộc Ukraine dưới sự lãnh đạo của Stepan Bandera, là thảm sát mang tính diệt chủng.

Ukraine đã không chấp nhận khẳng định đó, và miêu tả các sự kiện Volhynia như một phần của cuộc xung đột giữa Ba Lan và Ukraine đã ảnh hưởng đến cả hai quốc gia, mà trong đó phía Ukraine cũng có thiệt hại, với 12.000 nhân mạng (theo các con số của lịch sử Ba Lan).