Bộ Nông nghiệp và Môi trường (Bộ NN-MT) đề xuất sửa Luật Đất đai 2024, cho phép Nhà nước thu hồi đất nếu chủ đầu tư đạt thỏa thuận trên 75% diện tích hoặc số người sử dụng đất, nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn.

bo nn mt de xuat thu hoi dat neu da thoa thuan xong 75 voi nguoi dan
Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sửa Luật Đất đai 2024, cho phép Nhà nước thu hồi đất nếu chủ đầu tư đạt thỏa thuận trên 75% diện tích hoặc số người sử dụng đất, nhằm đẩy nhanh tiến độ các dự án lớn. (Ảnh minh họa: hanoitv.vn)

Ngày 4/8, Bộ NN-MT cho biết đang lấy ý kiến về dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Đất đai 2024.

Dự thảo đề xuất bổ sung hai trường hợp Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế – xã hội vì lợi ích quốc gia, công cộng.

Thứ nhất, các dự án cấp bách phục vụ nhiệm vụ chính trị, đối ngoại, hoặc các dự án trong khu thương mại tự do, trung tâm tài chính quốc tế, logistic.

Thứ hai, các dự án quy mô lớn như khu đô thị, du lịch, dịch vụ thương mại, văn hóa, thể thao do HĐND cấp tỉnh quyết định.

Đặc biệt, dự thảo bổ sung khoản 34 Điều 79, quy định nếu chủ đầu tư đạt thỏa thuận trên 75% diện tích đất hoặc trên 75% số lượng người sử dụng đất trong phạm vi dự án, Nhà nước sẽ thu hồi phần diện tích còn lại để giao cho chủ đầu tư.

Bộ NN-MT cho biết quy định này nhằm tháo gỡ vướng mắc cho các dự án lớn, như chỉnh trang đô thị, khu thương mại tự do, hoặc trung tâm tài chính, vốn gặp khó khăn trong việc tiếp cận đất đai do không đạt thỏa thuận toàn bộ.

Dự thảo cũng đề xuất sửa khoản 10 Điều 84, cho phép Chủ tịch UBND cấp xã quyết định thu hồi đất trước khi phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư nếu người sử dụng đất đồng ý.

Với đất ở, việc thu hồi có thể thực hiện trước khi hoàn thành bố trí tái định cư, nếu người dân được bố trí tạm cư hoặc nhận kinh phí tạm cư.

Ngoài ra, dự thảo sửa Điều 120, cho phép người sử dụng đất lựa chọn hình thức thuê đất trả tiền một lần hoặc hàng năm, nhưng đơn vị sự nghiệp công lập không được chuyển nhượng, thế chấp quyền sử dụng đất.

Ông Lê Quốc Kiên, chuyên gia tư vấn tài chính và bất động sản, cho rằng quy định này giúp rút ngắn thời gian đàm phán, giảm chi phí cho doanh nghiệp và tạo điều kiện để người dân tiếp cận bất động sản với giá hợp lý hơn.

Ông Phạm Thanh Tuấn, luật sư tại TP.HCM, ủng hộ cơ chế này nhưng nhấn mạnh cần tiêu chí rõ ràng để tính tỷ lệ 75%, tránh bỏ qua ý kiến của nhiều hộ dân.

Ông Trần Minh Cường, luật sư tại TP.HCM, cảnh báo nguy cơ lạm dụng nếu thiếu cơ chế giám sát, có thể dẫn đến cưỡng chế gián tiếp, ảnh hưởng quyền lợi người dân.

Ông Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế Tài nguyên và Môi trường TP.HCM, đề xuất nâng tỷ lệ đồng thuận lên 80% để đảm bảo công bằng.

Các chuyên gia đề nghị bổ sung cơ chế trung gian, như chính quyền địa phương hoặc tổ chức độc lập, để hỗ trợ hòa giải giữa chủ đầu tư và người dân. Cần có khung giá tham chiếu, cơ chế khiếu nại minh bạch, và quy định rõ cách tính tỷ lệ 75% để tránh tranh chấp.

Lan Anh