Ung thư vú: Hành trình sống sót truyền cảm hứng của một bác sĩ

Tú Liên
•
Thứ Sáu, 07/02/2025

Ung thư vú là một mối đe dọa nghiêm trọng đối với sức khỏe phụ nữ trên toàn thế giới, và hiện nay, căn bệnh này đang ngày càng trẻ hóa. Theo GLOBOCAN Việt Nam 2022, mỗi năm Việt Nam có hơn 24.000 ca mắc mới và hơn 10.000 ca tử vong do ung thư vú. Dưới đây là chia sẻ của các chuyên gia y tế về căn bệnh này và hành trình sống sót đầy cảm hứng của một bác sĩ phẫu thuật vú.

(Ảnh minh hoạ: Shutterstock)

Trải nghiệm cá nhân của một bác sĩ đối mặt với ung thư

Cô Cheng Yu-shu, bác sĩ điều trị tại khoa ngoại vú của Bệnh viện Đại học Y khoa Trung Quốc ở Đài Loan, đồng thời là một người sống sót sau ung thư vú, đã chia sẻ trải nghiệm cá nhân về cách bệnh nhân ung thư vú nhìn nhận lại cuộc sống trong quá trình điều trị.

Cô chia sẻ rằng vào một ngày Chủ nhật của tháng 6/2019, cô phát hiện một khối u trong vú. Kết quả không như mong muốn và thật khó để chấp nhận: Cô mắc ung thư vú thể tam âm (TNBC) – loại ung thư xâm lấn nguy hiểm nhất. Đây cũng là dạng ung thư có khả năng tái phát và di căn cao nhất. Quá trình điều trị vô cùng gian nan.

Sau khi nhận được chẩn đoán, phản ứng đầu tiên của cô là giấu kín bệnh tình, vì trong tiềm thức, cô cảm thấy rằng một bác sĩ phẫu thuật vú lại mắc ung thư vú là một sự thất bại đối với bản thân.

Tuy nhiên, quá trình điều trị không diễn ra suôn sẻ. Trong lần hóa trị thứ tư và thứ năm, cô bị sốc do nhiễm trùng, cần cấp cứu và phải nhập viện vào đơn vị chăm sóc đặc biệt.

Cô Cheng thừa nhận rằng dù đã cố gắng giấu bệnh, nhưng đồng nghiệp vẫn biết. Với sự hỗ trợ của chuyên viên tâm lý, cô bắt đầu chia sẻ trải nghiệm của mình trong các buổi tư vấn nhóm kín và nhận được nhiều sự động viên, khích lệ.

Sau đó, cô tích cực điều trị bằng hóa trị và các phương pháp khác, trải qua nhiều tác dụng phụ như suy giảm miễn dịch, tổn thương niêm mạc, phát ban, biến dạng móng tay, rụng tóc, mệt mỏi, buồn nôn, tiêu chảy và nhiều vấn đề khác. Nhờ trải nghiệm này, cô có thể hiểu sâu sắc hơn cảm giác của các bệnh nhân.

Trong số các tác dụng phụ, điều ảnh hưởng lớn nhất đến cô là rụng tóc. Là một bác sĩ, trước đây cô từng kê toa thuốc hóa trị cho bệnh nhân và không hiểu tại sao một số người lại từ chối điều trị chỉ vì sợ rụng tóc. Cô từng nghĩ rằng rụng tóc không đe dọa tính mạng, nên không đáng lo ngại.

Nhưng khi tự mình trải qua, cô mới thực sự hiểu cảm giác của bệnh nhân. Việc nhìn thấy tóc rụng dần mà không thể làm gì được khiến cô hoảng loạn, như thể đang mất đi một phần cơ thể của mình.

Trong thời gian này, bác sĩ Cheng đã có một cuộc trò chuyện nghiêm túc với cha mình về ý nghĩa của một đời người có ích hay không. Họ nói với nhau rằng chăm sóc người khác là một việc đáng quý, nhưng điều đó không quyết định giá trị của một con người. Cha cô nói: “Nếu con có thể chăm sóc người khác, hãy làm điều đó. Nhưng nếu con quá yếu để chăm sóc ai khác, hãy chăm sóc bản thân, sống một cuộc sống an toàn, khỏe mạnh và hạnh phúc”. Những lời này đã mang lại cho cô sự an ủi to lớn.

Trong quá trình điều trị, cô từng tự hỏi: “Tại sao lại là mình?” Giờ đây, cô nghĩ rằng một trong những lý do có thể là để cô học cách từ bỏ sự hoàn hảo mà cô từng theo đuổi. Cô tin rằng chấp nhận sự không hoàn hảo là chìa khóa để bắt đầu một cuộc sống mới và chăm sóc bản thân tốt hơn để ngăn ngừa ung thư tái phát.

Tầm quan trọng của việc phân loại ung thư vú

Loại ung thư vú phổ biến nhất là ung thư biểu mô ống xâm nhập, chiếm 90% tổng số ca. Ung thư biểu mô tiểu thùy chiếm khoảng 5-10%.

Ung thư vú được chia thành bốn giai đoạn. Việc xác định giai đoạn cần nhiều xét nghiệm lâm sàng phức tạp.

Điều trị ung thư rất phức tạp, do đó, việc phân giai đoạn là rất quan trọng. Các bác sĩ sẽ đưa ra các phác đồ điều trị khác nhau dựa trên từng giai đoạn ung thư. Ví dụ, đối với bệnh nhân ung thư vú giai đoạn 0, phẫu thuật kết hợp với một chút thuốc có thể đã đủ hiệu quả. Trong khi đó, điều trị ung thư vú giai đoạn 4 sẽ phức tạp hơn rất nhiều.

Sau khi xác định giai đoạn, các bác sĩ cũng cần phân tích đặc điểm của ung thư vú. Chẳng hạn, nếu một bệnh nhân được chẩn đoán ung thư vú giai đoạn 1, khối u có thể lành tính hoặc ác tính. Trong trường hợp này, bác sĩ sẽ thực hiện nhiều xét nghiệm chuyên sâu trên mô ung thư để xác định đặc điểm của nó. Ví dụ, hai phần ba bệnh nhân ung thư vú có thụ thể estrogen và progesterone.

Việc xác định các thụ thể này giúp bác sĩ đề xuất các phương pháp điều trị hiệu quả hơn, chẳng hạn như liệu pháp kháng hormone. Nếu protein “HER2” có mặt, ung thư vú có thể tiến triển hơn, nhưng khi đó, liệu pháp nhắm trúng đích có thể mang lại hiệu quả cao.

Nhìn chung, miễn là ung thư vú chưa tiến triển đến giai đoạn 4, bệnh nhân sẽ có tỷ lệ sống sót cao.

Không cần vội vàng phẫu thuật ngay

Nhiều người cho rằng khi phát hiện ung thư, cần phẫu thuật loại bỏ ngay lập tức trước khi thực hiện bất kỳ phương pháp điều trị nào khác. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đây có thể không phải là lựa chọn tốt nhất. Ví dụ, nếu bệnh nhân mắc ung thư vú thể tam âm (TNBC) hoặc nếu khối u lớn hơn 2cm, các thử nghiệm lâm sàng đã chứng minh rằng hóa trị trước có thể giúp tăng đáng kể tỷ lệ sống sót.

Hơn nữa, nếu khối ung thư vú tại chỗ thể tiểu thùy có kích thước quá lớn, việc loại bỏ ngay lúc này có thể khiến phẫu thuật khó khăn hơn và ảnh hưởng đến quá trình tái tạo sau mổ. Vì vậy, các bác sĩ khuyến nghị sử dụng liệu pháp nhắm trúng đích để thu nhỏ khối u trước khi phẫu thuật. Điều này giúp cải thiện cả kết quả thẩm mỹ sau phẫu thuật lẫn tỷ lệ sống sót.

Các chuyên gia cho biết, việc xác định khi nào bệnh nhân cần phẫu thuật và các phương pháp điều trị nào nên được thực hiện trước là một quyết định lâm sàng phức tạp. Vì vậy, bệnh nhân không nên vội vàng lựa chọn phẫu thuật ngay mà nên tham khảo ý kiến của nhiều chuyên gia y tế trước khi quyết định.

Tỷ lệ mắc ung thư vú và giải pháp phòng ngừa

Ung thư vú là loại ung thư phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam. Trong những năm gần đây, ung thư vú ngày càng ảnh hưởng đến phụ nữ trẻ. Có nhiều nguyên nhân, bao gồm béo phì và dậy thì sớm ở phụ nữ.

Tuy nhiên, ung thư vú thường không gây tử vong. Mặc dù tỷ lệ mắc cao, nhưng tỷ lệ sống sót cũng rất cao. Đối với nhiều phụ nữ, nếu được chẩn đoán sớm, tỷ lệ chữa khỏi có thể lên đến 99%. Quan trọng nhất là tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ và kiểm tra vú định kỳ. Chẩn đoán sớm sẽ giúp điều trị kịp thời và hiệu quả hơn.

Theo các chuyên gia, để phòng ngừa ung thư, trước tiên chúng ta cần hiểu rõ các tác nhân gây ung thư có thể xảy ra. Những yếu tố này có thể được chia thành hai nhóm: không thể thay đổi và có thể thay đổi.

1. Những yếu tố không thể thay đổi

Khoảng 5-10% bệnh nhân ung thư vú có đột biến gen bẩm sinh làm tăng nguy cơ mắc bệnh, chẳng hạn như BRCA1 và BRCA2. Nếu mang các đột biến này, nguy cơ mắc ung thư vú có thể cao hơn 60%.

Nhiều bệnh nhân ung thư vú hoặc những người có tiền sử gia đình mắc bệnh đã bắt đầu kiểm tra gen di truyền. Nếu phát hiện có đột biến, độ tuổi cần tầm soát ung thư sẽ sớm hơn so với người bình thường khoảng 10 năm, tức là 30 tuổi.

Phụ nữ có nguy cơ cao mang đột biến gen này có thể lựa chọn cắt bỏ tuyến vú như một giải pháp phòng ngừa, sau đó thực hiện phẫu thuật tái tạo ngực.

2. Những yếu tố có thể thay đổi

Theo các chuyên gia, một số thói quen sống cần được lưu ý:

Quản lý căng thẳng và duy trì tinh thần lạc quan, tích cực.
Ăn uống lành mạnh, ưu tiên thực phẩm tự nhiên, tránh thực phẩm chế biến sẵn, thuốc lá, rượu bia và các chất độc hại. Ngoài ra, cần chú ý đến các hóa chất gây rối loạn nội tiết có trong một số sản phẩm chăm sóc cá nhân.
Tập thể dục thường xuyên và duy trì giấc ngủ điều độ.
Tuân theo hướng dẫn của bác sĩ và thực hiện các xét nghiệm tầm soát phù hợp.

Kêu gọi tham gia thử nghiệm lâm sàng

Ung thư vú phổ biến nhất ở phụ nữ trong độ tuổi 40-70. Thống kê cho thấy, từ khoảng 45 tuổi trở đi, tỷ lệ mắc bệnh gia tăng mạnh.

Các thử nghiệm lâm sàng là một phương pháp quan trọng để đánh giá các loại thuốc mới, nhưng tỷ lệ bệnh nhân ung thư tham gia vào các thử nghiệm lâm sàng vẫn còn thấp, đặc biệt là phụ nữ châu Á.

Các tác dụng phụ của thử nghiệm lâm sàng có thể khác nhau giữa các nhóm sắc tộc. Vì vậy, cần có nhiều phụ nữ châu Á tham gia thử nghiệm hơn để có cái nhìn rõ hơn về cách họ phản ứng với các phương pháp điều trị.

Từ khóa ung thư vú