Thảm họa Odessa 2014, tòa phán Ukraine thua kiện, phải bồi thường
- Nhật Tân
- •
Thảm họa Odessa 2014 với gần 50 người bị thiêu sống đến chết, và hơn 240 người bị thương, tính đến nay đã là 11 năm. Thân nhân của nạn nhân đã kiện chính quyền Ukraine, và hôm Thứ Năm, Toà án Châu Âu đã phán quyết Ukraine có tội, và phải bồi thường. Suốt những năm qua, những người dẫn tới thảm họa này vẫn không bị trừng phạt, thậm chí, có người còn đang giữ chức vụ cao ở chính quyền Kiev.
Phán quyết công bố hôm Thứ Năm của ECHR, cho hay chính quyền Ukraine đã vi phạm Điều 2 (quyền được sống) và Điều 8 (tài sản riêng của cá nhân và gia đình) trong thảm họa Odessa xảy ra ngày 2/5/2014. Tòa cũng phán chính quyền Ukraine phải tiến hành bồi thường “với các mức độ khác nhau” cho các nạn nhân.
(ECHR = European Court of Human Right, Tòa án Châu Âu về Nhân quyền)
Theo báo cáo của Bộ Nội vụ Ukraine, thảm họa Odessa khiến ít nhất 48 người chết, trên 240 người bị thương.
Sau vụ đảo chính 2014 —được gọi là Euromaidan, Kiev Maidan, hoặc ‘cách mạng nhân phẩm’— chính quyền trung ương Kiev không được thừa nhận tại một số tỉnh, đặc biệt là nơi có nhiều người dân có huyết thống Nga, vì họ là đối tượng bị chèn ép bởi chế độ mới.
Odessa cũng là một nơi trong số đó. Những người ủng hộ Nga đã biểu tình phản đối chính quyền Kiev, đòi Odessa ly khai. Nhóm theo chủ nghĩa dân tộc đã tới Odessa và đụng độ lớn với những người biểu tình, dẫn tới thảm họa này.
Thử lật lại báo cáo do The Guardian (Anh) đăng vào ngày 2/5/2014, có thể thấy đoạn đổ lỗi thảm họa Odessa cho Nga, và chính quyền Mỹ của Barack Obama cùng các đồng minh phương Tây đã lấy đó làm cơ sở để tăng cường các bao vây kinh tế lên Nga.
Tuy nhiên, như kết luận của ECHR, thì giới cầm quyền Odessa đã dung túng, để nhóm theo chủ nghĩa dân tộc cực đoan tấn công người biểu tình, dẫn tới bi kịch khi những người biểu tình bị dồn vào trong tòa nhà Công đoàn Thương mại và bị thiêu sống ở đó (vi phạm Điều 2), và sau đó chính quyền đã cố ý gây khó dễ, ngăn cản thân nhân của các nạn nhân tới thu xác và tài sản của nạn nhân (vi phạm Điều 8).
- Oliver Stone có bộ phim tài liệu nổi tiếng về Ukraine, mang tên “Ukraine on Fire” (2016) có đoạn về thảm họa Odessa này (quãng phút 1:17:00). Lúc đó có rất nhiều người tới xem trận thi đấu thể thao ở Odessa. Nhưng hóa ra họ không phải là người bình thường. Họ là các chiến binh được huấn luyện của nhóm mà không lâu trước đó vừa tiến hành bạo lực lật đổ chính quyền Viktor Yanykovych qua vụ Maidan Kiev. Bộ phim chỉ ra nhiều khuôn mặt trùng hợp của các sự kiện. Những người này bịt mặt, hô to “Slava Ukraini”, có vũ trang tự chế, và tấn công đoàn người biểu tình đòi ly khai. Những người biểu tình bị dồn vào tòa nhà mà không biết được đó là cái bẫy. Nhóm bạo động đã có các bom xăng chuẩn bị trước và ném vào tòa nhà. Và thảm họa đã xảy ra. Mặc dù cơ sở cứu hỏa ở cách đó không đầy 1 km, nhưng cứu hỏa chỉ tới sau khi thảm họa đã xong. Cảnh sát cũng không can thiệp một cách hữu hiệu. Oliver Stone thường được người Việt biết đến qua bộ phim “Trung đội” về chiến tranh Việt Nam. Ông cũng từng là lính bộ binh vào thời trẻ trong chiến tranh Việt Nam ấy. Phim “Trung đội” được liệt kê trong danh sách 100 phim hay nhất trong 100 qua của điện ảnh Mỹ, và là 1 trong 2 phim của đạo diễn Oliver Stone mà được giải Oscar.
- Oleksy Goncharenko, hiện là dân biểu Quốc hội Ukraine. Năm đó ông trở nên nổi tiếng một phần là nhờ tấm ảnh này, ông có mặt trước tòa nhà Công đoàn Thương mại đang cháy:
The European Court of Human Rights has found Ukraine guilty of the tragedy on May 2, 2014 in Odessa.
One of the perpetrators of the tragedy is Deputy @GoncharenkoUa, who works in @PACE_News.
Pay attention, he’s free! pic.twitter.com/1YUqEhDM0A
— Diana Panchenko 🇺🇦 (@Panchenko_X) March 13, 2025
- Dưới đây là một đoạn video về cảnh cháy tòa nhà Công đoàn Thương mại:
🇪🇺🇺🇦🇷🇺 The ECHR has ruled Ukraine guilty of failing to prevent the May 2, 2014 Odessa massacre, where dozens were murdered or burned alive in the Trade Unions Building by Ukrainian nationalists
Ukraine has been ordered to compensate the victims—a decade after the tragedy pic.twitter.com/o9YcngkMYf
— HOT SPOT (@HotSpotHotSpot) March 13, 2025
Nhật Tân
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Chiến tranh Nga - Ukraine Odessa Oleksy Goncharenko
