Thanh tra Chính phủ nêu sai sót của hai dự án Tràng An và Bái Đính

Phạm Toàn
•
Thứ Tư, 17/12/2025

Hai dự án lớn tại quần thể Tràng An và chùa Bái Đính đang gặp nhiều vướng mắc dù đã mang lại lợi ích cho phát triển du lịch Ninh Bình, theo kết luận mới công bố của Thanh tra Chính phủ.

Quốc hội thông qua chủ trương đầu tư sân bay Gia Bình hơn 196.300 tỷ đồng

Hai dự án lớn tại quần thể Tràng An và chùa Bái Đính đang gặp nhiều vướng mắc. (Ảnh: Guitar photographer/shutterstock)

Ngày 21/11, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Dương Quốc Huy ký thông báo kết luận thanh tra các dự án có khó khăn, vướng mắc tại tỉnh Ninh Bình.

Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu du lịch sinh thái Tràng An là dự án lớn với nhiều dự án thành phần. Dự án được triển khai từ năm 2004 trong lúc kinh tế xã hội tỉnh Ninh Bình còn khó khăn. Các hạng mục công trình hoàn thành đã đưa vào khai thác và sử dụng. Đến nay, các hạng mục này vẫn đang hoạt động.

Dự án góp phần tăng cường cơ sở hạ tầng, hỗ trợ Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO công nhận là di sản văn hóa và thiên nhiên thế giới. Dự án cũng giúp du lịch Ninh Bình trở thành ngành kinh tế quan trọng của tỉnh.

Tuy nhiên, quá trình thực hiện dự án tồn tại hạn chế và thiếu sót. Các vi phạm xảy ra trong việc lập và phê duyệt quy hoạch với sự chồng lấn, thiếu đồng bộ giữa các loại quy hoạch.

Quy hoạch chi tiết không phù hợp với quy hoạch tổng thể. Việc thực hiện quy hoạch phải điều chỉnh nhiều lần. Điều này ảnh hưởng đến tiến độ dự án và các dự án thành phần liên quan.

Dự án thuộc nhóm A nhưng không đưa ra HĐND thảo luận và quyết định. Dự án cũng không trình Bộ quản lý chuyên ngành tổ chức thẩm định thiết kế cơ sở điều chỉnh. Khi quyết định điều chỉnh dự án tăng vốn, UBND tỉnh Ninh Bình xác định toàn bộ nguồn vốn từ ngân sách Trung ương mà không có cơ sở. Việc này không đảm bảo cân đối đủ nguồn vốn để thực hiện dự án.

Những vấn đề trên dẫn đến dự án gặp nhiều khó khăn và vướng mắc về quy hoạch, nguồn vốn, giải phóng mặt bằng. Dự án không thể hoàn thành đúng thời hạn dù đã được gia hạn thực hiện.

Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính thuộc dự án Tràng An. Dự án góp phần tổ chức thành công Đại lễ Phật Đản Liên Hợp Quốc năm 2008 và chào mừng Đại lễ 1000 năm Thăng Long – Hà Nội năm 2010. Dự án tạo điều kiện liên kết Bái Đính – Tràng An – Hoa Lư thành cụm du lịch trọng điểm. Dự án mang lại hiệu quả nhất định cho địa phương.

Quá trình thực hiện dự án thành phần này cũng tồn tại nhiều hạn chế và thiếu sót. Quy hoạch dự án không đảm bảo tính kế thừa giữa quy hoạch chi tiết và quy hoạch tổng thể, không đúng nguyên tắc lập và điều chỉnh quy hoạch.

Việc thu hồi đất không phù hợp với quy hoạch và kế hoạch sử dụng đất được phê duyệt. Dự án không trình Bộ quản lý chuyên ngành thẩm định thiết kế cơ sở khi phê duyệt, cũng không thẩm định lại khi phê duyệt điều chỉnh.

Cơ quan thanh tra phát hiện dự án không đánh giá tác động môi trường. Việc bổ sung và điều chỉnh nội dung, quy mô đầu tư làm tăng diện tích sử dụng đất và tổng mức đầu tư nhưng không thẩm định lại thiết kế cơ sở và phê duyệt điều chỉnh dự án. Quyết định đầu tư dùng vốn ngân sách Trung ương mà không xác định rõ dự kiến phân bổ vốn phù hợp với nội dung dự án. Điều này dẫn đến thiếu vốn và kéo dài thời gian thực hiện.

Dự án vẫn gặp nhiều khó khăn và vướng mắc về quy hoạch, nguồn vốn, giải phóng mặt bằng. Dự án không thể hoàn thành đúng thời hạn dù đã được gia hạn nhiều lần.

Dự án xây dựng cơ sở hạ tầng khu du lịch sinh thái Tràng An do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư. Đến nay, một số gói thầu và hạng mục công trình đã hoàn thành và đưa vào sử dụng. Một số hạng mục khác đang thi công. Số vốn bố trí lũy kế từ đầu dự án đến nay trên 1.158 tỷ đồng. Dự án đã hết thời hạn thực hiện từ năm 2023. Dự án tồn tại khó khăn về nguồn vốn chưa đủ theo tổng mức đầu tư và giải phóng mặt bằng.

Vướng mắc tăng lên từ khi Quần thể danh thắng Tràng An được UNESCO công nhận di sản thế giới năm 2014. Một số hạng mục thi công dở dang, chờ rà soát và thống nhất số liệu để bố trí vốn mới. Một số hạng mục không còn phù hợp, cần rà soát, điều chỉnh hoặc cắt giảm.

Chủ đầu tư đang rà soát toàn bộ các hạng mục công trình của dự án. Chủ đầu tư phối hợp với các bên liên quan tổng hợp kinh phí, xây dựng phương án rà soát, cắt giảm quy mô, hạng mục và tổng mức đầu tư để báo cáo UBND tỉnh Ninh Bình và Ban Thường vụ Tỉnh ủy Ninh Bình.

Dự án thành phần xây dựng cơ sở hạ tầng khu núi chùa Bái Đính do Sở Du lịch tỉnh Ninh Bình làm chủ đầu tư, triển khai từ năm 2005. Đến nay, một số hạng mục công trình chính đã cơ bản hoàn thành và đưa vào khai thác sử dụng. Một số hạng mục khác đang thi công. Lũy kế vốn đã cấp cho dự án đến nay trên 1.838 tỷ đồng. Thời hạn thực hiện dự án đến hết năm 2025 nhưng không có khả năng hoàn thành đúng tiến độ do tồn tại khó khăn tương tự dự án Tràng An.

Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo UBND tỉnh Ninh Bình tổ chức kiểm điểm trách nhiệm của tập thể và cá nhân có liên quan qua các thời kỳ trong việc thực hiện chức trách nhiệm vụ được giao, tham mưu, đề xuất, quản lý dẫn đến hạn chế, thiếu sót và vi phạm như kết luận đã nêu. Trong quá trình thực hiện, nếu phát hiện có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự thì chuyển cơ quan điều tra để xử lý.