Ngày 1/11, Bộ Tài chính và Tổng cục Thuế Trung Quốc cùng ban hành thông báo về chính sách thuế vàng, nêu rõ rằng việc mua vàng thông qua các kênh ngoài sàn giao dịch sẽ chịu mức thuế tương đối cao, khiến chi phí mua vàng tăng lên, dẫn đến phản ứng dữ dội trên thị trường vốn. Tại các kênh bán hàng trực tuyến và ngoại tuyến, nhiều thương hiệu vàng đầu tư đã gỡ bỏ sản phẩm này hoặc tăng giá bán toàn diện.

vang thoi r shutterstock 2674585053
Ảnh minh họa. (Nguồn: TSViPhoto/Shutterstock)

Theo thông báo, đến cuối năm 2027, đối với các thành viên hoặc khách hàng mua vàng chuẩn thông qua Sở Giao dịch Vàng Thượng Hải hoặc Sở Giao dịch Hàng hóa Kỳ hạn Thượng Hải mà không thực hiện giao nhận vật lý, bên bán được miễn thuế giá trị gia tăng (VAT). Nếu có giao nhận vật lý, sẽ phân biệt giữa vàng đầu tư và không đầu tư để áp dụng thuế khác nhau.

Đối với vàng sử dụng vào mục đích phi đầu tư, sàn giao dịch sẽ miễn thuế giá trị gia tăng, nhưng phải xuất hóa đơn thông thường theo giá giao dịch thực tế cho người mua. Nếu người mua là đơn vị nộp thuế VAT thông thường, có thể tính khoản khấu trừ thuế đầu vào dựa trên hóa đơn và tỷ lệ khấu trừ 6%.

Trước khi chính sách được thực thi, các giao dịch vàng trên sàn luôn được miễn thuế giá trị gia tăng, nhưng khi mua tại tiệm vàng hoặc quầy ngân hàng, giá bán đã bao gồm thuế VAT mà bên bán phải nộp.

Sau khi chính sách mới được áp dụng, việc mua vàng qua các kênh ngoài sàn giao dịch sẽ bao gồm thuế VAT trong giá, dẫn đến gánh nặng thuế cao hơn. Cá nhân khi bán lại vàng vẫn phải nộp 20% thuế thu nhập cá nhân theo mục “thu nhập từ chuyển nhượng tài sản”.

Theo phân tích của “BossMind”, các chuyên gia của Citigroup ước tính việc điều chỉnh thuế bất ngờ này sẽ khiến tỷ lệ khấu trừ VAT trong khâu mua vàng của các doanh nghiệp trang sức giảm từ 13% xuống còn 6%, khiến chi phí mua vàng thực tế tăng khoảng 7%.

Nếu doanh nghiệp không thể chuyển hết chi phí này sang giá bán lẻ, lợi nhuận ròng tài khóa 2026 của các doanh nghiệp lớn như Lão Phố Hoàng Kim và Chow Tai Fook có thể giảm lần lượt 15% và 26%.

Morgan Stanley cho rằng thay đổi chính sách sẽ làm xáo trộn chuỗi cung ứng ngành vàng, buộc các nhà bán lẻ vừa và nhỏ phải thay đổi mô hình mua hàng, chuyển sang mua trực tiếp từ sàn giao dịch để giảm áp lực thuế.

Vào ngày chính sách được công bố, thị trường phản ứng dữ dội: Từ chiều 1/11, nhiều người tiêu dùng Trung Quốc bất ngờ khi giá vàng miếng tăng vọt. “Buổi sáng còn thấy vàng miếng hơn 900 tệ (khoảng 125 USD), giờ đều trên 1.000 tệ (khoảng 139 USD), thật quá chóng mặt…”

Một số cư dân mạng nói: “Chuyện gì thế này, vàng miếng lên 1.200 tệ/gram (khoảng 167 USD/gram) rồi, sau này còn bán nữa không?”

“Hơn 2h chiều còn 928 tệ/gram (khoảng 129 USD/gram), giờ thì gỡ hàng hết rồi?”

Theo báo Đô thị Nhanh, ông Trần, một nhà đầu tư vàng vật chất lâu năm ở Hàng Châu, cho biết giá vàng miếng thương hiệu phổ biến thường cao hơn giá sàn 10–20 tệ (khoảng 1,4 – 2,8 USD). Ví dụ, ngày 31/10, giá sàn khoảng 918 tệ (khoảng 128 USD), nhưng ngày 1/11 giá vàng miếng đã lên khoảng 928 tệ/gram (khoảng 129 USD/gram).

Tối 1/11, cửa hàng chính thức của Caibai Jewelry trên sàn thương mại điện tử cho thấy, vàng miếng tài sản thông thường đã bị gỡ bỏ (giá trước khi gỡ là khoảng 948 tệ/gram – 132 USD/gram). Hiện cửa hàng chỉ còn bán các loại vàng miếng trang sức 12 con giáp và vàng miếng sinh nhật, giá dao động từ 1.132 – 1.134 tệ/gram (khoảng 157,83 – 158,11 USD/gram ).

Tại cửa hàng Lingfeng Gold trên Tmall, các sản phẩm vàng miếng đầu tư nguyên chất cũng đồng loạt bị gỡ bỏ. Hiện chỉ còn các sản phẩm 1 gram như vàng 12 con giáp, hạt vàng “Tân hôn hạnh phúc”… với giá từ 1.020 – 1.047 tệ/gram (khoảng 142,21 – 145,98 USD/gram).

Theo quan sát từ nền tảng Tmall, vào ngày 1/11, gần như toàn bộ các thương hiệu vàng miếng và hạt vàng đầu tư có giá dưới 1.000 tệ/gram (khoảng 139,43 USD/gram) đã biến mất.

Trái với sự biến động ở các tiệm vàng và sàn thương mại điện tử, giá vàng đầu tư tại các kênh ngân hàng vẫn khá ổn định. Tuy nhiên, một số cư dân mạng cũng cho biết ngân hàng địa phương của họ đã báo “hết hàng vàng miếng”.

ĐCSTQ bãi bỏ ưu đãi hoàn thuế vàng: Giá vàng thế giới giảm dưới 4.000 USD/ounce

Ngày 1/11, Bộ Tài chính Trung Quốc ban hành quy định mới, hủy bỏ chính sách hoàn thuế giá trị gia tăng (VAT) lâu nay dành cho một số nhà bán lẻ vàng. Đến sáng ngày 3/11, giờ Bắc Kinh), giá vàng đã giảm xuống dưới 4.000 USD/ounce. Giới phân tích cho rằng thay đổi chính sách này có thể kìm hãm nhu cầu vàng trong dân chúng Trung Quốc.

Tính đến 10:31 sáng giờ Bắc Kinh, giá vàng giao ngay giảm 0,1%, còn 3.997,40 USD/ounce, sau khi đã giảm 2,7% trong tuần trước. Chỉ số đô la giao ngay của Bloomberg hầu như không đổi.

Ông Adrian Ash, giám đốc nghiên cứu của BullionVault – tổ chức dịch vụ đầu tư vàng, bạc, bạch kim và palladium trực tuyến lớn nhất thế giới – cho biết mặc dù nhu cầu vàng của Trung Quốc không đóng vai trò lớn trong đợt tăng giá lịch sử năm nay, nhưng với tư cách là một nước tiêu thụ vàng lớn, thay đổi chính sách thuế của Đảng cộng sản Trung Quốc (ĐCSTQ) chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến tâm lý thị trường toàn cầu. Đối với những nhà giao dịch đang chờ đợi đợt điều chỉnh mạnh hơn sau khi giá tăng vọt hồi tháng trước, tin tức này có thể khiến họ hài lòng.

Do nhu cầu mua vàng trong nước tăng vọt, giá vàng từng đạt mức cao kỷ lục trong tháng Mười, nhưng giảm mạnh trong 2 tuần cuối tháng. Dù đã điều chỉnh, giá vàng vẫn tăng hơn 50% từ đầu năm đến nay, được thúc đẩy bởi các yếu tố cơ bản như chính sách của ngân hàng trung ương và nhu cầu trú ẩn an toàn – những yếu tố được dự đoán vẫn sẽ duy trì.

Trong nhiều năm, chính sách miễn thuế VAT của Bắc Kinh đã giúp giữ giá vàng trong nước ở mức cạnh tranh, cho phép các nhà bán lẻ giảm bớt gánh nặng thuế khi bán vàng mua từ Sở Giao dịch Vàng Thượng Hải. Sau khi chính sách này bị bãi bỏ, các nhà bán lẻ có thể đối mặt với lợi nhuận bị thu hẹp, buộc phải tự gánh phần chi phí tăng thêm hoặc chuyển phần này sang người tiêu dùng.

Theo báo cáo của nhóm phân tích Citigroup do Tiffany Feng đứng đầu, thay đổi về thuế “nhiều khả năng sẽ khiến toàn ngành phải tăng giá bán để bù đắp áp lực chi phí.”

Mặt khác, người tiêu dùng Trung Quốc từ lâu vẫn có hứng thú với vàng – vừa như tài sản trú ẩn an toàn, vừa là hình thức đầu tư mang giá trị văn hóa.

Việc ĐCSTQ áp thêm thuế VAT đối với vàng có thể tạm thời làm giảm nhu cầu trong nước, đặc biệt là với nhóm khách hàng nhạy cảm với giá. Tuy nhiên, về lâu dài, sức hấp dẫn của vàng như một phương tiện lưu giữ giá trị dự kiến vẫn sẽ duy trì mạnh mẽ.

Bình Minh (t/h)