Vào thứ Ba (28/10), Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu quyết định hủy bỏ thuế quan của Tổng thống Trump áp lên Brazil. Tuy nhiên, do Hạ viện sẽ không xem xét nghị quyết này, đồng thời Tổng thống Trump sẽ không ký quyết định này nên cuộc bỏ phiếu lần này chỉ mang tính tượng trưng.

r shutterstock 2599930969
Toà nhà Quốc hội Mỹ. (Nguồn: Volodymyr TVERDOKHLIB / Shutterstock)

Đây là lần thứ ba các nghị sĩ Dân chủ tại Thượng viện bỏ phiếu về nghị quyết “chấm dứt chính sách thuế quan của Trump”.

Thượng nghị sĩ Tim Kaine (Đảng Dân chủ) đã đề xuất nghị quyết này nhằm chấm dứt tuyên bố áp thuế dựa trên tình trạng khẩn cấp quốc gia của Tổng thống, kết thúc thuế quan đối với Brazil.

Ông Kaine cho rằng việc Tổng thống Trump áp dụng Đạo luật Quyền lực Kinh tế Khẩn cấp Quốc tế (International Emergency Economic Powers Act – IEEPA) để áp thuế đối với Brazil là không thích hợp. Ông cho rằng cái gọi là “tình trạng khẩn cấp” chỉ là việc Brazil truy tố cựu Tổng thống Jair Bolsonaro, và ông nghi ngờ đây có thể xem là tình trạng khẩn cấp thực sự hay không, đồng thời chỉ ra Mỹ đang xuất siêu sang Brazil.

Tuy nhiên, sắc lệnh của ông Trump chỉ ra rằng Chính phủ Brazil gần đây đã dùng biện pháp chuyên quyền buộc các doanh nghiệp Mỹ kiểm duyệt phát ngôn chính trị, chặn người dùng hoặc giao nộp dữ liệu nhạy cảm của người dùng Mỹ, nếu không sẽ bị phạt tiền, truy tố hình sự hoặc bị loại khỏi thị trường. Việc này không chỉ ảnh hưởng đến hoạt động kinh doanh của các công ty Mỹ tại Brazil mà còn làm tổn hại đến các chính sách thúc đẩy bầu cử tự do và quyền con người cơ bản của Mỹ. Do đó phía Mỹ quyết định áp thuế với Brazil.

Kết quả bỏ phiếu của Thượng viện hôm thứ Ba ghi nhận 52 phiếu thuận và 48 phiếu chống. Tất cả nghị sĩ Dân chủ đều ủng hộ, ngoài ra còn có 5 nghị sĩ Cộng hòa bỏ phiếu thuận.

Năm nghị sĩ Cộng hòa này lần lượt là ông Mitch McConnell và ông Rand Paul (Kentucky), bà Susan Collins (Maine), ông Thom Tillis (Bắc Carolina) và bà Lisa Murkowski (Alaska).

Ông McConnell trước khi bỏ phiếu đã ra tuyên bố rằng thuế quan sẽ tăng chi phí sản xuất và mua sắm ở Mỹ, và những tổn thất kinh tế do chiến tranh thương mại gây ra không phải là trường hợp đặc biệt thỉnh thoảng mới xảy ra mà là hiện tượng thường xuyên.

Ông Kaine cho biết Thượng viện sẽ còn bỏ phiếu bắt buộc về việc “hủy bỏ thuế toàn cầu của Trump” và việc áp thuế lên Canada trong tuần này.

Thượng viện từng bỏ phiếu vào tháng Tư thông qua nghị quyết hủy bỏ mức thuế 25% mà ông Trump áp lên Canada, nhận được sự ủng hộ của các nghị sĩ Murkowski, Collins, Paul và McConnell.

Một đề xuất chấm dứt mức thuế 10% với tất cả sản phẩm của ông Trump không được thông qua do ông McConnell không tham gia bỏ phiếu.

Những nghị quyết này dự kiến sẽ không được Hạ viện thông qua. Các nghị sĩ Cộng hòa tại Hạ viện đã sửa đổi quy tắc thủ tục, ngăn cản nghị sĩ buộc phải biểu quyết về thuế quan của Tổng thống.

Bối cảnh tranh chấp thuế quan Brazil: Vụ án Bolsonaro trở thành tâm điểm

Các quan chức Brazil cho biết trong 15 năm qua Mỹ duy trì thặng dư thương mại khoảng 410 tỷ USD với Brazil, nhưng sắc lệnh hành pháp của ông Trump hồi tháng Bảy cáo buộc Brazil “đe dọa an ninh quốc gia, chính sách đối ngoại và lợi ích kinh tế của Mỹ”, đồng thời “đàn áp chính trị” đối với cựu Tổng thống Bolsonaro.

Ông Bolsonaro bị cáo buộc tham gia tổ chức tội phạm vũ trang, âm mưu dùng bạo lực lật đổ chế độ dân chủ và tổ chức đảo chính, ông bị kết án 27 năm tù. Ông Bolsonaro phủ nhận mọi cáo buộc và đã đệ đơn kháng cáo lên Tòa án tối cao Brazil.

Bên cạnh việc tăng thuế lên tới 50% đối với hầu hết các mặt hàng nhập khẩu từ Brazil vào tháng Bảy, ông Trump còn áp đặt các biện pháp trừng phạt lên thẩm phán Tòa án tối cao Brazil phụ trách vụ án ông Bolsonaro.

Vị thẩm phán này từng ban hành lệnh khám xét và hạn chế đối với ông Bolsonaro, cáo buộc ông tìm cách nhờ ông Trump can thiệp vào quá trình xét xử, để ngăn tổng thống đương nhiệm Lula (Luiz Inacio Lula da Silva) nhậm chức vào năm 2023.

Tuần trước, ông Trump từng tuyên bố rằng ông có thể cân nhắc giảm thuế với Brazil “trong điều kiện phù hợp”.

Trí Đạt (t/h)