TT Zelensky: Thông tin về cái chết của ông Prigozhin ‘giúp ích cho chúng tôi’
- Vy An
- •
Tổng thống Ukraine Zelensky phủ nhận mọi liên quan đến vụ tai nạn máy bay hôm 23/9 được cho là đã khiến Thủ lĩnh Tập đoàn lính đánh thuê Wagner Yevgeny Prigozhin tử vong. Ông Zelensky nói với các phóng viên rằng “mọi người đều nhận ra” thủ phạm thực sự là ai.
(Thủ lĩnh Wagner Prigozhin /Ảnh: Getty Images)
Ngày 23/8, ông Prigozhin và một số thành viên cấp cao khác của Wagner đã xuất hiện trong danh sách hành khách của phi cơ Embrarer bị rơi ở Tver Oblast, phía bắc Moscow. Chính quyền Nga xác nhận rằng tên của ông Prigozhin có trong danh sách và xác nhận tất cả 10 người trên máy bay đều đã chết. Tuy nhiên, họ chưa chính thức tuyên bố ông Prigozhin tử vong vào thời điểm báo chí đưa tin.
Vào tối hôm 24/8 (theo giờ địa phương), nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin đã xuất hiện để xác nhận cái chết của ông Prigozhin, gọi Thủ lĩnh Wagner là “người có số phận phức tạp”, người “đã phạm sai lầm nghiêm trọng” nhưng đã “đóng góp đáng kể” vào việc Nga xâm lược Ukraine.
Tập đoàn bán quân sự Wagner của ông Prigozhin được cho là đang hoạt động ở Đông Âu, Trung Đông và Châu Phi, chủ yếu tại Cộng hòa Trung Phi, Syria và Belarus. Tập đoàn này đã chỉ huy lực lượng chiến đấu chống lại quân đội Ukraine ở phía đông nước này và nhận công trong cuộc bao vây thị trấn Bakhmut vào đầu năm. Trước khi làm việc tại Wagner, ông Prigozhin được cho là đã trở thành bạn tốt của Tổng thống Putin thông qua công việc đầu bếp.
Tuy nhiên, vào ngày 23/6, chỉ 2 tháng tính đến ngày xảy ra vụ tai nạn máy bay, ông Prigozhin đã đưa ra một tuyên bố cáo buộc Bộ Quốc phòng Nga và Bộ trưởng Sergei Shoigu đích thân ném bom các vị trí của Wagner ở Ukraine. Ông Prigozhin đã phát động một “cuộc tuần hành vì công lý” về phía Moscow, dẫn hàng nghìn lính đánh thuê ra khỏi Ukraine và chiếm thành phố biên giới Rostov-on-Don của Nga.
Chính phủ Nga buộc tội ông Prigozhin tổ chức một “cuộc nổi dậy vũ trang” nhưng sau đó đã xóa bỏ cáo buộc này, ngày hôm sau, ông Prigozhin đột ngột rút khỏi Nga. Nhà độc tài cộng sản Belarus Alexander Lukashenko thông báo rằng mình đã làm trung gian cho thỏa thuận chấm dứt cuộc binh biến và ông Prigozhin phải lưu vong ở Belarus.
Điện Kremlin tuyên bố rằng ông Putin đã đề nghị cho ông Prigozhin một công việc sau cuộc binh biến. Lần cuối cùng ông Prigozhin xuất hiện công khai là trong một video được đăng tải trên mạng xã hội vào thứ Hai (21/9) có vẻ như từ một vùng sa mạc rộng lớn ở Châu Phi, trong đó ông đã thông báo về một đợt tuyển dụng Wagner mới.
Ông Zelensky nhận xét về vụ tai nạn máy bay trong cuộc họp báo ở Kyiv cùng với Tổng thống Bồ Đào Nha Marcelo Rebelo: “Khi Ukraine lên tiếng và kêu gọi các nước trên thế giới về vấn đề máy bay, chúng tôi không có ý như vậy, chúng tôi có ý hoàn toàn khác và muốn tìm kiếm sự hỗ trợ”, ông nói tiếp: “Mặc dù có lẽ nó (việc ông Prigozhin nằm trong danh sách hành khách của phi cơ Embrarer bị rơi) cũng sẽ giúp ích cho chúng tôi theo một nghĩa nào đó. Đầu tiên, chúng tôi không liên quan gì đến tình huống này, đó là điều chắc chắn. Tôi nghĩ mọi người đều nhận ra là ai làm.”
Ông Zelensky không nêu đích danh chế độ của ông Putin là thủ phạm nhưng dường như ám chỉ rằng Điện Kremlin đã ra lệnh giết ông Prigozhin. Mặc dù Tập đoàn Wagner chưa có tuyên bố chính thức nào về vụ tai nạn máy bay vào thời điểm báo chí đưa tin, tuy nhiên các tài khoản Telegram có liên quan đến Wagner đã cáo buộc chính phủ Nga bắn hạ chiếc phi cơ Embrarer.
Một tài khoản Telegram đã đăng: “Việc ám sát ông Prigozhin sẽ gây ra hậu quả thảm khốc. Những người đưa ra lệnh này hoàn toàn không hiểu tinh thần và nhuệ khí của quân đội.”
Trước cuộc binh biến vào tháng Sáu, ông Prigozhin đã dành phần lớn thời gian trong năm qua ở Ukraine để chiến đấu với lực lượng của ông Zelensky và tàn phá các khu vực dân sự. Lính đánh thuê của Wagner từ lâu đã nổi tiếng về sự tàn bạo trên những chiến trường mà họ hoạt động.
Vào tháng Năm, ông Prigozhin tuyên bố rằng lực lượng của mình đã “hoàn toàn chiếm được” thành phố Bakhmut, kết thúc trận chiến kéo dài hơn nửa năm. Tổng thống Zelensky ban đầu phủ nhận việc mất Bakhmut nhưng khẳng định thành phố đã bị phá hủy về mặt chức năng.
Ông Prigozhin khoe về những thành công được cho là của mình trong khi lên án quân đội Nga. Cuối tháng Năm, ông Prigozhin đưa ra một tuyên bố rằng người dân Nga sẽ sớm mệt mỏi vì mất đi những người thân yêu trong chiến tranh và có thể quay lưng lại với ông Putin.
Ông Prigozhin cảnh báo: “Chúng ta đang trong tình trạng có thể mất nước Nga. Đầu tiên những người lính sẽ đứng lên, và sau đó – những người thân yêu của họ sẽ đứng lên. … Đã có hàng chục nghìn người trong số họ – thân nhân của những người thiệt mạng. Và có lẽ sẽ có hàng trăm nghìn [người] – chúng ta không thể tránh khỏi điều đó.”
Ông Prigozhin nhiều lần lên án cách Bộ Quốc phòng xử lý cuộc chiến tại Ukraine. Sau khi rút lui khỏi ngoại ô Moscow, ông cho rằng việc Wagner dễ dàng xâm nhập vào Rostov-on-Don là “một bài học bậc thầy về việc ngày 24/2/2022 phải trông như thế nào”, ám chỉ ngày đầu tiên của “chiến dịch đặc biệt” nhằm lật đổ ông Zelensky của Nga. Ông Prigozhin than thở rằng cuộc binh biến ở Wagner đã bộc lộ “những vấn đề an ninh nghiêm trọng trên khắp đất nước”.
Ông Putin dường như đã ca ngợi ông Prigozhin vào hôm thứ Năm (24/8), đồng thời đưa ra rất ít bình luận về chiếc máy bay bị bắn rơi nhưng ca ngợi ông Prigozhin và các nhà lãnh đạo khác của Wagner, những người được cho là đã chết trên chuyến bay, vì “đóng góp đáng kể” cho cuộc chiến ở Ukraine.
Xem thêm
Từ khóa Chiến tranh Nga - Ukraine Yevgeny Prigozhin
