ĐB Nguyễn Thiện Nhân: Lương tối thiểu 12 triệu mới có thể nuôi được con
- Minh Long
- •
Tại phiên thảo luận dự thảo Luật Dân số, đại biểu Nguyễn Thiện Nhân đề xuất mức lương tối thiểu cần khoảng 12 triệu đồng/tháng để mỗi lao động nuôi được bản thân và một con, coi đây là đòn bẩy kinh tế quan trọng để duy trì mức sinh thay thế.
Ngày 23/10, tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, các đại biểu thảo luận dự thảo Luật Dân số, tập trung vào giải pháp duy trì mức sinh thay thế trước tình trạng mức sinh giảm dưới mức thay thế trong 3-4 năm qua.
Ông Nguyễn Thiện Nhân, đại biểu TP.HCM, nhấn mạnh công tác dân số là trách nhiệm toàn xã hội, từ Chính phủ, bộ ngành, doanh nghiệp đến gia đình và cá nhân.
Ông đề xuất đổi Điều 3 dự thảo thành “Quan điểm chỉ đạo công tác dân số”, với 5 quan điểm chính: vị trí đặc biệt quan trọng cho phát triển bền vững và hạnh phúc người dân; trách nhiệm toàn xã hội; mức lương tối thiểu đủ nuôi bản thân và một con là điều kiện quan trọng nhất; giải pháp đồng bộ về giáo dục, kinh tế, y tế, nhà ở, bình đẳng giới; lồng ghép dân số vào chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế – xã hội của từng ngành, địa phương và cả nước.
Ông Nhân dẫn chứng dự báo quốc tế: đến năm 2100, lực lượng lao động Việt Nam giảm khoảng 30% so với đỉnh năm 2035, dân số giảm 16,6%, có nguy cơ như Nhật Bản, Hàn Quốc nếu không có giải pháp đột phá trong 5 năm tới.
Ông cho rằng “chân lý giản dị” là mỗi lao động cần lương tối thiểu đủ nuôi bản thân và một con, hai lao động nuôi hai con. Ở châu Âu, 30% hộ hai người đi làm nhưng thu nhập không đủ nuôi hai con dẫn đến mức sinh thấp.
Ông dẫn chứng một doanh nghiệp Đài Loan tại TP.HCM với hơn 90% lao động sinh đủ hai con nhờ lương tối thiểu khoảng 12 triệu đồng/tháng.
Hiện mức lương tối thiểu vùng TP.HCM là 4,96 triệu đồng/tháng chỉ đủ nuôi bản thân.
Ông đề xuất chương riêng về duy trì mức sinh thay thế, Nhà nước công bố hằng năm mức lương đủ sống và nuôi một con, với lộ trình điều chỉnh; người sử dụng lao động đảm bảo mức lương này tại đơn vị, tạo môi trường làm việc không hà khắc, cho thời gian chăm sóc gia đình.
Ông cũng đề xuất giáo dục trách nhiệm công dân và lòng yêu nước gắn với sinh con (“sinh con không chỉ chuyện cá nhân mà trách nhiệm với tương lai dân tộc, nếu không sinh con thì đất nước sẽ tiêu vong”); giáo dục bình đẳng giới (nam giới Việt Nam làm 30-40% việc nhà, tốt hơn Hàn Quốc 85-90% nhưng chưa công bằng); phát triển nhà trẻ công lập từ 6 tháng tuổi (tự hào phổ cập mầm non ASEAN từ 5 tuổi nay mở rộng 3 tuổi, cần lộ trình đến 6 tháng); thời gian làm việc hợp lý (“không để kết hôn, sinh con thành cản trở nghề nghiệp, đi làm đến 8-9 giờ tối thì không sinh con được”); xây dựng nhà ở xã hội, môi trường thân thiện với gia đình và trẻ em; quy định nghĩa vụ người sử dụng lao động trong truyền thông dân số.
Bà Phạm Khánh Phong Lan, đại biểu TP.HCM, cho rằng kinh tế quyết định mức sinh, đề xuất hỗ trợ tài chính cho gia đình đông con (từ con thứ 3), lấy kinh nghiệm Pháp về ưu đãi thuế, trợ cấp cho gia đình từ ba con trở lên.
Bà lưu ý tăng mức sinh phải đi đôi chất lượng, tránh “đẻ ào ào” gây sức ép; giáo dục sức khỏe sinh sản để giảm nạo phá thai; cân nhắc kéo dài nghỉ thai sản vì gây áp lực doanh nghiệp và rào cản tuyển dụng phụ nữ.
Bà Trần Thị Nhị Hà, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, nhấn mạnh chính sách dân số là trọng tâm chiến lược quốc gia để tận dụng nhân lực trẻ trước giai đoạn dân số già. Bà đánh giá tăng nghỉ thai sản hiện tại “quá khiêm tốn”, đề xuất tại khu vực mức sinh thấp: phụ nữ thêm 2 tháng (1 tháng linh hoạt trong năm sau sinh), nam giới thêm 10 ngày (5 ngày linh hoạt trong năm đầu); giải quyết gốc rễ chi phí nuôi con và áp lực công việc.
Bà Hà nhận định tiết lộ giới tính thai nhi là “hành vi nguy hiểm”, vi phạm đạo đức y khoa và gây mất cân bằng giới tính khi sinh, đề xuất thay đình chỉ hành nghề bằng thu hồi chứng chỉ y tế, không cấp lại ít nhất 5 năm để răn đe.
Xem thêm
Từ khóa lương tối thiểu Nguyễn Thiện Nhân mức sinh
