Dự án trụ sở Bộ Ngoại giao có dấu hiệu vi phạm hình sự, thiệt hại hơn 127 tỷ

Phạm Toàn
•
Thứ Bảy, 01/11/2025

Dự án trụ sở Bộ Ngoại giao vượt vốn 904 tỷ, chỉ định thầu 20 gói, thiệt hại tạm tính 127,5 tỷ. Bộ Ngoại giao đề xuất dừng, chuyển cho PVN và xây trụ sở mới.

du an tru so bo ngoai giao co dau hieu vi pham hinh su thiet hai hon 127 ty — Toàn cảnh dự án Trụ sở Bộ Ngoại giao. (Ảnh: baochinhphu.vn)

Ngày 30/10, Thanh tra Chính phủ công bố Kết luận thanh tra số 395/2025 về dự án xây dựng trụ sở làm việc mới của Bộ Ngoại giao tại đường Lê Quang Đạo, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội.

Đây là công trình cấp đặc biệt, nhóm A, khởi công từ tháng 8/2009 trên khu đất rộng 8 ha, ban đầu được phê duyệt tổng mức đầu tư 3.484 tỷ đồng, sau nhiều lần điều chỉnh tăng lên gần 7.000 tỷ đồng (thực chi hơn 4.388 tỷ đồng).

Dự án với kỳ vọng trở thành trung tâm tổ chức nghi lễ quốc gia, hội nghị quốc tế, họp báo, tiếp khách và nơi làm việc của lãnh đạo Bộ cùng các cục, vụ, viện trực thuộc.

Thế nhưng, sau hơn một thập kỷ thi công ngắt quãng, dự án vẫn dang dở, chỉ đưa một phần nhỏ vào sử dụng, phần lớn bỏ hoang, cỏ dại mọc um tùm, gây lãng phí nghiêm trọng hơn 4.000 tỷ đồng vốn ngân sách đã giải ngân.

Thanh tra Chính phủ đã làm rõ hàng loạt sai phạm cố ý, kéo dài ngay từ giai đoạn chuẩn bị lập dự án, từ việc hội đồng thi tuyển phương án kiến trúc tự ý hạ điểm chuẩn từ 70 xuống 60 để loại bỏ đơn vị Đức đạt 78,2 điểm và đưa công ty Hàn Quốc chỉ đạt 68,3 điểm vào vòng trong, đến việc chỉ định thầu và ký hợp đồng 20 gói thầu vượt 904 tỷ đồng so với tổng mức đầu tư được phê duyệt, vi phạm nguyên tắc quản lý chi phí, điều cấm trong đấu thầu và trái chỉ đạo của Thủ tướng.

Các hành vi này dẫn đến trình, thẩm tra, phê duyệt dự toán trùng lặp chi phí tư vấn giai đoạn 1 (thiệt hại 42,9 tỷ đồng), ký hợp đồng thuê tư vấn nước ngoài sai quy định (thiệt hại 79,2 tỷ đồng), thanh toán chi phí giám sát tác giả vượt hợp đồng trọn gói (5,4 tỷ đồng), và đặc biệt, lập dự toán thiết bị cao gấp 2 đến 13 lần giá nhập khẩu sau thuế, gây chênh lệch hơn 108 tỷ đồng trong tổng giá trị thiết bị 766,6 tỷ đồng.

Tổng nguy cơ thiệt hại ngân sách từ 5 vụ việc được chuyển hồ sơ là 127,5 tỷ đồng.

Do đó, Thanh tra Chính phủ đã chuyển toàn bộ thông tin, tài liệu có dấu hiệu vi phạm các điều 219, 222 và 224 Bộ luật Hình sự 2015 đến Bộ Công an để điều tra xử lý, đồng thời gửi kết luận đến Ủy ban Kiểm tra Trung ương để xem xét trách nhiệm cán bộ theo thẩm quyền.

Thanh tra xác định trách nhiệm chính thuộc về các Bộ trưởng, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao phụ trách dự án qua các thời kỳ, cùng Ban Quản lý dự án, Cục Quản trị – Tài vụ và các tổ chức, cá nhân liên quan, với nhận định vi phạm “có tính chất mức độ lớn, gây hậu quả hoặc nguy cơ hậu quả đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến hoạt động của cơ quan nhà nước và uy tín của Bộ Ngoại giao”.

Trước đó, Bộ Ngoại giao đã có Báo cáo 4859/BC-BNG đề xuất dừng chủ trương đầu tư, xử lý vật tư tồn kho, thanh lý hợp đồng, quyết toán vốn đầu tư công (kể cả phần dở dang), xác định giá trị tài sản công để điều chuyển toàn bộ dự án cho Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) quản lý, đồng thời khởi động lại tổ công tác của Thủ tướng để rà soát việc điều chuyển và nghiên cứu xây dựng trụ sở mới tại địa điểm khác phù hợp hơn.

Tuy nhiên, Thanh tra Chính phủ cảnh báo rằng trong tổng mức đầu tư điều chỉnh, có gần 1.585 tỷ đồng phát sinh do “tính chất đặc thù” của các hạng mục như sân đỗ trực thăng, hầm thoát hiểm, trung tâm lưu trữ nhưng chưa có tài liệu chứng minh, đồng thời dự án còn nhiều vướng mắc cần Kiểm toán Nhà nước kiểm toán toàn diện dự toán, tổng mức đầu tư để làm căn cứ quyết toán và tiếp tục thực hiện, đảm bảo không thất thoát, lãng phí thêm ngân sách nhà nước.

Dự án từng được Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực đưa vào diện theo dõi, giám sát từ tháng 3/2025.