Sau vụ cho nổ khu KK ở Myanmar, chiến dịch “truy quét ” bị cho là màn kịch

Vương Quân
•
Thứ Năm, 06/11/2025

Gần đây, khu KK khét tiếng ở Myanmar bị tấn công bất ngờ, khiến hơn 1.500 công nhân lừa đảo bỏ chạy sang Thái Lan, nhiều người khác lại chuyển sang các khu lừa đảo khác để tìm việc. Được biết, trong khu này có tới 20.000 nhân viên, phần lớn là người Trung Quốc. Các chuyên gia cho rằng, động thái của quân đội Myanmar chỉ là “màn kịch để xoa dịu áp lực của Trung Quốc”, thực tế nhiều kẻ lừa đảo đã được các băng nhóm khác tuyển dụng lại, thậm chí tổ chức vũ trang địa phương còn bán lại những người bỏ trốn với giá lên tới 70.000 USD mỗi người.

KK park 2 — Khói bốc lên từ khu vực KK Park ở Myawaddy, Myanmar, sau những vụ nổ trong một chiến dịch quân sự nhắm vào các trung tâm lừa đảo được cho là gần biên giới Thái Lan, trong bối cảnh căng thẳng khu vực đang diễn ra. (Nguồn: Naphatpixs/ Shutterstock)

KK bị tấn công – công nhân Trung Quốc: “Quét dọn kiểu diễn kịch”

Theo AFP, những năm gần đây các khu lừa đảo ở Đông Nam Á mọc lên như nấm, dùng chiêu trò lừa tình và đầu tư tiền điện tử để chiếm đoạt hàng tỷ đô la mỗi năm trên toàn cầu. Nhiều công nhân bị kẻ buôn bán người ép buộc tham gia lừa đảo, nhưng cũng có người tự nguyện vì lương cao. Báo cáo của Liên Hợp Quốc cho biết, riêng khu vực Đông Á và Đông Nam Á trong năm 2023 đã thiệt hại tới 37 tỷ USD vì bị lừa đảo.

Bài báo cho biết quân đội Myanmar cuối tháng 10 đã tấn công khu KK, bắt giữ khoảng 2.000 tội phạm lừa đảo, tuyên bố kiểm soát 200 tòa nhà. Tuy nhiên, một số chuyên gia đánh giá đây chỉ là chiến dịch “làm màu”, chủ yếu để xoa dịu áp lực từ Trung Quốc, chứ không phải thực sự triệt phá. Trước đó, quân đội Myanmar từng bị nghi ngờ dung túng cho khu lừa đảo để kiếm lời, tài trợ các tổ chức dân quân; phía Trung Quốc cũng gây áp lực vì công dân nước này liên tục bị lừa đảo, yêu cầu siết chặt kiểm soát.

Sau chiến dịch, nhà chức trách Thái Lan cho biết tổng cộng khoảng 1.500 người thuộc 28 quốc tịch đã vượt biên sang Thái Lan, gồm 500 người Ấn Độ và 200 người Philippines. Một người tị nạn Philippines kể rằng anh và đồng đội đã nhân lúc quân đội Myanmar tiến vào khu thì nhanh chóng chạy thoát và sau đó vượt sông sang Thái Lan.

Dù một số người thoát được, nhưng vẫn còn nhiều người mắc kẹt, thậm chí bị nhóm vũ trang “bán lại” sang các khu lừa đảo khác, mỗi người có giá giao dịch tới 70.000 USD. Một công nhân lừa đảo Trung Quốc tiết lộ, sau đợt tấn công vẫn nghe nhiều tiếng nổ hàng ngày, tuy nhiên cho rằng đó chỉ là “biểu diễn”, thực chất nỗ lực triệt phá rất hạn chế.

Chuyên gia nhận định, trong khu KK ban đầu có khoảng 20.000 người, phần lớn là người Trung Quốc, số trốn thoát chỉ chiếm 10%. Chuyên gia nghiên cứu tội phạm xuyên quốc gia Jason Tower cho rằng phần lớn tội phạm lừa đảo đều đã được các băng nhóm khác tuyển lại, với họ việc này chỉ đơn giản là đổi địa điểm làm việc. Các tổ chức nhân quyền kêu gọi muốn diệt tận gốc mạng lưới lừa đảo này thì phải truy bắt, truy tố và tịch thu tài sản của các ông trùm Trung Quốc đứng sau – đó mới là “quét dọn” thật sự.

KK “vỡ trận” – quân đội tấn công dữ dội, hàng ngàn người “nhảy sông trốn chạy”

Theo Thai PBS và nhiều báo quốc tế khác, chiến dịch truy quét tại Myanmar trở nên khốc liệt từ chiều 24/10. Quân đội Myanmar dùng bom tấn công các tòa nhà tại KK ở Myawaddy ít nhất 4 lần, nhân chứng mô tả tiếng nổ “long trời lở đất”, ánh lửa rực sáng cả đêm, thậm chí mảnh vỡ từ các tòa nhà còn bắn sang tận huyện Mae Sot của Thái Lan, nằm bên kia bờ sông.

Dưới cơn tấn công dữ dội, “đế chế tội phạm” này nhanh chóng sụp đổ, hàng ngàn người hoảng loạn chạy về phía biên giới. Vì KK nằm sát sông Moei — bờ bên kia là Thái Lan — nên số đông bất chấp nước chảy xiết nhảy xuống sông để vượt biên, đã có xác nhận ít nhất 3 người chết đuối, thi thể dạt vào bờ.

Nhà chức trách Thái Lan xác nhận đến ngày 27/10, đã có hơn 1.500-2.000 người vượt sông vào Thái Lan. Quân đội và Phòng di trú Thái Lan đã lập trại tạm cư, tiến hành kiểm tra danh tính người tị nạn. Khảo sát cho thấy có đủ mọi quốc tịch: Trung Quốc, Ấn Độ, Nepal…, nhiều người có tiền án. Cuộc truy quét đột ngột này một lần nữa vạch trần đường dây tội phạm phức tạp phía sau KK.

Khu lừa đảo Bắc Myanmar và quan hệ với Trung Quốc

Mỗi năm có tới 70.000 người Hoa được đưa (bán) từ Thái Lan sang KK ở Myanmar, Myawaddy chỉ cách Thái một con sông.

Theo ông Jason Tower — Giám đốc chương trình Myanmar của Viện Hòa bình Mỹ (USIP) — tiết lộ với báo quốc tế, ở Myawaddy và dọc biên giới Thái – Myanmar có chừng 20 “khu công nghiệp tội phạm” lớn, đa số được rót vốn từ các băng nhóm Trung Quốc. Ban đầu, các khu này tập trung ở khu vực giáp Vân Nam, sau năm 2016 mới mở rộng về phía biên giới Thái Lan. Sáng kiến “Một vành đai, một con đường” của Trung Quốc vô tình trở thành kênh cho các tổ chức tội phạm.

Cuối 2017, Bắc Kinh lần đầu công bố “hành lang kinh tế Trung Quốc – Myanmar” và ký hàng loạt biên bản hợp tác hạ tầng với chính quyền Aung San Suu Kyi, trị giá hàng chục tỷ USD. Từ đó, hàng loạt nhóm tự xưng là đại diện doanh nghiệp Hoa kiều hoặc công ty Trung Quốc bắt đầu xây casino, khách sạn ở Myawaddy.

Ví dụ, dự án “Thành phố thông minh Á-Thái” của Myanmar từng được báo chí chính thức của Trung Quốc quảng bá rộng rãi. Đến 2019, các “doanh nhân” này cung cấp sòng bạc cho người Trung Quốc ra nước ngoài chơi, đồng thời bắt cóc người Trung Quốc bán vào các khu lừa đảo, cưỡng bức lao động để lừa đảo cư dân toàn cầu.

Hiện tại Myawaddy do “Lực lượng biên phòng Karen” trung thành với quân đội Myanmar kiểm soát. Họ bị cáo buộc cấu kết với các phần tử phạm pháp Trung Quốc để thu phí bảo kê cho các ông chủ khu lừa đảo. Nhiều nạn nhân cho biết, những người áp giải họ ra vào khu đều mặc đồng phục có mác “Lực lượng biên phòng Karen”.