Thủ tướng Carney: Canada dự định công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 9

An Nhiên
•
Thứ Năm, 31/07/2025

Canada sẽ công nhận một Nhà nước Palestine vào tháng 9, Thủ tướng Canada Mark Carney nói với các phóng viên hôm thứ Tư.

Mark Carney shutterstock — Thủ tướng Canada Mark Carney. (Ảnh: Shutterstock)

“Canada từ lâu đã cam kết với giải pháp hai nhà nước, một Nhà nước Palestine độc lập, khả thi và có chủ quyền, sống bên cạnh Nhà nước Israel trong hòa bình và an ninh,” ông Carney phát biểu, đứng bên cạnh Bộ trưởng Ngoại giao Anita Anand.

Động thái này theo sau những tuyên bố tương tự từ Pháp, quốc gia đã nói rằng họ sẽ công nhận Nhà nước Palestine vào tháng 9, và Vương quốc Anh, nơi tuyên bố rằng họ cũng sẽ làm như vậy nếu Israel không đáp ứng các điều kiện của họ trong đó bao gồm đồng ý ngừng bắn ở Gaza.

“Canada dự định công nhận Nhà nước Palestine tại Đại hội đồng Liên Hợp Quốc lần thứ 80,” ông Carney nói. “Chúng tôi dự định làm điều đó bởi vì Chính quyền Palestine đã cam kết dẫn dắt công cuộc cải cách rất cần thiết.”

Carney nói thêm rằng Tổng thống Chính quyền Palestine Mahmoud Abbas đã đảm bảo với ông rằng chính quyền của ông sẽ tổ chức cuộc bầu cử đã bị trì hoãn từ lâu vào năm 2026, trong đó Hamas “sẽ không có vai trò gì.”

“(Abbas) cũng đã cam kết không quân sự hóa Nhà nước Palestine,” ông Carney nói thêm.

Quyết định của Canada được đưa ra vào thời điểm cộng đồng quốc tế đang tập trung chú ý trở lại vào cuộc chiến ở Gaza, đặc biệt là cuộc khủng hoảng đói ăn đang diễn ra do lệnh phong tỏa viện trợ nhân đạo của Israel.

“Canada sẽ luôn kiên định ủng hộ sự tồn tại của Israel như một quốc gia độc lập ở Trung Đông, sống trong hòa bình và an ninh,” ông Carney phát biểu. “Bất kỳ con đường nào dẫn đến hòa bình lâu dài cho Israel cũng đòi hỏi phải có một Nhà nước Palestine khả thi và ổn định, đồng thời công nhận quyền an ninh bất khả xâm phạm của Israel.”

Thông báo của Carney được đưa ra sau khi ông nói chuyện với Thủ tướng Anh Keir Starmer về tình hình Gaza vào thứ Ba – một chi tiết mà ông Carney đã đề cập vào thứ Tư.

Trong cuộc gọi, hai nhà lãnh đạo đã thảo luận “về thảm họa nhân đạo đang nhanh chóng xấu đi tại Gaza, cũng như tuyên bố của Vương quốc Anh về việc công nhận Nhà nước Palestine,” theo một bản thông báo từ văn phòng ông Carney.

Bộ Ngoại giao Israel nhanh chóng “bác bỏ” quyết định của Canada trong một bài đăng trên X, gọi đó là “một phần thưởng dành cho Hamas.”

“Việc thay đổi lập trường của Chính phủ Canada vào thời điểm này là một phần thưởng cho Hamas và gây tổn hại cho các nỗ lực đạt được thỏa thuận ngừng bắn tại Gaza và một khuôn khổ để thả các con tin,” Bộ này tuyên bố.

“Chúng tôi xin khẳng định rõ ràng: Israel sẽ không khuất phục trước chiến dịch gây áp lực quốc tế xuyên tạc nhằm vào mình,” Đại sứ Israel tại Canada, ông Iddo Moed, viết trong một bài đăng từ đại sứ quán trên X. “Chúng tôi sẽ không hy sinh sự tồn tại của chính mình bằng cách cho phép áp đặt một nhà nước thánh chiến (jihadist) lên quê hương tổ tiên của chúng tôi – một nhà nước tìm cách tiêu diệt chúng tôi.”

Cả Israel và Hoa Kỳ trước đó đều đã chỉ trích động thái của Pháp và Vương quốc Anh, cho rằng điều này là phần thưởng cho Hamas. Tháng trước, Canada đã tham gia cùng Anh, Na Uy, New Zealand và Úc trong việc trừng phạt hai bộ trưởng cực hữu trong Chính phủ của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

“Chúng tôi kiên định cam kết với giải pháp hai nhà nước – đó là con đường duy nhất đảm bảo an ninh và phẩm giá cho cả người Israel và người Palestine, đồng thời đảm bảo sự ổn định lâu dài trong khu vực – nhưng điều đó đang bị đe dọa bởi bạo lực của các nhóm định cư cực đoan và việc mở rộng các khu định cư,” tuyên bố chung của 5 quốc gia nói trên cho biết.

Vào thời điểm đó, Ngoại trưởng Mỹ Marco Rubio đã lên án các lệnh trừng phạt này là không hữu ích, cho rằng chúng “không thúc đẩy các nỗ lực do Hoa Kỳ dẫn dắt nhằm đạt được lệnh ngừng bắn, đưa tất cả các con tin trở về, và kết thúc cuộc chiến.”

Emily Damari, một công dân mang hai quốc tịch Anh-Israel từng sống sót sau 471 ngày bị Hamas giam cầm, đã đăng trên X : “Là một công dân mang hai quốc tịch Anh-Israel từng sống sót sau 471 ngày bị Hamas giam cầm, tôi vô cùng đau buồn trước quyết định của ngài Keir Starmer công nhận nhà nước Palestine. Động thái này không thúc đẩy hòa bình—mà có nguy cơ mang lại lợi ích cho khủng bố. Nó gửi đi một thông điệp nguy hiểm: bạo lực mới có được tính chính đáng.

“Bằng cách hợp pháp hóa một thực thể nhà nước trong khi Hamas vẫn kiểm soát Gaza và tiếp tục chiến dịch khủng bố, các ông không thúc đẩy một giải pháp; các ông đang kéo dài xung đột. Việc công nhận trong những điều kiện này chỉ tiếp thêm sức mạnh cho những kẻ cực đoan và làm suy yếu mọi hy vọng về một nền hòa bình thực sự. Thật đáng xấu hổ cho các ông,” Damari viết.

Diễn đàn Con tin và Gia đình mất tích, đại diện cho người thân của những người vẫn bị giam giữ ở Gaza, cũng chỉ trích gay gắt việc các quốc gia muốn công nhận nhà nước Palestine vào thời điểm khi mà Hamas vẫn đang giữ các con tin. Họ nói: Gần đây, chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng các sáng kiến kêu gọi đơn phương công nhận nhà nước Palestine – trong khi 50 con tin đã bị Hamas giam giữ trong 663 ngày. Việc công nhận nhà nước Palestine trong khi 50 con tin vẫn bị mắc kẹt trong các đường hầm của Hamas chẳng khác nào khuyến khích chủ nghĩa khủng bố. Sự công nhận như vậy không phải là một bước tiến tới hòa bình, mà là một sự vi phạm rõ ràng luật pháp quốc tế và là một thất bại nguy hiểm về mặt đạo đức và chính trị, hợp thức hóa những tội ác chiến tranh khủng khiếp.

“Việc bắt cóc đàn ông, phụ nữ và trẻ em, những người bị giam giữ trái ý muốn trong các đường hầm, chịu đói khát và bị ngược đãi về thể chất lẫn tinh thần, không thể và không nên được coi là nền tảng cho việc thành lập một quốc gia. Nếu cộng đồng quốc tế thực sự mong muốn hòa bình, họ phải cùng chung tay với Hoa Kỳ bằng cách yêu cầu trước tiên là thả tất cả các con tin, sau đó là chấm dứt chiến sự.”

Nhà ngoại giao kỳ cựu của Hoa Kỳ Dennis Ross cũng đã cân nhắc về X, cảnh báo rằng việc công nhận mà không có chuẩn mực rõ ràng có thể phản tác dụng, ông viết: “Việc công nhận một nhà nước Palestine mà không có điều kiện sẽ kéo dài xung đột chứ không phải chấm dứt nó. Điều kiện nào? Các nhà lãnh đạo phải cam kết đáng tin cậy về việc cùng tồn tại/bất bạo động, không có lực lượng dân quân độc lập, không liên minh với những người theo chủ nghĩa bài Do Thái, công nhận mối liên hệ lịch sử của người Do Thái với vùng đất này.”

Tuyên bố mới nhất về việc công nhận Nhà nước Palestine được đưa ra trong bối cảnh cuộc khủng hoảng đói ăn ở Gaza và những khó khăn trong việc tiếp cận viện trợ tiếp tục hoành hành tại vùng đất này. Vào thứ Tư, quân đội Israel cho biết lực lượng của họ đã nổ súng cảnh báo ở phía bắc Gaza sau các báo cáo về việc hàng chục người tìm kiếm viện trợ đã bị giết tại khu vực này.

Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF) cho biết họ không biết có thương vong nào và rằng các chi tiết liên quan đến vụ việc đang được điều tra. Trong khi đó, ông Yousef Abu al-Rish – Thứ trưởng Bộ Y tế Gaza – nói với CNN rằng ít nhất 60 người đã thiệt mạng và khoảng 600 người khác bị thương ở phía bắc Gaza sau khi lực lượng Israel nổ súng gần một điểm phân phát viện trợ.