Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken nói rằng Ukraine sẽ tổ chức bầu cử khi tất cả người dân Ukraine – kể cả những người bây giờ đang sống trong lãnh thổ Nga – quyết định thời gian nào là phù hợp. Những điều kiện của ông Blinken rõ ràng cho phép Tổng thống Ukraine Zelensky được hoãn bầu cử cho đến khi lấy lại được tất cả lãnh thổ đã bị Nga sáp nhập.

Chúng tôi đang làm việc với chính phủ và các nhóm xã hội dân sự Ukraine để khôi phục cơ sở hạ tầng bầu cử của đất nước này”, ông Blinken nói khi phát biểu tại Viện Bách khoa Kyiv hôm thứ Ba (14/5), theo RT đưa tin.

Theo cách đó, ngay khi người dân Ukraine đồng ý rằng những điều kiện cho phép, tất cả người dân Ukraine – tất cả người Ukraine gồm cả những người đã phải tản cư do cuộc xâm lược của Nga – có thể thực hiện quyền bầu cử của họ. Mọi người tại Ukraine và trên khắp thế giới có thể tin tưởng rằng tiến trình bầu cử đó là tự do, công bằng và an toàn”, ông Blinken nói.

Ukraine lẽ ra đã phải tổ chức bầu cử tổng thống vào 31/3 vừa qua, nhưng Tổng thống Zelensky năm ngoái đã hủy cuộc bầu cử này với lý do đang thực hiện thiết quân luật và đang trong chiến tranh với Nga. Ông Zelensky nói vào thời điểm đó: “Chúng ta phải thừa nhận rằng bây giờ là thời gian phòng vệ, thời gian chiến đấu quyết định số phận của đất nước và người dân. Tôi tin rằng bây giờ không phải là thời điểm phù hợp cho các cuộc bầu cử”.

Tuyên bố hôm 14/5 của ông Blinken ngầm định rằng Mỹ không muốn ông Zelensky tổ chức bầu chử nếu hàng triệu người tị nạn Ukraine rải rác khắp châu Âu, và người Ukraine sống tại các lãnh thổ cũ của nước này gồm Donetsk, Lugansk, Kherson, và Zaporozhye không thể tham gia bỏ phiếu. Donetsk, Lugansk, Kherson, và Zaporozhye đã sáp nhập vào Nga sau các cuộc trưng cầu dân ý gây tranh cãi vào tháng 9/2022. Phía Nga tuyên bố đại đa số người dân ở các khu vực này đồng ý sáp nhập vào Nga, nhưng Ukraine và các nước phương Tây hậu thuẫn họ cho rằng các cuộc trưng cầu dân ý đó là bất hợp pháp.

Một số nhà phân tích tại Kyiv và các nước phương Tây bây giờ tin rằng Ukraine có cơ hội lấy lại quyền kiểm soát Donetsk, Lugansk, Kherson, và Zaporozhye, kể cả Bán đảo Crimea đã sáp nhập vào Nga từ năm 2014.

Tổng thống Zelensky vẫn hứa rằng quân đội của ông có thể làm điều đó, nhưng niềm tin về chiến thắng của Ukraine đã bị chính các trợ lý của ông Zelensky coi là “hoang tưởng”.

Ban lãnh đạo của chúng ta, theo đánh giá của tôi, đã cạn kiệt giới hạn năng lực từ lâu rồi”, cựu trợ lý tổng thống Ukraine, ông Aleksey Arestovich tuyên bố hồi tháng 10/2023. Ông Arestovich thúc giục ông Zelensky rằng để kéo đất nước ra khỏi “tình huống bế tắc” hiện tại, thì phải tổ chức bầu cử theo kế hoạch và chấp nhận rằng mục tiêu lấy lại Crimea và khôi phục các đường biên giới 1991 của Ukraine sẽ không xảy ra, bất chấp “máu, mồ hôi, và nước mắt” của người dân Ukraine.

Hải Đăng