Những mốc quan trọng kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine nổ ra vào tháng 2/2022
- Thiên Thanh
- •
Đã hơn 2 năm kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine nổ ra toàn diện vào ngày 24/2/2022 nhưng vẫn chưa có dấu hiệu đình chiến. Là cuộc xung đột vũ trang lớn nhất ở châu Âu kể từ Thế chiến II, cuộc chiến Nga-Ukraine không chỉ gây thương vong cho hàng trăm ngàn người và gây ra cuộc khủng hoảng người tị nạn, mà còn khiến lạm phát toàn cầu tăng cao, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sinh kế của người dân và nền kinh tế quốc gia.
Reuters đưa tin hôm 14/6, trong những ngày đầu của cuộc chiến Nga – Ukraine, quân đội Ukraine vốn ở thế bất lợi về vũ khí, trang bị và sức mạnh đã chống chịu được cuộc tấn công của quân Nga và giành lại một số lãnh thổ vào nửa cuối năm 2022. Tuy nhiên, cuộc phản công quy mô lớn vào mùa hè năm 2023 của chính quyền Kiev được các nước phương Tây đứng đầu là Mỹ ủng hộ đã kết thúc thất bại, khiến quân đội Nga giành lại thế chủ động trên chiến trường Ukraine năm nay.
Vào ngày 15/6, Tổng thống Ukraine Zelensky đã tham dự hội nghị thượng đỉnh hòa bình ở Thụy Sĩ. Ít nhất 90 nhà lãnh đạo quốc gia và tổ chức tham gia hội nghị thượng đỉnh này. Để đạt được mục tiêu này, chính quyền Kiev do ông Zelensky đứng đầu hy vọng sẽ mở ra con đường dẫn đến hòa bình tại Hội nghị thượng đỉnh hòa bình Thụy Sĩ.
Nga không được mời tham dự hội nghị thượng đỉnh hòa bình Thụy Sĩ và coi hội nghị này là sự lãng phí thời gian. Chính quyền Bắc Kinh, đồng minh chính của Nga kể từ khi chiến tranh Nga – Ukraine nổ ra toàn diện, cũng tuyên bố sẽ không tham gia Hội nghị thượng đỉnh hòa bình Thụy Sĩ.
Sau đây là dòng thời gian về các sự kiện lớn xảy ra trên chiến trường Ukraine sau khi cuộc chiến tranh Nga – Ukraine nổ ra toàn diện:
Ngày 22/2/2022
Sau nhiều tháng tập trung quân nhưng phủ nhận kế hoạch triển khai chiến dịch quân sự, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã ra lệnh thực hiện một “chiến dịch quân sự đặc biệt”, sau đó hàng chục ngàn binh sĩ Nga tiến vào lãnh thổ Ukraine.
Quân đội Nga đã tiến hành các cuộc tấn công quân sự từ phía bắc, đông bắc và đông Ukraine, và nhanh chóng đạt được kết quả bước đầu trong khi cơ bản tránh được các khu vực đông dân cư. Vào thời điểm đó, các cơ quan tình báo phương Tây dự đoán Ukraine có thể thất thủ trong vài ngày tới.
Nhưng ngay trong những giờ đầu tiên của cuộc chiến, đã có những dấu hiệu cho thấy kế hoạch tác chiến của Nga có sự biến động, bởi vì Ukraine đã đẩy lùi lực lượng biệt kích Nga đang cố gắng chiếm giữ một căn cứ không quân ở phía bắc Kiev; nếu căn cứ không quân này thất thủ, quân Nga sẽ có thể sử dụng nơi này làm bàn đạp cho một cuộc tấn công nhanh chóng vào thủ đô của Ukraine.
Tháng 2 đến tháng 4/2022
Quân đội Nga đã tạm dừng bước tiến sau khi gặp phải sự kháng cự mạnh hơn dự kiến ở ngoại ô thủ đô Kiev của Ukraine. Sau khi người Nga rút lui khỏi tất cả các vùng lãnh thổ ở miền bắc Ukraine, thi thể của thường dân xuất hiện trên đường phố của các làng mạc và thị trấn, đây là những bằng chứng về điều mà chính quyền ở Kiev gọi là hành động tàn bạo của quân đội Nga, trong khi chính quyền Moscow đã phủ nhận trong suốt cuộc chiến tranh Nga – Ukraine.
Nga tuyên bố rằng mục tiêu hiện tại của họ là bảo vệ và mở rộng lãnh thổ do các lực lượng vũ trang thân Nga kiểm soát ở miền đông Ukraine. Mặc dù hai bên đã tiến hành đàm phán ngừng bắn nhưng không thể ngăn chặn giao tranh. Moscow yêu cầu công nhận các lãnh thổ Ukraine mà họ chiếm đóng, trong khi Kiev thề sẽ lấy lại đất đai của Ukraine.
Ngày 20/5/2022
Sau cuộc vây hãm kéo dài 3 tháng, quân đội Nga đã chiếm được thành phố Mariupol ở phía đông nam Ukraine. Chính quyền Kiev ước tính có hơn 20.000 thường dân Ukraine thiệt mạng trong thời gian này. Trước khi chiến tranh toàn diện Nga-Ukraine nổ ra, Mariupol, một cảng trên Biển Azov, có dân số 450.000 người, phần lớn thành phố hiện đã bị phá hủy. Sự thất thủ của Mariupol cho phép quân đội Nga hoàn thành kế hoạch tác chiến nhằm chinh phục bờ biển phía đông nam Ukraine và đảm bảo cây cầu đất liền nối Nga và Crimea thông suốt.
Tháng 9/2022
Một trong những bước ngoặt lớn nhất của cục diện chiến trường trong chiến tranh Nga – Ukraine là quân đội Ukraine đột phá bất ngờ ở phía đông bắc, tái chiếm gần như toàn bộ lãnh thổ tỉnh Kharkiv do quân đội Nga chiếm đóng.
Không lâu sau đó, Tổng thống Nga Vladimir Putin thông báo 4 tỉnh bị chiếm đóng ở miền đông và miền nam Ukraine sẽ được sáp nhập vào lãnh thổ Nga đồng thời ra lệnh tuyển mộ quân dự bị, hàng trăm ngàn công dân nam đã chạy trốn khỏi Nga để tránh bị nhập ngũ.
Tháng 11/2022
Quân Ukraine thực hiện một bước đột phá lớn khác trên chiến trường, chiếm lại thành phố Kherson phía nam Ukraine và vùng nông thôn xung quanh, buộc quân Nga phải rút lui qua sông Dnipro. Kết quả này là sự thay đổi nhanh chóng cuối cùng của cục diện chiến trường trước khi cuộc chiến tranh Nga – Ukraine bước vào cuộc chiến tranh tiêu hao ác liệt.
Tháng 12/2022 đến tháng 5/2023
Được khích lệ bởi những chiến thắng trên chiến trường của quân đội Ukraine vào nửa cuối năm 2022, các nước phương Tây do Mỹ dẫn đầu đã cam kết cung cấp cho chính quyền Kiev số vũ khí trị giá hàng tỷ USD để tiến hành phản công nhằm giành lại lãnh thổ đã mất.
Quân đội Nga đang tận dụng mùa đông để tăng cường phòng thủ tuyến đầu trên chiến trường và tiếp tục tiến hành các cuộc tấn công bằng tên lửa tầm xa và máy bay không người lái vào các thành phố của Ukraine.
Nhắm vào thành phố nhỏ Bakhmut ở phía đông, Nga đã phát động một cuộc tấn công quân sự trên bộ bằng cách sử dụng “nhóm Wagner”, một nhóm lính đánh thuê tuyển mộ tù nhân. Chỉ huy Lực lượng vũ trang Ukraine đã chọn bảo vệ Bakhmut thay vì rút lui.
Ngày 23/3/2023
Tòa án Hình sự Quốc tế ở The Hague, Hà Lan, đã ban hành lệnh bắt giữ các quan chức Nga, trong đó có Tổng thống Nga Vladimir Putin, vì nghi ngờ tội ác chiến tranh liên quan đến việc trục xuất trẻ em Ukraine khỏi lãnh thổ Ukraine.
Điện Kremlin phủ nhận các cáo buộc tại Tòa án Hình sự Quốc tế và lên án việc ban hành lệnh bắt giữ.
Tính đến ngày 5/6/2024, các công tố viên Ukraine đã lập hồ sơ hơn 129.000 vụ cáo buộc tội ác chiến tranh đối với quân đội Nga.
- Trẻ em Ukraine di tản do chiến tranh muốn ở lại Nga
- Điện Kremlin bác bỏ báo cáo của LHQ về việc giam giữ trẻ em Ukraine
Ngày 20/5/2023
Quân đội Nga cuối cùng đã chiếm được Bakhmut sau 9 tháng giao tranh ác liệt. Đây là trận chiến trên bộ đẫm máu nhất châu Âu kể từ Thế chiến II.
Tác động chiến lược trước mắt của việc chiếm được thành phố dân cư thưa thớt và bị tàn phá này còn hạn chế, nhưng cả lực lượng Nga và Ukraine đều chịu thương vong nặng nề.
Ngày 23/6 đến ngày 24/6/2023
Ông Yevgeny Prigozhin, người sáng lập đội lính đánh thuê Nga Wagner, đã phát động “cuộc nổi dậy của Nhóm Wagner” và thề sẽ lật đổ giới lãnh đạo quân sự Nga do Bộ trưởng Quốc phòng Shoigu đứng đầu.
Đổ lỗi thất bại ở Ukraine cho giới lãnh đạo quân sự Nga, ông Prigozhin ra lệnh cho quân Wagner tiến về phía Moscow, nhưng gặp rất ít sự kháng cự trong quá trình này. Cuối cùng, một thỏa thuận đã được làm trung gian bởi Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, và Wagner bất ngờ kết thúc cuộc binh biến bằng một lệnh ngừng bắn.
Hai tháng sau, ông Prigozhin và nhân viên cấp cao của Wagner thiệt mạng trong một vụ tai nạn máy bay.
Tháng 6 đến tháng 12/2023
Sau thời gian dài chuẩn bị, chính quyền Kiev đã phát động một cuộc phản công lớn vào mùa hè được chờ đợi từ lâu chống lại lực lượng Nga, nhằm chiếm lại lãnh thổ do Nga kiểm soát sau khi lực lượng Ukraine mua được vũ khí phương Tây trị giá hàng tỷ đô la, bao gồm cả xe tăng tiên tiến.
Dù vậy, quân đội Ukraine cố gắng chọc thủng tuyến phòng thủ của quân đội Nga tại nhiều điểm trên mặt trận phía nam nhưng không đạt được đột phá như mong đợi.
Mùa xuân 2024
Sau thất bại trong cuộc phản công lớn của chính quyền Kiev vào mùa hè năm 2023, quân đội Nga đã tận dụng sức mạnh, vũ khí và đạn dược để lật ngược tình thế chiến trường ở Ukraine.
Các nhà chức trách ở Kiev đã phàn nàn rằng quân đội Ukraine đang cạn kiệt vũ khí và đạn dược, trong khi viện trợ của phương Tây do Mỹ đứng đầu đã bị đình trệ, bao gồm cả gói trị giá 61 tỷ USD đã bị các nghị sĩ Đảng Cộng hòa trong Quốc hội Mỹ gác lại.
Sau nhiều tháng trì hoãn, Hạ viện Mỹ cuối cùng đã phê duyệt viện trợ quân sự vào ngày 21/4.
Tháng 5/2024
Luật động viên nhập ngũ mới có hiệu lực sau khi Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky ký, điều này sẽ giúp quân đội Ukraine dễ dàng tuyển mộ thêm binh sĩ cho cuộc chiến.
Không rõ mới này của Ukraine sẽ cung cấp bao nhiêu tân binh, nhưng hàng trăm ngàn người có thể được gọi nhập ngũ.
Xem thêm
Từ khóa Dòng sự kiện Chiến tranh Nga - Ukraine
